Part of the debate – Senedd Cymru am 4:52 pm ar 3 Gorffennaf 2019.
O ddarllen yr adroddiad ac ymatebion y Llywodraeth, gellid maddau i chi am feddwl mai'r broblem y mae'r Llywodraeth yn ei hwynebu gyda bagloriaeth Cymru yw nad yw colegau'n deall yn iawn beth ydyw. Fodd bynnag, o edrych ar rywfaint o'r wybodaeth yn yr adroddiad llawn, mae'n glir mai'r broblem go iawn y mae Llywodraeth Cymru yn ei hwynebu yw bod prifysgolion a gweithwyr proffesiynol ym maes addysg yn deall bagloriaeth Cymru ond nad ydynt yn ei hoffi'n fawr iawn.
Archwiliodd Prifysgol Durham fagloriaeth Cymru yn fanwl yn 2016 ar ôl iddi gael ei newid flwyddyn ynghynt, a daeth i'r casgliad nad oedd yn cyfateb i safon uwch ac na fyddent yn ei hystyried yn rhan o gais darpar fyfyriwr. Lle mae colegau'n barod i'w derbyn, maent yn aml yn atodi at hynny na fyddent yn ei derbyn fel cymhwyster i gael mynediad i'r cyrsiau pen uchaf fel meddygaeth.
Mae hyd yn oed prif weithredwr Cymwysterau Cymru, Philip Blaker, yn dweud mai tair safon uwch ynghyd ag elfen tystysgrif her sgiliau bagloriaeth Cymru yw'r ateb gorau i ddysgwyr, ond mae hynny'n golygu bod llawer o'r fagloriaeth yn ddibwynt i bob pwrpas. Mae'r rhan fwyaf o brifysgolion—[Torri ar draws.] Na. Nid oes gennyf lawer o amser, Hefin.
Mae'r rhan fwyaf o brifysgolion yn gwneud cynigion ar sail tair safon uwch, ac mae'n debygol fod y cyrsiau sy'n gofyn am fwy yn gyrsiau yn y pen uchaf y mae colegau wedi dweud na fyddant yn derbyn bagloriaeth Cymru ar eu cyfer. Felly, gall cefnogwyr bagloriaeth Cymru ddweud tan ddydd Sul y Pys fod y cymhwyster yn gyfwerth â safon uwch, ond y ffaith amdani yw bod y rhan fwyaf o brifysgolion i'w gweld yn anghytuno. Ac maent yn anghytuno, nid oherwydd diffyg dealltwriaeth o'r cymhwyster, ond oherwydd eu bod yn ei ddeall.
Mae'n destun gofid fod ymchwil gan Brifysgol Caerdydd yn dangos bod myfyrwyr sydd â bagloriaeth Cymru yn aml yn perfformio'n waeth yn y brifysgol na myfyrwyr eraill, ac mae hynny'n gwneud i mi feddwl tybed a yw'r cymhwyster—[Torri ar draws.] Os ydych yn amau hynny, gofynnwch i Brifysgol Caerdydd. Mae'n gwneud i mi feddwl a yw'r cymhwyster yn rhoi taith haws i fyfyrwyr na safon uwch ac yn eu gadael heb baratoi digon ar gyfer pa mor anodd yw cyrsiau israddedig. [Torri ar draws.] Yn sicr, byddai'n un esboniad pam fod swyddogion derbyniadau mewn prifysgolion—[Torri ar draws.]—yn gyndyn o'i drin fel cymhwyster safon uwch llawn. Nid wyf yn ildio, mae'n ddrwg gennyf. Felly, nid yw'n syndod ein bod yn ei chael hi'n anodd gwerthu bagloriaeth Cymru i fyfyrwyr pan fo'r holl dystiolaeth yn awgrymu ei bod yn wrthgynhyrchiol. Er mwyn gallu agor holl ddrysau dysgwyr o Loegr, byddai'n rhaid i ddisgybl o Gymru astudio ar gyfer tair safon uwch a bagloriaeth Cymru. [Torri ar draws.] A oes rhaid i mi godi fy llais?