4. Datganiad gan y Prif Weinidog: Partneriaeth Gymdeithasol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:49 pm ar 9 Gorffennaf 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Adam Price Adam Price Plaid Cymru 3:49, 9 Gorffennaf 2019

Rwy'n croesawu'r datganiad yma a'r fframwaith cyffredinol y mae'r Prif Weinidog wedi'i gyflwyno. Byddai diddordeb gyda fi i glywed gan y Prif Weinidog, wrth ddatblygu'r model yma o bartneriaeth gymdeithasol, pa fodelau yn weddill Ewrop neu ymhellach i ffwrdd mae'r Llywodraeth wedi edrych arnyn nhw. Wrth gwrs, dŷn ni yn glasurol yn gyfarwydd iawn â'r model o bartneriaeth gymdeithasol yn yr Almaen, er enghraifft, yn Sgandinafia, yn Iwerddon—tan y creisis ariannol o leiaf. Yr hyn sy'n ddiddorol, dwi'n credu, am yr enghreifftiau hynny, yw roedden nhw i gyd, wrth gwrs, wedi cyfrannu tuag at ffyniant economaidd. Mae yna ryw fath o is-destun weithiau yn y feirniadaeth o bartneriaeth gymdeithasol bod hi'n arwain at aneffeithlonrwydd. Wel, i'r gwrthwyneb, a dweud y gwir, yn yr achosion hynny. Ac i ba raddau fyddai Llywodraeth Cymru yn ystyried comisiynu ymchwil sydd yn edrych ar y cwestiwn yma ar lefel cwmnïoedd unigol o ran cynhyrchiant a llwyddiant economaidd cwmnïau unigol sy'n cydnabod undebau o'i gymharu â rhai sydd ddim? Achos mae yna wybodaeth academaidd yn fwy eang sy'n awgrymu hynny, a dwi'n meddwl y byddai fe yn ddefnyddiol, wrth i ni adeiladu'r fframwaith yma ar gyfer Cymru, i ni fedru dangos bod yna sail dystiolaethol i'r ddadl fod e'n dda ar lefel bottom line, os mynnwch chi, i gwmnïau, oherwydd mae'n creu gweithlu sydd â lefel uwch o foddhad—mae yna fwy o fuddsoddiad mewn hyfforddiant, llai o bobl yn absennol o'r gwaith ac ati.

A jest un cwestiwn bach ynglŷn â'r amserlen: ydy'r Llywodraeth yn bwriadu cyflwyno'r ddeddfwriaeth a'r fframwaith yma o fewn y tymor hwn? Ac, yn olaf, un o'r beirniadaethau mwy teg, efallai, sy'n cael ei wneud o'r model o bartneriaeth gymdeithasol yn yr oes gyfoes yw a oes yna berygl, wrth ffocysu, wrth gwrs, ar gyflogwyr, undebau a llywodraeth, eich bod chi'n cwympo i mewn i fagl corporatist a'ch bod chi'n cau mas elfennau eraill o gymdeithas efallai sydd ddim yn cael eu hadlewyrchu yn y gweithdrefnau neu yn y strwythurau hynny? Ac oes yna le ar gyfer sicrhau bod y bartneriaeth yma yn hollgynhwysol, a'i bod yn edrych ar y cwestiwn o anghyfiawnder cymdeithasol yn y cyd-destun ehangaf posibl, nid jest yn y gweithle?