3. A wnaiff y Dirprwy Weinidog ddatganiad am gynyddu amrywiaeth mewn swyddi etholedig? OAQ54253

Cyhoeddwyd adroddiad ar fenter amrywiaeth a democratiaeth Llywodraeth Cymru ar 26 Mehefin. Bydd cam pellach o'r prosiect yn cychwyn yn fuan a bydd yn ategu'r gwaith cynharach hwnnw cyn yr etholiadau llywodraeth leol nesaf.

A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am yr ateb yna? Rwy'n credu ein bod ni wedi gweld rhywfaint o gynnydd—er ei fod yn araf—ar draws nifer fawr o feysydd fel ASau, ACau, a hyd yn oed cynghorwyr. Rhywbeth sy'n peri pryder i mi yw ein bod wedi cael saith comisiynydd heddlu a throseddu, nid oes yr un ohonyn nhw wedi bod yn fenyw, nid oes yr un ohonyn nhw wedi bod o leiafrif ethnig, a'r sefyllfa i raddau helaeth yw bod pobl yn edrych ar hyn ac yn gweld ei bod yn bosibl mai dim ond pobl o fath penodol sy'n cael sefyll i fod yn gomisiynwyr heddlu a throseddu. Beth allwn ni ei wneud i sicrhau bod gennym ni well cymysgedd ymhlith y comisiynwyr heddlu a throseddu?

Wel, diolch i'r Aelod am ei gwestiwn. Rwy'n cydnabod bod cryn ffordd i fynd gyda'r comisiynwyr heddlu a throseddu. Mae rhai o'r comisiynwyr heddlu a throseddu wedi penodi dirprwyon sy'n adlewyrchu amrywiaeth y cymunedau y maen nhw'n eu gwasanaethu, ac mae hyn wedi bod yn gam cadarnhaol iawn. Ond, wrth gwrs, fel pob swydd etholedig, pleidiau gwleidyddol sydd angen ymdrechu i sicrhau eu bod yn annog ac yn cefnogi pobl o gefndiroedd amrywiol i gyflwyno eu hunain ar gyfer y swyddi hyn. Wrth gwrs, nid yw'r comisiynwyr heddlu a throseddu wedi'u datganoli, ond fe ofynnaf i swyddogion godi'r pryderon hyn mewn sgyrsiau gyda Llywodraeth y DU ar faterion etholiadol.

Efallai eich bod yn cofio, wrth gwrs, ymgyrch y Fonesig Rosemary Butler i geisio annog mwy o fenywod i fywyd cyhoeddus, felly, y Cynulliad hwn yn ei gyfanrwydd ac nid Llywodraeth Cymru yn unig sydd â stori dda i'w hadrodd am ddechrau cynnydd, o leiaf.

Rwyf i newydd ddod yn ôl o sesiwn olaf rhaglen ymgysylltu pobl dduon ac Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig Cymru gyfan, sy'n cael ei rhedeg gan Dîm Cymorth Lleiafrifoedd Ethnig ac Ieuenctid Cymru. Rwy'n gwybod eich bod chi'n fentor yn y fan honno hefyd. Mae'n rhoi boddhad mawr i fentoriaid a'r rhai sy'n cael eu mentora fel ei gilydd, ac mae'n dangos yr arwyddion cynnar o fod yn effeithiol hefyd. Fel y gwyddoch, mae nifer o sefydliadau'n gweithio yn y maes hwn ar hyn o bryd, felly a wnewch chi ddweud wrthyf sut y gallwch chi, Dirprwy Weinidog, ddefnyddio eich cyllideb i gefnogi a hyrwyddo rhaglenni penodol y sefydliadau hynny a rhai eraill tebyg iddyn nhw?

Rwyf innau hefyd, Suzy Davies, yn croesawu rhaglen ymgysylltu â mentora pobl dduon ac Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig Cymru gyfan, ac rwyf i wedi cael fy ysbrydoli gan y mentoreion ac rwy'n siŵr eich bod chithau hefyd, ac eraill sydd wedi cymryd rhan yn hynny, sydd hefyd yn frwd. Rwy'n credu efallai eich bod chi, Suzy Davies, yn fentor yn rhaglen fentora Rhwydwaith Cydraddoldeb Menywod Cymru, fel y mae eraill ar draws y Siambr hon. Rydym ni'n ystyried hyn yn swyddogaeth allweddol o ran cefnogi'r trefniadau mentora hynny o ran datblygu amrywiaeth yn y dyfodol ym mhob penodiad cyhoeddus ac, yn wir, o ran mentoreion yn ystyried y posibilrwydd o fod mewn swydd etholedig hefyd.

Mae gennym ni, wrth gwrs, raglen amrywiaeth mewn democratiaeth yr ydym yn bwrw ymlaen â hi o ran llywodraeth leol, ac rwy'n credu bod honno wedi'i hadlewyrchu yn y ddadl a gawsom ni yn ddiweddar iawn. Ond hefyd, mae hyn yn cael ei adlewyrchu yn y gwaith yr wyf i'n ei wneud o ran penodiadau cyhoeddus. Ac rydym ni'n ystyried y ffyrdd y gall y rhaglenni mentora chwarae rhan bwysig wrth annog ymgeiswyr ac ystyried, wrth gwrs, y gefnogaeth i'r sefydliadau hynny. Mae'r ddau sefydliad hynny, mewn gwirionedd, eisoes yn cael cefnogaeth gan Lywodraeth Cymru, ond yn ystyried yn benodol effaith y rhaglenni mentora hynny.