Part of the debate – Senedd Cymru am 4:47 pm ar 17 Gorffennaf 2019.
yn hytrach na bod hawliau yn rhan o'r dadansoddiad o'r cychwyn cyntaf, a hynny yn arwain at y penderfyniadau cyllidebol. Rŵan bod y Llywodraeth wedi ymrwymo i gydweithio efo'r comisiynydd plant, sy'n ardderchog i gychwyn, mae'n rhaid i'r gwaith o osod cyllideb 2020-21 ddigwydd yn gyflym. Ac mae'r comisiynydd yn sôn ei bod hi'n disgwyl gweld asesiad effaith hawliau plant yn cael ei gyhoeddi law yn llaw efo'r gyllideb. Mi fyddai gwneud hynny, dwi'n meddwl, yn profi bod yna well aliniad rhwng polisi ac ariannu yn dechrau gwreiddio.
Llynedd, mi wnes i ofyn yn y Siambr yma i Senedd Cymru ddangos y ffordd ac i fod y Senedd gyntaf yn y byd i wreiddio ystyriaethau hawliau plant yn ddwfn i'n prosesau cyllidebol. Ac mae yna ddechreuad, oes, ond mae o'n digwydd mewn gwledydd eraill ac, ynghynt eleni, mi wnaeth Llywodraeth Seland Newydd gyhoeddi'r gyllideb les gyntaf yn y byd, gan roi gwariant sylweddol ar wasanaethau iechyd meddwl, tlodi plant a buddsoddiad mewn mesurau i daclo trais yn y cartref. Seland Newydd, mae'n ymddangos, ydy'r wlad gyntaf yn y byd i ddylunio'i chyllideb yn seiliedig ar flaenoriaethau lles, gan wedyn gyfarwyddo'i Gweinidogion i gynllunio'u polisïau er mwyn gwella lles.
Felly, os ydym ni wir eisiau gweld arian yn dilyn blaenoriaethau—rhai o'r pwyntiau roedd Suzy Davies yn eu codi—mi fedrwn ni ddefnyddio hawliau plant fel enghraifft. Ac mae'n rhaid i'r pwrpas yna fod yn bresennol o ddechrau'r broses gyllido, ddim fel sydd wedi digwydd yn hanesyddol, achos dim gweithred ticio bocs a gweld hawliau plant fel add-on ydy'r ffordd ymlaen, ac yn sicr ddim dyna beth fyddai'n cynrychioli'r newid meddylfryd sydd yn dod allan o'r adroddiad yma. Diolch.