7. Datganiad gan y Cwnsler Cyffredinol a’r Gweinidog Brexit: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Brexit

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:56 pm ar 17 Medi 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Darren Millar Darren Millar Conservative 4:56, 17 Medi 2019

(Cyfieithwyd)

Pe gallwn i atgoffa'r Gweinidog heddiw, cyn diolch iddo am ei ddatganiad, gyda llaw, fod yna wirionedd anghyfleus, am ryw reswm, nad yw'r Blaid Lafur, y Democratiaid Rhyddfrydol a Phlaid Cymru yn y Siambr hon eisiau ei gydnabod, a hynny yw bod pobl Cymru wedi pleidleisio i adael yr Undeb Ewropeaidd. Rwy'n gwybod nad ydych chi'n hoffi hynny. Pleidleisiodd y bobl yn eich etholaeth eich hun i adael yr Undeb Ewropeaidd drwy fwyafrif, ac mewn llawer o'ch etholaethau ledled Cymru yn y lleoedd hynny lle'r ydych chi'n eiriol dros aros.

Nawr, rydych chi'n gwneud popeth o fewn eich gallu i rwystro ewyllys y bobl. Rydych chi newydd gyfeirio—rydych chi newydd gyfeirio at y Prif Weinidog yn cael cyfarwyddiadau clir gan y Senedd. Beth am y cyfarwyddiadau clir gan bobl y Deyrnas Unedig a Chymru a roddwyd i'r Senedd? Mae'n hen bryd inni gael ychydig o barch at benderfyniad ac ewyllys y bobl, a gweithredu'r Brexit y pleidleisiodd pobl drosto.

Nawr, gallaf weld yr holl—gallaf weld yr holl ymdrech i greu dychryn ymhlith y cyhoedd drwy'r prosiect codi bwganod, cyfres 2, yr ymddengys eich bod chi wedi cychwyn arno. Gwelsom y ddogfen denau iawn a gyhoeddwyd yr wythnos hon o ran paratoi Llywodraeth Cymru, a'r tybiaethau y mae Llywodraeth Cymru yn gweithio iddynt. Ond, wrth gwrs, fe glywsom ni i gyd yr un rhagfynegiadau o'r blaen, a dyma pam nad yw pobl yn cael eu perswadio gan y dadleuon rydych chi'n eu rhoi gerbron. Clywsom y rhagfynegiadau hyn o'r blaen ynglŷn â beth fyddai'n digwydd ar y diwrnod cyntaf un petaem yn pleidleisio i adael yr Undeb Ewropeaidd, ac ni wireddwyd yr un ohonyn nhw—ni wireddwyd yr un ohonyn nhw. Felly, rwy'n ofni fy mod yn ei chael hi'n anodd iawn clywed Llywodraeth Cymru yn rhygnu ar yr un hen ddadleuon eto yn y Siambr hon, ac ymddengys fod ymdrech fwy penderfynol fyth y dyddiau hyn i ddileu ewyllys y bobl a gwrthdroi'r mandad democrataidd hwnnw y dylai pawb fod yn canolbwyntio ar ei weithredu.

Clywsom heddiw fod Plaid Cymru wedi ymuno â'r eithafwyr Brexit yn y Democratiaid honedig Rhyddfrydol drwy fod eisiau mewn gwirionedd ddileu Brexit yn llwyr hyd yn oed heb refferendwm. Mae hynny'n rhyfedd. Mae eich safbwynt yn un rhyfedd gan eich bod eisiau ceisio negodi bargen ac yna annog pobl i bleidleisio yn ei erbyn mewn refferendwm. Dydw i ddim yn gwybod pam nad ydych chi'n meddwl bod hynny'n beth anarferol i'r Undeb Ewropeaidd ei feirniadu, a dyna pam, wrth gwrs, y buon nhw yn ei feirniadu. Felly, fe'i caf hi'n anodd gwrando ar y dagrau ffug o amgylch y Siambr pan fo'n gwbl amlwg bod pobl eisiau gadael, fod pobl eisiau inni fwrw ymlaen â hyn, eu bod ni wedi cael llond bol ar lusgo traed, a dyna pam fy mod i'n llwyr gefnogi'r Prif Weinidog wrth iddo geisio gweithredu'r penderfyniad hwn erbyn 31 Hydref.

Nawr, does neb—does neb yn y Siambr hon eisiau ymadael 'dim cytundeb'. Byddai'n well gan bawb gael cytundeb, ond dim ond un ochr i'r bwrdd bargeinio ydym ni. Mae'n ymddangos bod yr ochr arall i'r bwrdd bargeinio yn floc o genedl-wladwriaethau sy'n gwrthod cyfaddawdu ar eu hanhyblygbrwydd o ran diwygio'r cytundeb ymadael. Nawr, rydych chi'n dweud eich bod eisiau rhywfaint o ddilyniant, rydych chi'n dweud eich bod chi eisiau rhywfaint o sicrwydd, rydych chi'n dweud eich bod eisiau'r gallu i bobl barhau i fasnachu, ac, wrth gwrs, roedd hynny i gyd wedi ei gynnwys yn y cytundeb ymadael, y bu i bob un ohonoch chi bleidleisio'n gyson yn ei erbyn. Felly, rydym ni mewn sefyllfa lle mae gennym ni Brif Weinidog sy'n ceisio gwireddu ewyllys y Senedd wrth geisio sicrhau newidiadau i'r cytundeb ymadael, ac mae wedi'i gwneud hi'n glir os na all sicrhau cytundeb o ran y newidiadau angenrheidiol hynny y bydd yn benderfynol o adael heb gytundeb.

Nawr, a gaf i ofyn rhai cwestiynau i chi? Rydych chi wedi ei gwneud hi'n glir—. Rydych chi wedi awgrymu heddiw bod Llywodraeth Cymru yn cefnogi sefyllfa lle, hyd yn oed os byddwn ni'n gadael yr UE heb gytundeb, rydych chi'n teimlo y dylem ni dalu'r cyfraniad hwnnw o £39 biliwn, sydd yn frawychus iawn i mi. A allwch chi gadarnhau mai dyna yw safbwynt Llywodraeth Cymru? Oherwydd dyna'r hyn yr oeddech chi fel petaech yn ei awgrymu wrth sôn am yr angen i anrhydeddu ymrwymiadau ariannol. Oherwydd mae'r ymrwymiadau hynny, wrth gwrs, yn gysylltiedig â'r cytundeb ymadael ar hyn o bryd.

A ydych chi'n derbyn bod y Senedd wedi cael cyfarwyddiadau clir gan bobl y Deyrnas Unedig, gan gynnwys pobl Cymru, i adael yr Undeb Ewropeaidd? A ydych chi'n derbyn—? Rydych chi'n sôn am oblygiadau cyfansoddiadol anufuddhau i'r Senedd, ond beth am y goblygiadau cyfansoddiadol a'r cymhlethdodau a fyddai'n ynghlwm wrth beidio â gweithredu canlyniad refferendwm? Dyma fyddai'r tro cyntaf yn hanes y Deyrnas Unedig na fyddai canlyniad refferendwm wedi'i gweithredu.

Ac os caf i droi at eich dogfen, os caf i, y cyhoeddwyd gennych chi y diwrnod o'r blaen, un peth nad ydych chi'n cyfeirio ato, i bob golwg—ac ychydig iawn o ddiweddariad sydd, mewn gwirionedd, yn nhestun eich datganiad heddiw—nid ydych chi'n cyfeirio at yr hyn sy'n digwydd mewn gwirionedd o ran pobl yn elwa ar y cymorth sydd ar gael gan Lywodraeth Cymru. Rydych chi wedi neilltuo cronfa drawsnewid o £50 miliwn. Nid yw hynny i gyd wedi'i ddyrannu eto. Hynny yw, pa mor agos y mae'n rhaid inni fod at y dyddiad cyn dechrau dyrannu'r arian hwn a'i gael o'r gronfa i bocedi'r sefydliadau y mae angen iddyn nhw baratoi ar gyfer Brexit? A gawn ni'r wybodaeth ddiweddaraf am hynny? Byddai hynny wedi bod yn fwy defnyddiol na'r lol botes a glywsom ni y prynhawn yma.

A allwch chi ddweud wrthym ni hefyd faint o fusnesau sydd wedi defnyddio porthol Brexit Busnes Cymru? Oherwydd nid wyf yn credu bod llawer o bobl yn ei ddefnyddio, a dweud y gwir. Wyddoch chi, cewch fy nghywiro os ydych yn dymuno. Byddaf yn hapus i—. Os yw hynny'n wir, byddaf yn hapus os oes miloedd lawer wedi ac nid, mewn gwirionedd, yn clicio arno unwaith ond yn defnyddio'r wefan er mwyn elwa ar y cymorth sydd ei angen arnyn nhw.