Rydym ni'n wynebu y prynhawn yma yr argyfwng gwleidyddol dwysaf yr wyf i wedi ei weld yn ystod fy 20 mlynedd o wleidyddiaeth. Mae'n rhaid i mi ddweud fy mod i wedi gweld o leiaf un AS Ceidwadol yn ymosod ar y Goruchaf Lys—David Davies. Dywedodd eu bod yn rhan o sefydliad sydd o blaid yr UE. Rydym ni i gyd, Prif Weinidog, yn destun dyfarniadau llys weithiau nad ydym yn eu hoffi, ond mae gennym ni lysoedd am reswm—maen nhw yno i wneud penderfyniadau. Gwrandewais yn astud ar yr hyn yr oedd gan arweinydd yr wrthblaid i'w ddweud, ac rwy'n gresynu bod yr hyn sy'n gwestiwn o ddemocratiaeth, yn gwestiwn o'r cyfansoddiad, yn gwestiwn o oruchafiaeth Senedd a etholwyd gan y bobl yn 2017, flwyddyn ar ôl y refferendwm—flwyddyn ar ôl y refferendwm—wedi cael ei leihau ganddo ef i bwynt oedd â'r nod o sgorio pwyntiau gwleidyddol. Mae e'n well na hynny. Mae e'n well na hynny; mae'n rhywun y mae gen i barch tuag ato, ond, mewn gwirionedd, nid yw hyn yn ymwneud â gwleidyddiaeth bleidiol.

Prif Weinidog, mae'n berygl galwedigaethol i Weinidogion ganfod, pan eu bod yn gwneud penderfyniad didwyll, bod y llys wedyn yn dweud bod y penderfyniad yn anghyfreithlon. Nid yw hynny'n anarferol. Yr hyn sy'n anarferol yn yr achos hwn yw bod y Llys Sesiwn yng Nghaeredin wedi dweud bod y Senedd wedi cael ei gohirio at ddiben amhriodol. Mae 'amhriodol' yn gerydd hallt. Mae'r defnydd o'r gair 'amhriodol' yn gerydd hallt i Brif Weinidog y DU. Mae'n awgrymu anonestrwydd, ac mae'n awgrymu bod y Prif Weinidog wedi rhoi cyngor camarweiniol ac anghyfreithlon i'r Frenhines. Mae hwnnw'n gam nad oes yr un Prif Weinidog y DU wedi ei gymryd o'r blaen.

Gyrrwyd coets a cheffylau drwy'r cyfansoddiad; nid yw'n addas i'w ddiben mwyach. Mae cyfansoddiad ysgrifenedig yn dibynnu ar bobl yn bod yn rhesymol a bod confensiynau yn cael eu parchu. Nid yw hynny wedi digwydd. Nid yw hynny wedi digwydd yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, ac mae'n rhoi'r Frenhines mewn sefyllfa annymunol. Os bydd y Prif Weinidog yn dod yn ôl at y Frenhines ac yn gofyn i addoedi'r Senedd unwaith eto, sut y gall y Frenhines fod yn sicr nad yw'r cyngor sy'n cael ei roi iddi gan y Prif Weinidog yn anghyfreithlon? Ac eto nid oes ganddi unrhyw ddisgresiwn o ran yr hyn y dylai ei wneud. Gall gael ei chamarwain gan gyngor anghyfreithlon gan Brif Weinidog unwaith eto ac ni all wneud dim. Mae honno'n sefyllfa annymunol i'r Frenhines fod ynddi. Prif Weinidog, o ystyried yr argyfwng sydd gennym ni, onid yw'n bryd cael synnwyr? Onid yw'n bryd cyfaddawdu? Onid yw'n bryd cymodi? Ac onid yw'n bryd cael Prif Weinidog newydd i'r DU?