4. Datganiad gan Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth: Paratoi'r economi yng Nghymru ar gyfer Brexit heb gytundeb

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:56 pm ar 1 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 3:56, 1 Hydref 2019

(Cyfieithwyd)

Wel, rwyf bob amser yn fodlon cael darlithoedd ar y gyfraith gan Mick Antoniw, o gofio ei arbenigedd yn y maes hwn, a chredaf heddiw ei fod wedi cyfleu'r canlyniadau ofnadwy tebygol o gael cytundeb gwael gyda'r Unol Daleithiau o dan Arlywydd presennol y wlad honno sydd ar fin cael ei uchelgyhuddo. O ran y Bil Masnach, rwy'n siŵr y gall y Gweinidog Cysylltiadau Rhyngwladol a'r Iaith Gymraeg roi'r wybodaeth ddiweddaraf am statws y Bil penodol hwnnw, ond fy nealltwriaeth i yw y rhoddwyd ef o'r neilltu ar hyn o bryd, a'i bod hi'n bur annhebygol y caiff ei brosesu unrhyw bryd yn fuan.

O ran yr hyn y gallai cytundeb masnach â'r Unol Daleithiau ei wneud i Gymru, wel, fy marn i yw y byddai cytundeb masnach yn ei hanfod yn weithred lle gallai'r Unol Daleithiau ysbeilio ein hasedau mwyaf gwerthfawr er ei budd ei hun, yn bennaf y gwasanaeth iechyd gwladol, ac mae hyn yn rhywbeth y dylem ni mewn difrif calon ei ddiystyru'n llwyr. Byddai goblygiadau hefyd o ran ein sector bwyd a diod, sydd wedi cael sylw trylwyr iawn ar y cyfryngau, yn ogystal ag i sawl maes arall o wasanaethau cyhoeddus a'r sector cyhoeddus.

O ran goblygiadau gadael yr UE heb unrhyw gytundebau masnach sylweddol, wel, wrth gwrs, byddem wedyn yn dychwelyd at reolau Sefydliad Masnach y Byd, a allai beri i economi Cymru grebachu'n sylweddol, ac mae'r ffigur o 9 y cant eisoes wedi'i gyflwyno i'r Siambr heddiw, ond byddai rhai sectorau yn cael eu taro'n arbennig o galed, ac mae'r sectorau penodol hynny'n bwysig iawn, iawn yng Nghymru. Rydym ni'n amcangyfrif y gallai goblygiad ymadael yn ddisymwth â'r UE heb gytundeb arwain at berygl cymedrol i sylweddol o golli cynifer â 30 y cant o'r swyddi mewn un ardal awdurdod lleol penodol yng Nghymru, sef Sir y Fflint. Nawr, os mai 30 y cant yw'r ganran yn y fan yna, mae'n debyg ei bod hi'n 30 y cant ychydig dros y ffin, ac rwyf eisoes wedi amlinellu'r sefyllfa y mae Vauxhall ynddi, ac, ar draws y ffin rhwng Cymru a Lloegr, gallem weld swyddi sylweddol yn cael eu colli a fyddai'n effeithio ar ein heconomi hefyd. Yng Nghymru, byddai'r ardal awdurdod lleol uchaf ond un ar ôl Sir y Fflint sydd wedi ei dynodi fel un sydd â risg ganolig neu uchel o golli swyddi yn gweld colli oddeutu 20 i 25 y cant o swyddi o bosib. Mae hyn yn drychinebus i economi Cymru ac i'n cymunedau.