6. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Paratoi'r gwasanaethau iechyd a gofal yng Nghymru ar gyfer Brexit heb gytundeb

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:00 pm ar 1 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Lloyd David Lloyd Plaid Cymru 5:00, 1 Hydref 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch, Dirprwy Lywydd. A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei ddatganiad diweddaraf ar baratoadau Brexit heb gytundeb ym maes iechyd a gwasanaethau cymdeithasol? Yn y rhan o'ch datganiad ar dudalen 2, rydych yn dweud bod trefniadau tebyg ar gyfer y DU gyfan ar waith ar gyfer radioisotopau, wedi'u cefnogi gan ddulliau cyflym a phwrpasol o gludo nwyddau i feysydd awyr. Yn amlwg, mae radioisotopau meddygol yn bwysig iawn, ac mae hwn yn faes sy'n peri pryder mawr. Bydd y Gweinidog yn gwybod bod yr isotopau hyn—isotopau ymbelydrol—yn hanfodol ar gyfer ein pecynnau sganio meddygol uwch-dechnoleg yn ein holl ysbytai mawr, a rhai ysbytai nad ydynt mor fawr, a dweud y gwir. Hefyd, mae'r radioisotopau meddygol hyn yn cael eu defnyddio mewn triniaethau canser sylweddol ac yn yr ymchwiliadau amrywiol a wnawn. Felly, maen nhw'n gwbl hanfodol.

Rydych chi hefyd yn gwybod bod gan radioisotopau fel technetiwm a molybdenwm hanner oes o chwe awr yn unig. Mae hanner ohono'n diflannu mewn chwe awr, mewn geiriau eraill. Mae hanner arall yn diflannu mewn chwe awr arall, ac ati. Rydym yn cael y rhain o dir mawr Ewrop ar hyn o bryd. Felly, mae dau gwestiwn yn dilyn yn benodol o ran radioisotopau meddygol. A yw Llywodraeth Cymru wedi cael eglurhad cyfreithiol ynghylch pa un a fydd cyflenwyr yr UE hyd yn oed yn gallu gwerthu'r radioisotopau hyn inni heb gytundeb, gan fod hwn yn cael ei gyfrif yn ddeunydd niwclear? Yr ail gwestiwn yw: a yw Llywodraeth Cymru yn fodlon y bydd cynllun hedfan radioisotopau i faes awyr Coventry i'w dosbarthu er mwyn osgoi'r ciwiau mewn porthladdoedd yn gweithio, ac na fydd unrhyw oedi ar gyfer gwiriadau ar ochr yr UE nac ar ochr y DU, o gofio bod pob awr o oedi'n golygu bod y deunyddiau'n llai tebygol o weithio, yn enwedig yng nghyd-destun ysbytai ymhell i ffwrdd yng Nghymru, a bod llwybrau'r M42, M5 a'r M6 i Gymru'n dioddef tagfeydd yn aml?