A gaf i yn gyntaf ddatgan fy muddiant fel Cadeirydd Grŵp Cynghori ar Ewrop Prif Weinidog Cymru? A chyda hynny, a gaf i ddiolch i bawb yn y grŵp hwnnw ac yn y grwpiau ar gyfer sectorau penodol eraill sydd wedi rhoi o'u hamser i gyfrannu eu harbenigedd wrth inni baratoi ar gyfer Brexit, ac yn arbennig wrth baratoi ar gyfer gadael heb gytundeb?

Dim ond myfyrdod ffeithiol syml yw hwn: y ffaith drist yw bod yr ymdrech enfawr a pharhaus hon, fel yr un y cyfeiriodd y Gweinidog ati sef y llu o weision sifil, swyddogion polisi, arbenigwyr cyfreithiol ac eraill a gafodd eu dargyfeirio, yn troi eu sylw oddi wrth faterion brys eraill sy'n ymwneud â diwygio cymdeithasol ac economaidd. Mae Brexit wedi costio'n ddrud i Gymru a'r DU eisoes, ond mae cost yn parhau ar ffurf yr egni hwnnw a'r cyfleoedd a gollwyd.

Ond a gaf i ofyn i chi, Gweinidog, am unrhyw drafodaethau yr ydych chi wedi'u cael gyda Llywodraeth y DU? Rydych chi wedi egluro, yn gwbl briodol, mai cyfrifoldeb y DU yw'r mater o feddyginiaethau. Ond mae'n ymwneud yn benodol â pharatoi, yn achos gadael heb gytundeb, ar gyfer y mater o allforion cyfochrog o'r DU i'r UE ac yn ehangach dramor, lle y gallem ni weld, yn eithaf rhyfedd, ond gallwn ragweld hyn, y sefyllfa lle mae'r bunt yn colli gwerth yn y cyfnod yn arwain at adael heb gytundeb—ac mae Prif Weinidog y DU ar hyn o bryd yn ein hatgoffa'n gyson, os bydd popeth arall yn methu, byddwn ar y ffordd i adael heb gytundeb—ond mae modd i'r bunt ostwng, ac oherwydd y newid yn y gyfradd gyfnewid, fel y gwelsom ni o'r blaen heb i Brexit ddigwydd o gwbl, bod allforwyr cyfochrog yn manteisio ar y cyfle i ysbeilio'r cyfanwerthwyr, ysbeilio fferyllwyr unigol sydd â thrwyddedau masnachu, ac yn sydyn, sylweddolwn, yn y sefyllfa o hawlio'n gwlad yn ôl, sylweddolwn fod meddyginiaethau i gleifion yma yn y DU, sy'n rhan o baratoadau gadael heb gytundeb, yn rhan o'r paratoi hwnnw i osgoi sefyllfa o brinder, yn cael eu gwerthu dramor.

Nawr, byddai hynny'n hurt, ac nid wyf yn credu y byddai unrhyw un eisiau gweld hyn. Nid yw'n rhywbeth sydd o fewn gallu Llywodraeth Cymru, rwy'n gwybod, ond byddwn yn ddiolchgar pe gallai ein sicrhau ei fod yn codi'r pryderon hynny gyda Gweinidogion y DU fel y caiff neges ei hanfon at y masnachwyr cyfochrog hynny na ddylen nhw wneud hynny wrth ragweld Brexit heb gytundeb—na ddylai eu rheidrwydd masnachol fod yn ystyriaeth sy'n bwysicach na rheidrwydd moesol i roi blaenoriaeth i ddinasyddion y DU a chleifion y DU.

A gaf i hefyd ofyn i chi beth yw eich barn ar friff Cymdeithas Feddygol Prydain sydd wedi cael ei anfon, rwy'n credu, at holl Aelodau'r Cynulliad? Yn eu geiriau nhw, mae'n sôn am ganlyniadau trychinebus gadael heb gytundeb ar wasanaethau iechyd—ar ddiogelwch cleifion, ar bwysau'r gaeaf, ar ymchwil feddygol, ar gydnabod cymwysterau proffesiynol, trefniadau gofal iechyd dwyochrog, cydweithredu rhyngwladol ynghylch clefydau prin, y gweithlu iechyd a gofal a mewnfudo, fel soniodd y Gweinidog, a llawer mwy. A yw'r Gweinidog yn ystyried y neges glir iawn hon gan Gymdeithas Feddygol Prydain fel ymgais arall i godi bwganod, neu fel ofnau gwirioneddol y bobl sy'n pryderu'n fwy na dim am eu cleifion, am ein gwasanaethau cymdeithasol a'n gwasanaeth iechyd, am yr hyn a allai ddigwydd os bydd Brexit heb gytundeb? Ac os yw hynny'n wir, a bod y rhain yn ofnau gwirioneddol, onid yw hyn yn rheswm unwaith eto i ddiystyru Brexit heb gytundeb?