Diolch i'r Aelodau Cynulliad hynny oedd wedi cyfrannu yma heddiw, a da iawn eto i Caroline Jones am ymarfer ei Chymraeg yma heddiw hefyd; mae'n bwysig ein bod ni'n ceisio gwneud hynny pan fyddwn ni'n gallu. 

Mae gen i amser, efallai, jest i esbonio rhai o'r pethau oedd gan rai Aelodau gonsérn ynglŷn â nhw. Hoffwn i ddechrau, felly, gyda'r cysyniad yma roedd Suzy wedi ei ddweud o ran 'dumb-io' lawr safonau os dŷn ni am eu symleiddio nhw, ac dwi'n credu bod Siân Gwenllian yn teimlo yn debyg o ran hynny. Beth roedden ni'n ceisio ei ddweud fel pwyllgor oedd, fel yr oedd y Gweinidog wedi'i ddweud, os oedd yna safonau lluosog, neu rai oedd yn debyg, bydden ni'n gallu symleiddio'r broses fel nad oes gormodedd o safonau, os oedden nhw'n debyg, a bod yn rhaid i sefydliadau gydymffurfio â nhw—nid er mwyn gwanhau'r broses. Petasen ni'n meddwl am funud byddai fe'n gwanhau'r broses, fydden ni ddim wedi argymell hynny fel pwyllgor. Felly, wrth gwrs, mae angen gweld sut mae hynny'n datblygu.

Dŷn ni'n clywed efallai fod yna concerns gweithredol gan y Gweinidog. Felly, i lawr y lein, byddwn ni angen deall beth yw hynny. Ond dwi'n erfyn ar bobl sydd yn gwylio hwn—y cyhoedd sydd yn mynd i fod yn dod â'r cwynion ger bron, efallai—nad hynny yw'r pwrpas. Beth roedden ni'n ei glywed gan gynghorau, neu beth roedden ni yn ei glywed gan sefydliadau, oedd eu bod nhw wir eisiau ymateb i'r cwynion, ond weithiau roedd y safonau mor gymhleth roedd yn anodd iddyn nhw ddeall beth yn gwmws oedd y trywydd trwyddo. Felly, dŷn ni eisiau eu helpu nhw i wella, a dŷn ni eisiau eu helpu nhw, felly plîs deallwch dŷn ni ddim eisiau tanseilio neu wanhau y safonau. Amser a ddengys o ran sut mae hynny yn cael ei chwarae mas.

Mae rhai yn yr ystafell yma—Siân Gwenllian a Suzy Davies—yn amlwg yn cytuno o ran beth oedd wedi digwydd gyda'r comisiwn ac yn y blaen. Yn amlwg, roedd y Llywodraeth wedi gwrando ac wedi gweld beth oedd y dystiolaeth yn ei ddangos pan ddaeth pobl i'r pwyllgor; doedden nhw ddim yn gefnogol. Roedd cwpwl o fudiadau, efallai, yn sicr yn gefnogol, ond ar hyn o bryd dŷn ni'n dal yn gweld sut mae'r Mesur yn gweithio ar lawr gwlad. Byddwn i'n meddwl byddai fe'n od iawn i newid system mor newydd ar hyn o bryd, ac felly dyna pam roedden ni wedi dod lawr ar yr ochr o roi amser i'r drefn weithredu, ac wedyn asesu eto yn y dyfodol.

Byddwn i yn anghytuno, yn anffodus, â'r Gweinidog am ddweud bod gormod o ffocws, efallai, neu fod gormod wedi digwydd ar reoliadau hyd at nawr. Os dŷn ni am sefydlu system newydd, mae angen inni gael y rheoliadau yna yn eu lle, dŷn ni angen sicrhau eu bod nhw'n gweithio. A nawr, dwi'n credu, dŷn ni wedi cyrraedd pwynt lle dŷn ni'n gallu edrych ar yr hyrwyddo a'r hybu, oherwydd bod y systemau yna yn eu lle. Ac dwi'n credu dyna pam nad oedd pobl, efallai, eisiau gweld Bil newydd gyda ffocws, efallai, ar reoliadau, pan fo bod ar lawr gwlad a siarad yr iaith yn rhywbeth dŷn ni i gyd eisiau ei flaenoriaethu ar hyn o bryd.

Yn sicr, dŷn ni'n hapus bod y Gweinidog wedi dweud, o ran ffocws ar gynllunio ieithyddol, am yr uned newydd yma. Dŷn ni'n mynd i asesu hynny a monitro hynny, mae'n siŵr. Dwi yn cael ryw fath o—. Dwi yn cytuno â Siân Gwenllian i raddau, oherwydd, os oes yna uned newydd, os oes yna ffocws ar greu swydd newydd, yna mae'n bach yn drist i glywed bod Brexit efallai yn mynd i danseilio peth o'r gwaith sydd angen cael ei wneud yn weddol sydyn. Os ydy e'n mynd i gael ei brif-ffrydio, os oes yna amcan i roi safonau ger bron—safonau newydd ger bron—yna dylai'r uned honno fod yn ddigon cryf, buaswn i'n meddwl, i allu gwrthsefyll yr hyn sydd yn digwydd, boed Brexit—. Mae Brexit yn digwydd, mae trafodaethau yn digwydd o ddydd i ddydd; mae angen i ni barhau gyda phethau eraill hefyd. Felly, byddwn i'n erfyn ar y Gweinidog i ystyried y ffaith bod angen inni sicrhau bod yr uned honno yn gryf ac yn cael y gefnogaeth dŷch chi wedi dweud eich bod chi'n mynd i roi iddi hi heddiw.

Dwi'n credu bod y gyfarwyddiaeth wedi cael ei siarad amdani yma heddiw. Dwi jest eisiau gorffen drwy ddweud—nawr mae'r cyfle inni fel pwyllgor a'r cyfle inni fel Aelodau Cynulliad edrych ar sut y bydden ni'n gallu edrych ar elfennau eraill o'r hyn sydd yn digwydd o ran yr iaith Gymraeg. Roedd Caroline Jones wedi dweud am dechnoleg a digidol, ac mae'n bleser gyda ni fel pwyllgor dweud y byddwn ni yn edrych i mewn i'r maes technoleg digidol yn y dyfodol, achos mae'n rhywbeth sydd wedi dod atom ni fel pwyllgor fel rhywbeth o bwys.

Felly, mae'n bwysig ein bod ni yn sylweddoli bod deddfwriaeth yn bwysig, wrth gwrs, a bod rheoliadau a safonau'n bwysig, ond dŷn ni i gyd angen gweld y defnydd yn gwella ar lawr gwlad. Ac mae syniad Suzy Davies yn dda iawn, dwi'n credu. Os ydy mentrau iaith yn cynnal digwyddiad, yna dŷn ni eisiau i rai o'u hamcanion, neu rai o'r pethau maen nhw'n adrodd yn ôl arnyn nhw i'r Llywodraeth, ddangos bod y defnydd hwnnw wedi'i esblygu, yn hytrach na dim ond eu bod nhw'n gallu cyrraedd y targed o filiwn. Wel, sut mae'r filiwn yna'n ei wneud? Ydyn nhw'n defnyddio hi i roi'r babi i'r gwely? Ydyn nhw'n defnyddio hi i fynd lawr y stryd i'r dafarn a siarad yr iaith gyda'u ffrindiau? Sut mae hynny'n mynd i esblygu i fod yn realiti pob dydd?

Felly, diolch i bawb am ymwneud â'r adroddiad pwysig yma. Dwi'n credu roedd e'n adroddiad a oedd wedi diweddu lan i fod yn weddol ddylanwadol, felly—. Dyw pob un ddim yn ddylanwadol, ond dŷn ni'n gwneud y gwaith, ond dwi'n credu roedd yr adroddiad yma'n un o'r rheini, a dwi'n ddiolchgar iawn i'r Llywodraeth am wrando ac am fod yn ymatebol i rai o'r pethau hynny roedden nhw wedi eu clywed fel rhan o'r drafodaeth. Dwi'n credu roedd hi'n drafodaeth gadarnhaol wnaethon ni ei chael rhwng y Llywodraeth, y bobl oedd wedi rhoi tystiolaeth, a'r Aelodau Cynulliad. Felly, diolch yn fawr iawn i bawb.