Credaf mai dyna'r duedd graidd. Cytunaf â chi ac, yn fras, â'r hyn y mae'r Ceidwadwyr wedi bod yn ei wthio yn y maes hwnnw—yn y maes addysg yng Nghymru, mae hi'n ymddangos bod y canlyniadau wedi gwaethygu'n sylweddol dros ystod y cyfnod hwnnw, a dyna oedd y duedd fwyaf. Os oes rhywfaint o welliant eleni, credaf y dylem gydnabod hynny, ond credaf mai'r duedd yw'r prif fater o hyd.

Gyda Chymraeg ail iaith, nid wyf am ofyn am ymyriad arall, ond Cymraeg ail iaith—a yw hwnnw yr un fath â'r cwrs byr mewn Cymraeg? Oherwydd fy nealltwriaeth i oedd ein bod yn symud oddi wrth—[Torri ar draws.] Maent yn ddau beth gwahanol. Ceisiaf ddeall hynny'n gliriach. Ond rydym yn gweld newidiadau sylweddol yn y maes hwn sy'n ei gwneud hi'n anos inni wneud y cymariaethau y ceisiwn eu gwneud yn y cynnig hwn.

Felly, rydym yn nodi ymchwil Llywodraeth Cymru ynghylch dangosyddion allweddol. Mewn rhai ffyrdd mae'n dda clywed bod Llywodraeth Cymru yn gwneud rhywfaint o ymchwil, yn enwedig os yw'n cael ei chyhoeddi, ond ni ddylai fod cymaint o angen amdani, oherwydd dylem gael data cymaradwy wedi'i gyhoeddi y gall pawb ohonom ei ddeall mewn ffordd gyson. Rwyf wedi siarad o'r blaen â'r Ysgrifennydd addysg yn y Siambr ac mewn mannau eraill ynglŷn â fy mhryderon ynghylch peidio â chyhoeddi ystadegau cymaradwy o ansawdd. Canolbwyntiais ar 2014-17 pan ddywedwyd wrthyf, mewn gwirionedd, fod Estyn yn cyhoeddi'r canlyniadau hyn ar arolygiadau ysgolion, ac roeddwn yn falch o weld hynny, ond mae hynny bellach wedi dod i ben, ac nid wyf yn deall pam. Roeddwn yn siomedig hefyd o weld y mesur lefel 2 cynhwysol yn cael ei dynnu i ffwrdd fel gofyniad, a'r ysgolion yn gallu gosod eu targedau a'u mesurau eu hunain, ac yn ofni y byddai hynny'n arwain at eu gweld yn marcio eu gwaith cartref eu hunain heb allu cymharu mewn modd dibynadwy. Ond rwyf am ymwneud â hyn yn synhwyrol drwy wneud y pwyntiau hyn. Nid wyf yn dadlau y dylid cael marchnad breifat yn y maes addysg. Nid wyf yn dweud na ddylai ysgolion gydweithredu a gweithio gyda'i gilydd, ond rwy'n credu ein bod angen data clir, dibynadwy, wedi'i gyhoeddi, data y gellir ymddiried ynddo, ynglŷn â pha mor dda y mae ysgolion yn gwneud er mwyn helpu i hybu gwelliant.

Yn olaf, ar gynnig y Ceidwadwyr, roeddwn yn meddwl eu bod yn obeithiol braidd i ddisgwyl i'r Llywodraeth ymddiheuro i bob disgybl am eu siomi, ond credaf ei fod yn gywir i nodi nad ydym wedi gweld gwelliannau sylweddol. Ond mae'n waeth na hynny—gwelsom duedd waethygol sylweddol hyd yn oed os cafwyd rhywfaint o welliant eleni. Un peth yr hoffwn longyfarch y Llywodraeth arno yn ei chynnig yw pwynt (b), sy'n ymddangos yn drawiadol iawn i mi, os yw Cymru yn wir wedi dod yn gyntaf o ran canlyniadau A* yn y safon uwch. Mae hwnnw'n gryn dipyn o gyflawniad. Nid wyf yn gwybod sut y mae pethau gyda byrddau arholi—efallai fod gennym fyrddau arholi a allai fod yn wahanol; nid wyf yn gwybod a yw hynny'n digwydd neu a oes ffactorau eraill—ond ar yr wyneb, mae hyn yn drawiadol a hoffwn longyfarch y Llywodraeth arno, ar ei thelerau cul ei hun o leiaf. Tybed a yw'r rhaglen Seren y siaradais innau amdani yn eithaf aml hefyd—a ellir cysylltu'r ddau beth hynny mewn unrhyw ffordd? Rwy'n sicr yn awyddus iawn i weld pen uchaf y maes cyrhaeddiad yn cael ei ymestyn ac yn cael cyfle go iawn i gyflawni. Ond yn gyffredinol, hoffem weld cymariaethau cliriach a gwell i sicrhau atebolrwydd priodol i ysgolion, nid ar gyfer cyflwyno marchnad, ond er mwyn gwella safonau. Nid wyf yn credu ei bod o fudd i ni ei ddisgrifio yn y ffordd honno, ac edrychaf ymlaen at glywed beth sydd gan y Gweinidog Addysg i'w ddweud mewn ymateb.