Rydym mewn perygl o gymharu afalau a gellyg. Yn fy etholaeth i, yn yr ysgolion uwchradd sy'n gwasanaethu fy mhobl ifanc: cafodd 65 y cant o ddisgyblion Ysgol Uwchradd Llanisien bum gradd A i C gan gynnwys iaith a mathemateg; 76 y cant yn Ysgol Bro Edern; 86 y cant yn Ysgol Uwchradd Caerdydd. Felly, pa un a wnaeth orau? Wel, yn arwynebol, Ysgol Uwchradd Caerdydd, ond pa gyfran o'r ysgol hon sydd ag anghenion addysgol arbennig? Sawl un sy’n cael cinio ysgol am ddim? Wel, llawer is na'r cyfartaledd yw'r ateb. Felly, rwyf am ganolbwyntio ychydig ar gyflawniadau ysgol lle rwy'n llywodraethwr, sef Teilo Sant, lle cafodd 61 y cant o’r disgyblion bum TGAU gan gynnwys iaith a mathemateg, a dim ond 1 y cant yn is na’r cyfartaledd cenedlaethol yw hynny. A hyn mewn ysgol sydd â dros un o bob pum disgybl yn cael prydau ysgol am ddim, mae gan 3.5 y cant o blant ddatganiad o angen addysgol arbennig, ac mae 3.5 y cant yn ddisgyblion sy'n derbyn gofal gan yr awdurdod lleol, sef y lefel uchaf yng Nghymru. Felly, o gymharu tebyg â thebyg, mae’r ysgol yn perfformio’n well na phob ysgol arall ond un yn ei theulu ysgolion, sef y grŵp meincnodi 20 y cant i 30 y cant o brydau ysgol am ddim. A dyma lle y dylem fod yn gwneud y cymariaethau hyn. Mae'n ymwneud ag i ba raddau y mae ysgolion o natur debyg yn gwneud cystal ag ysgolion eraill sy'n wynebu rhai o'r heriau y gwyddom fod pobl ifanc yn eu hwynebu, sy'n effeithio ar eu haddysg, ac yn amlwg, mae tlodi yn un ohonynt.

Felly, credaf fod Teilo Sant yn gwneud yn wych, oherwydd eu bod wedi cynyddu eu perfformiad bob blwyddyn am y pum mlynedd diwethaf ar gyfer plant sy’n cael prydau ysgol am ddim, ac ar hyn o bryd maent ar 36 y cant, sy'n llawer uwch na'r cyfartaledd yn y teulu ysgolion y maent ynddo. Ac wrth edrych i'r dyfodol, yr haf hwn, cafodd dwy ran o dair o'r plant ym mlwyddyn 10 sy'n cael prydau ysgol am ddim radd C neu uwch mewn llenyddiaeth Saesneg, sy'n golygu nad oedd bwlch yn y perfformiad rhwng y disgyblion mwyaf cefnog a’r disgyblion lleiaf cefnog. Mae hynny, rwy’n meddwl, yn gyflawniad go iawn, a diolch i’r disgyblion a’r athrawon yn Teilo Sant am y perfformiad gwych hwnnw.