3. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:48 pm ar 15 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Darren Millar Darren Millar Conservative 2:48, 15 Hydref 2019

(Cyfieithwyd)

A gaf i alw am ddau ddatganiad gan Lywodraeth Cymru? Mae'r un cyntaf gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, ac mae'n ymwneud â chanser eilaidd y fron ac ymwybyddiaeth o ganser eilaidd y fron. Roedd y trydydd ar ddeg o Hydref, ddydd Sul diwethaf, yn nodi Diwrnod Ymwybyddiaeth Canser Eilaidd y Fron, ac nid wyf yn gwybod a ydych chi'n gyfarwydd â manylion ynghylch ganser eilaidd y fron, ond y gwir yw bod miloedd o bobl yng Nghymru yn byw gyda chanser eilaidd y fron, ac, yn anffodus, bydd llawer o'r rheini wedi profi oedi sylweddol o ran cael diagnosis. Yn ôl ystadegau, mae'n awgrymu bod yn rhaid i un o bob tri chlaf ymweld â'u meddyg teulu fwy na theirgwaith er mwyn sicrhau diagnosis; mae un o bob pedwar wedi mynegi pryderon am y gallu i gael triniaeth; ac nid yw nyrs glinigol arbenigol yn cael ei neilltuo i un o bob tri, hyd yn oed ar ôl iddyn nhw gael diagnosis. Felly, yn amlwg mae angen gweithredu yn y maes hwn, a byddai'n dda cael datganiad gan Lywodraeth Cymru ynglŷn â pha gamau sy'n cael eu cymryd er mwyn mynd i'r afael â'r pryderon penodol hynny.

A gaf i hefyd alw am ddatganiad gan y Gweinidog dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig o ran amddiffynfeydd môr Hen Golwyn? Gwn fy mod wedi codi'r mater hwn droeon dros y blynyddoedd yn y Siambr hon, ond byddwch chi'n ymwybodol bod Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy yn ceisio ailedrych ar y sefyllfa a gwerthuso cyflwr presennol yr amddiffynfeydd môr hynny. Maen nhw wedi rhybuddio bod yr amddiffynfeydd môr mewn perygl o ddymchwel yn llwyr. Rydym ni'n ymwybodol bod yr amddiffynfeydd môr hynny'n union wrth ochr yr A55 a rheilffordd gogledd Cymru, a hefyd maen nhw'n diogelu rhan sylweddol o'r rhwydwaith carthffosiaeth yn ardal Hen Golwyn. Rwy'n credu ei bod yn gwbl hanfodol ein bod yn mynd i'r afael â'r mater sydd yno yn Hen Golwyn, fel y gallwn ni gael yr amddiffynfeydd môr hynny'n wedi'u hatgyfnerthu'n iawn yn hytrach na'r atgyweiriadau dros dro a wneir yn achlysurol gan yr awdurdod lleol ar hyn o bryd. Gwn fod cylch y gyllideb ar ddod, ac rwy'n credu y gallai hynny roi cyfle ar gyfer prosiect seilwaith mawr mewn lleoedd fel Hen Golwyn er mwyn diogelu'r rhan honno o'r morlin rhag dymchwel. Tybed a allem ni gael datganiad am barodrwydd Llywodraeth Cymru i fynd i'r afael â'r broblem arbennig hon yn fy etholaeth i?