Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:53 pm ar 16 Hydref 2019.
A gaf fi ddiolch i Russell George am ei gwestiynau? Nawr, o ran allforion, mae allforion yn un o'n galwadau i weithredu yn y cynllun gweithredu economaidd—un o'r pum maen prawf y gall busnesau eu defnyddio i ddenu arian o'r rhaglenni cyllid grant cyfunol y mae Llywodraeth Cymru yn eu gweithredu. Mae'r holl dystiolaeth yn tynnu sylw at y ffaith, os ydych eisiau codi cyfraddau cynhyrchiant mewn economi, fod rhaid i chi gael cyfran uwch o fusnesau sy'n gweithredu o fewn y sectorau gwasanaethau y gellir eu masnachu ac sy'n agored i'r byd. Mae hynny'n golygu bod yn rhaid i chi gael cyfran uchel o fusnesau sy'n allforio. Mae'n gwbl hanfodol. Dyna'r rheswm pam y gwnaethom gynnwys allforion fel un o'r sianeli i ariannu busnesau yn y cynllun gweithredu economaidd, a pham fod y Gweinidog cysylltiadau rhyngwladol mor awyddus i hyrwyddo allforion yn ei strategaeth ryngwladol ac i nodi pwy yw'r hyrwyddwyr allforio hynny ledled Cymru a defnyddio eu profiadau a'u sgiliau i annog busnesau eraill i allforio mwy.
O ran buddsoddiad uniongyrchol o dramor, mae'n rhaid imi ddweud mai prin iawn yw'r cyfleoedd i ddenu buddsoddiad o dramor ar hyn o bryd, o ystyried yr ansicrwydd sy'n gysylltiedig â Brexit. Nid ydynt wedi sychu'n gyfan gwbl. Mae INEOS Automotive, wrth gwrs, yn enghraifft o lwyddiant diweddar. Fe wnaethom gystadlu â chyrchfannau ar draws Ewrop a'r byd i gyd yn wir i ennill y buddsoddiad arbennig hwnnw, ond mae'n anhygoel o anodd denu buddsoddiad i'r DU ar hyn o bryd. Serch hynny, bydd ein hymdrechion wedi'u gwarantu ar gyfer y dyfodol, ac fe wnawn bopeth yn ein gallu i ddenu swyddi cynaliadwy o ansawdd uchel sy'n talu'n dda i Gymru—y swyddi hynny sy'n ffurfio diwydiannau'r dyfodol.
O ran rhaglen ReAct, y peth cyntaf y byddwn yn ei wneud yw sicrhau bod gennym ddarlun cywir o setiau sgiliau unigolion o fewn y cwmni. O hynny wedyn, byddwn yn ceisio cysylltu pob unigolyn gyda Gyrfa Cymru, yr Adran Gwaith a Phensiynau, ac unrhyw wasanaeth cymorth arall sydd ei angen arnynt, a gallai hynny gynnwys gwasanaethau cymorth sy'n ymwneud â'u hiechyd meddwl a'u lles. Yna, byddwn yn asesu pa gyfleoedd sydd ar gael o fewn y sector ac yn fwy eang mewn sectorau cysylltiedig a allai ddefnyddio eu sgiliau. Oherwydd bod y bobl sy'n gweithio yn Hi-Lex mor fedrus, rwy'n hyderus fod ganddynt obaith mawr o gael gwaith yn y dyfodol, ond rwy'n awyddus i sicrhau na fyddant yn mynd drwy gyfnod o ddiweithdra rhwng nawr a phan fyddant yn cael gwaith arall ar ôl 2020 neu 2021.