Part of the debate – Senedd Cymru am 5:11 pm ar 16 Hydref 2019.
Diolch i'r Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau am eu hadroddiad ar y cynllun bathodyn glas yng Nghymru. Rwyf am gofnodi fy niolch i'r clercod a phawb a roddodd dystiolaeth yn ystod yr ymchwiliad i gymhwystra a gweithrediad y cynllun bathodyn glas yng Nghymru. Ymunais â'r pwyllgor tuag at ddiwedd yr ymchwiliad, felly hoffwn innau hefyd fynegi fy niolch i gyn-aelodau'r pwyllgor am eu rôl yn ystod y sesiynau tystiolaeth.
Rwy’n hynod siomedig ynghylch ymateb Llywodraeth Cymru i’n hadroddiad a’n hargymhellion. Gwrthodasant naw o'n hargymhellion i ddechrau, ond ers hynny maent wedi ailystyried ac wedi derbyn argymhellion 2, 8 ac 16 mewn egwyddor. Hoffwn annog y Gweinidog i dderbyn y chwe argymhelliad arall, yn enwedig gan fod eu gwrthodiad yn gwrth-ddweud safbwynt y Gweinidog yn ystod ei dystiolaeth i'r pwyllgor. Yn benodol, mae gweld y Gweinidog yn gwrthod argymhelliad 11 yn syndod mawr, oherwydd, yn ystod ei dystiolaeth lafar, nododd y byddai'n fwy dymunol cael arweiniad statudol ar waith. Rwy'n credu mai hwn yw un o'n hargymhellion pwysicaf, gan ei fod yn mynd at galon y problemau gyda gweithrediad cynllun bathodyn glas.
Rwy'n siŵr fod pob un ohonom yn y Siambr wedi cael etholwr yn cysylltu â ni i gwyno am anghysonderau yn y ceisiadau bathodyn glas—ceisiadau y dylid eu derbyn ac a fyddai’n cael eu derbyn pe bai'r ymgeisydd yn byw yn rhywle arall. Mae'r cynllun bathodyn glas yn achubiaeth i'r rhai sy'n byw gydag anableddau ac yn gwneud bywyd o ddydd i ddydd cymaint â hynny’n anos. Y peth olaf sydd ei angen ar ein hetholwyr yw fod awdurdodau lleol yn methu dilyn y canllawiau ac yn eu hamddifadu o’u hachubiaeth. Canllawiau statudol yw'r unig ffordd y gallwn sicrhau cysondeb wrth weithredu'r cynllun bathodyn glas ym mhob rhan o Gymru. Mae'r Gweinidog yn gwybod hyn, a chyfaddefodd hyn yn ei sesiynau tystiolaeth. Felly, pam y byddai'n gwrthod argymhelliad 11? Mae'r cynllun bathodyn glas yn gynllun cenedlaethol, ac nid oes lle i ddehongliad lleol—