8. Dadl Plaid Cymru: Treth Gyngor ar ail Gartrefi

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:07 pm ar 16 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative 6:07, 16 Hydref 2019

(Cyfieithwyd)

Na, rwyf am barhau, a dweud y gwir.

Mae'n berthnasol i westai a gwely a brecwast yn unig. Y broblem sydd gennym yn y bôn yw fod llawer o'r materion hyn yn mynd yn ôl i'r adeg pan gyflwynwyd y dreth gyngor ac roedd gostyngiad gorfodol o 50 y cant ar gyfer ail gartrefi, ac ar y pryd, pan oedd rhyddhad ardrethi i fusnesau bach yn llai o lawer—yng Nghymru ac yn Lloegr, roeddent yr un fath bryd hynny—roedd pryder fod perchnogion ail gartrefi'n cael y disgownt o 50 y cant yn hytrach na thalu'r ardrethi busnes. Mae hynny wedi newid erbyn hyn.

Cawsom y Gorchymyn hwn yn 2010—iawn—ond fe wnaethom ei ddiweddaru yn 2016 ac ni wnaethom ystyried y newidiadau yr oedd CThEM wedi'u gwneud i'r drefn ar gyfer gosod eiddo gwyliau wedi'i ddodrefnu a gyhoeddwyd ar ddiwedd 2010 ac a oedd yn gymwys ar gyfer treth incwm o 2012 i 2013. Ac roeddent yn newidiadau synhwyrol iawn y credaf y dylem ninnau hefyd eu gwneud yng Nghymru, ac mae'n peri penbleth i mi pam nad yw wedi'i wneud a pham y gwnaeth Rebecca ateb y cwestiwn fel y gwnaeth yn gynharach. Ers i CThEM edrych ar hyn a meddwl a oedd gosod am 70 diwrnod yn ymgymeriad masnachol mewn gwirionedd—os oedd rhywun newydd gael eu hail gartref, rhywun eithaf cefnog, yn hoffi cael ail gartref, ond yn ei osod am 10 wythnos yn unig fel eu bod yn cael y peth treth, a oedd hwnnw'n drothwy digonol? A daethant i'r casgliad nad oedd, a dywedasant, 'Mewn gwirionedd, mae'n rhaid i chi ei osod am o leiaf 15 wythnos', sef y 105 diwrnod. Rwy'n credu mai ar hynny y dylem ganolbwyntio. Mae'n anodd iawn gosod gorfodaeth ar hyd yr amser y mae ar gael. Mae'n hawdd iawn dweud ei fod ar gael neu ei hysbysebu ar gyfradd uchel, neu fod rhywun yn gofyn ac nad ydych yn cymryd yr archeb. Sut y mae'r awdurdodau treth yn gwybod? Ond mewn gwirionedd, gellir yn hawdd wirio'r 10 wythnos, neu'r 15 wythnos gobeithio lle rydych yn ei osod ar rent i rywun arall fel galwedigaeth ac mae'n rhaid i chi gael incwm a thaliad i'w ddangos. Felly, yr hyn y buaswn yn annog Llywodraeth Cymru i'w wneud—ac rwy'n gobeithio y byddai Plaid Cymru yn gweld hyn o leiaf fel gwelliant ar y status quo—yw mabwysiadu'r rheolau CThEM ar gyfer gosod eiddo gwyliau wedi'i ddodrefnu lle maent yn caniatáu i bobl wrthbwyso'r llog a chael manteision eraill nad ydynt yn eu caniatáu o dan drefniadau rhentu arferol, mwy hirdymor.