8. Dadl Plaid Cymru: Treth Gyngor ar ail Gartrefi

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:15 pm ar 16 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 6:15, 16 Hydref 2019

Mae'r golled i lywodraeth leol yn amlwg yn sylweddol iawn. Mae arolwg dwi am gyfeirio ohono fo yn ymwneud ag arolwg o saith cyngor yng Nghymru, sydd wedi gweld colled, o ddyfalu mai band D ar gyfartaledd fyddai'r eiddo yna—colled o £5 miliwn mewn blwyddyn mewn treth gyngor. Yn Ynys Môn, un o'r ardaloedd lle mae yna fwyaf o ail gartrefi, mae o'n £1 filiwn. Cofiwch fod £1 filiwn yn gyfystyr â 2.5 y cant ar dreth gyngor yn rhywle fel Ynys Môn. Mae yna loophole, a dwi'n gobeithio y gwnaiff y Gweinidog ystyried eto y gwadu rydyn ni wedi ei glywed ganddi hi, a'r Prif Weinidog blaenorol, fod yna rywbeth sydd angen mynd i'r afael â fo.

Beth rydyn ni angen ei weld, a beth dwi'n gobeithio ei glywed gan y Gweinidog rŵan, ydy bod y Llywodraeth o ddifri am sylweddoli bod yna isiw sydd angen ei ddatrys yn fan hyn, a pha bynnag fodel rydyn ni'n ei ddefnyddio, pa un ai yn codi'r trothwy yn sylweddol, neu y model gafodd ei ddisgrifio gan Mike Hedges, neu yr hyn rydyn ni'n ei gynnig, a'r hyn gafodd ei amlinellu gan Siân Gwenllian, mae'n rhaid i'r Llywodraeth ddangos bwriad i fynd i'r afael â hyn, achos ein cymunedau ni sydd yn dioddef, a'n pobl ifanc ni yn arbennig sy'n cael eu gorfodi allan o'r cymunedau hynny.