Diolch, Lywydd, ac rwy'n falch iawn o gael siarad yn y ddadl hon. Mae llinell enwog yn y ffilm Network, a ddaeth allan yn 1976: 'I'm mad as hell and I'm not going to take it anymore'. Onid yw'n ddatganiad am ein cyfnod ni? Cymaint o ddicter, yn enwedig gan y rhyfelwyr bysellfwrdd ar-lein. Ond ar yr un pryd, nid yw pobl yn barod i'w ddioddef mwyach. Mae dioddefwyr camdriniaeth yn rhoi gwybod am droseddau, a'r nifer uchaf erioed yn adrodd am droliau a bwlis. Felly, dyna pam y mae'n rhaid i ni annog a chefnogi'r mecanweithiau adrodd, fel y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud drwy'r Ganolfan Genedlaethol Adrodd am Droseddau Casineb a Chymorth, yn ogystal â'r grant cymunedau lleiafrifol i fynd i'r afael â throseddau casineb.

Mae ystadegau'r heddlu ar gyfer y flwyddyn ddiwethaf yn dangos cynnydd o 17 y cant yn y troseddau casineb yr adroddwyd yn eu cylch yng Nghymru o gymharu â'r flwyddyn flaenorol. Heddiw, rydym yn canolbwyntio ar droseddau yn erbyn y gymuned LHDT ac fel y dywedwyd eisoes, dyna yw bron i chwarter yr holl droseddau a gofnodwyd. Mae elusen Stonewall yn dweud nad yw hyn ond yn crafu'r wyneb, ac yn ôl eu hymchwil, ni roddir gwybod am bedair o bob pum trosedd casineb gwrth-LHDT, ac mae pobl iau yn arbennig o gyndyn i fynd at yr heddlu. Felly, mae'n ymddangos ei bod yn amhosibl mynd i'r afael â'r broblem hollbresennol hon drwy'r system cyfiawnder troseddol yn unig. Problem cymdeithas yw hi ac mae'n mynnu atebion cymdeithasol.

Fis nesaf, byddaf yn trefnu cyfres o ddigwyddiadau ymgyrch y Rhuban Gwyn i godi ymwybyddiaeth o gam-drin domestig, a'r ffocws mawr i mi yw ymgysylltu â phobl ifanc drwy gysylltu hynny â chydberthynas iach sy'n cael ei addysgu yn yr ysgol. Yr unig ofnau y cawn ein geni â hwy yw ofn uchder ac ofn synau uchel. Mae popeth arall yn ymddygiad a ddysgir. Mewn geiriau eraill, mae plant yn gynhenid oddefgar. Ni, yr oedolion, yw'r broblem a bod yn onest. Gyda chyfryngau cymdeithasol mor ganolog i'w bywydau heddiw, efallai bod pobl ifanc yn fwy agored na neb i gael eu beirniadu am bwy ydynt, beth maent yn ei gredu a phwy maent yn eu caru. Dyna pam fod rhaid inni amddiffyn gwersi LHDT-gynhwysol yn awr yn fwy nag erioed. Gwelsom ar y newyddion sut yr ymosodwyd ar ysgolion yn Birmingham sy'n ceisio dysgu'r rhaglen No Outsiders, a hynny am resymau crefyddol honedig. Mae'n drist gweld oedolion yn pregethu rhagfarn y tu allan i gatiau ysgol. Mae'n fy atgoffa o'r lluniau hyll o Birmingham arall—Birmingham, Alabama yn y 1960au. Roedd hwnnw'n fath gwahanol o ragfarn, ond câi ei yrru gan yr un culni meddwl. Rwy'n gobeithio felly y bydd Llywodraeth Cymru yn cefnogi ein hysgolion a'n hawdurdodau addysg i'r eithaf yn erbyn ymgyrchoedd o'r fath, pe baent yn digwydd yng Nghymru.