2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a’r Gweinidog Brexit (yn rhinwedd ei gyfrifoldebau fel Gweinidog Brexit) – Senedd Cymru ar 6 Tachwedd 2019.
8. Pa asesiad y mae'r Gweinidog wedi'i wneud o effaith y cytundeb ymadael diweddaraf ar hawliau gweithwyr yng Nghymru? OAQ54615
Wel, nid yw'r cytundeb ymadael yn darparu unrhyw warantau fod Llywodraeth y DU wedi ymrwymo i barhau i gydymffurfio â hawliau ac amddiffyniadau presennol yr UE i weithwyr yng Nghymru.
Diolch am eich ateb clir iawn, Weinidog. Mae'n gwbl amlwg fod y cytundeb ymadael diweddaraf yn arwydd o wanychu pellach ar ymrwymiad Llywodraeth y DU tuag at hawliau gweithwyr. Mae Frances O'Grady, ysgrifennydd Cyngres yr Undebau Llafur, wedi dweud:
Byddai'r cytundeb hwn yn drychineb i weithwyr. Byddai’n ergyd i'r economi, yn arwain at golli swyddi ac yn troi cefn ar hawliau gweithwyr.
A ydych yn cytuno â Syr Keir Starmer, Ysgrifennydd Brexit yr wrthblaid ar gyfer y DU, y byddai perygl gwirioneddol, pe bai'r cytundeb hwn yn cael ei dderbyn, y byddai hawliau gweithwyr yn cael eu gwanychu'n sylweddol ac y byddai'n debygol iawn y byddai'r DU yn dilyn modelau eraill, fel un yr Unol Daleithiau, sy'n cynnwys amddiffyniadau gwannach o lawer i weithwyr na'r rhai sydd gennym yn y wlad hon ar hyn o bryd?
Wel, credaf fod yr Aelod yn taro'r hoelen ar ei phen. Credaf mai dyna'n union yw'r risg yn sgil y cytundeb hwn. Mewn gwirionedd, buaswn yn mynd gam ymhellach na'i alw'n risg; credaf fod natur y cytundeb yn datgelu'r math o ben draw y mae Llywodraeth bresennol y DU yn awyddus i fynd â'r DU iddo. Mae'n un o ddadreoleiddio, lle mae'r DU wedi rhoi'r gorau i amddiffyniad yn y gweithle a hawliau cymdeithasol ac amgylcheddol o'r math rydym ni yng Nghymru yn eu cymryd yn ganiataol ac yr hoffem barhau i gydymffurfio â hwy wrth gwrs.
Fel yr awgryma ei chwestiwn, mae'r cytundeb hwn hyd yn oed yn waeth na chytundeb Theresa May, a oedd o leiaf yn ymrwymo'r Llywodraeth i gynnal hawliau gweithwyr yr UE ar eu lefel bresennol ac a oedd yn rhoi rhywfaint o fecanwaith i Senedd y DU yn y dyfodol mewn perthynas â hynny. Mae'r math o weledigaeth a amlinellir yn y cytundeb hwn yn gwbl groes i flaenoriaethau Llywodraeth Cymru yma yng Nghymru fel y'u nodwyd yng ngwaith y Comisiwn Gwaith Teg yn ddiweddar, sy'n sicrhau y byddwn ni fel Llywodraeth yn parhau i wneud popeth y gallwn i sicrhau nad yw gweithwyr yng Nghymru dan anfantais os a phan fyddwn yn gadael yr Undeb Ewropeaidd.
Diolch yn fawr iawn, Weinidog.