Part of the debate – Senedd Cymru am 3:28 pm ar 6 Tachwedd 2019.
Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd. Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd. Rwy'n sefyll yma, wrth gwrs, yn lle ein cyd-Aelod annwyl, Dr Dai Lloyd, oherwydd nid yw'n dda iawn ar hyn o bryd. Yn sicr, ni allaf obeithio dynwared ei arddull unigryw. Rwy'n siŵr y bydd yr holl Aelodau yn y Siambr hon yn ymuno â mi i ddymuno gwellhad buan a chyflym i Dai, a'r cyfan y gallaf ei wneud yw ceisio llenwi ei esgidiau ar ran y pwyllgor, gan wybod, wrth gwrs, fod hyn y tu hwnt i mi yn llwyr.
Rwy'n falch iawn o gymryd rhan yn y ddadl hon heddiw ar ran y Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon, ar ein hadroddiad ar y cynnydd a wnaed tuag at ddileu hepatitis C yng Nghymru. Dyma'r drydedd mewn cyfres o ymchwiliadau sbotolau byr a phenodol a gynhaliwyd gan y pwyllgor, ac rydym i gyd yn ddiolchgar iawn i bawb a roddodd dystiolaeth ac fel bob amser, i'r tîm rhagorol sy'n cefnogi gwaith ein pwyllgor.
Cytunodd y pwyllgor i gynnal yr ymchwiliad undydd hwn i ymchwilio i'r gwaith sy'n cael ei wneud ar hyn o bryd i ddileu hepatitis C yng Nghymru erbyn y dyddiad targed, sef 2030. Mae Sefydliad Iechyd y Byd yn amcangyfrif bod gan 71 miliwn o bobl yn y byd heintiau hepatitis C cronig, ac o'r 21,000 sy'n byw yn y DU, mae 12,000 i 14,000 yn byw yng Nghymru. Felly mae'r cyflwr hwn yn effeithio ar nifer fawr o'n cyd-ddinasyddion.
Rydym yn gwybod, wrth gwrs, fod hepatitis C yn effeithio ar gymunedau difreintiedig ac ymylol, gan gynnwys pobl ddigartref a chymunedau mudol yn enwedig, gyda bron i hanner y bobl sy'n mynd i'r ysbyty gyda'r feirws yn dod o'r bumed ran dlotaf o'r gymdeithas.