Part of the debate – Senedd Cymru am 4:42 pm ar 19 Tachwedd 2019.
Diolch, Dirprwy Lywydd. Gweinidog, yng Nghasnewydd, rydym ni mewn sefyllfa arbennig, wrth gwrs, lle cawsom y cyhoeddiad o ran Orb a'r bron i 400 o swyddi sydd yno a nawr y cyhoeddiad cyffredinol hwn gan Tata ar draws ei weithrediadau Ewropeaidd. Felly, mae'n bosibl y ceir effaith ar Lanwern, wrth gwrs, yn ogystal ag Orb. Rwy'n croesawu'n fawr iawn yr hyn y gwnaethoch ei ddweud am swyddi Orb a'r sicrwydd yr ydych wedi'i gael, a byddwn i'n ddiolchgar iawn, ac rwy'n siŵr y bydd y gweithwyr hefyd, pe baech yn cadw llygad barcud ar y sefyllfa honno gan ei bod yn peri pryder mawr, ond rwy'n ddiolchgar am y sicrwydd yr ydych wedi'i roi.
O ran Orb, roedd hi'n dda iawn eich gweld chi a'r Prif Weinidog yn dod draw i'r cyfarfod, ac efallai ein bod mewn sefyllfa o adleoli'r hen weithwyr hynny, ond, wrth gwrs, rydym yn gobeithio'n fawr iawn y bydd y datganiadau o ddiddordeb mewn prynu safle Orb yn arwain at brynu a chadw'r safle a'r swyddi ar y safle. Felly, yn hynny o beth, Gweinidog, byddwn i'n ddiolchgar iawn eto pe baech yn gwneud eich gorau glas i sicrhau bod yr estyniad amser yr ydych wedi galw amdano er mwyn caniatáu i'r datganiadau hynny o ddiddordeb aeddfedu ac arwain at y gobaith o brynu, yn cael ei roi gan Tata. Yr hyn a ddaeth i'r amlwg, yn fy marn i, yn ystod yr orymdaith a'r rali a gawsom yng Nghasnewydd i brotestio yn erbyn y bwriad i gau Orb, oedd cryn gefnogaeth gan y cyhoedd i'r hyn y mae'r Aelodau wedi galw amdano—mae llawer o'r Aelodau wedi galw yma heddiw am strategaeth ddiwydiannol briodol, strategaeth weithgynhyrchu briodol gan Lywodraeth y DU—bod hynny'n digwydd a bod cydnabyddiaeth o ryw fath o is-set o hynny, sef dyfodol ceir trydan a dur trydan. Oherwydd dywedodd pobl wrthym yn blwmp ac yn blaen na allan nhw ddeall pam na all Llywodraeth y DU ddeall a gweithredu ar yr achos hwnnw, os ydym ni am fod yn rhan o'r chwyldro yn y dyfodol tuag at geir trydan ledled y byd a sicrhau'r budd mwyaf posibl ar gyfer swyddi a datblygiad economaidd yn y DU, ac i ni yma yng Nghymru, mae'n rhaid inni gynhyrchu dur trydanol yn y DU. Ac Orb, gyda'r buddsoddiad a nodwyd yn adroddiad Syndex, yw'r cyfle perffaith i wireddu'r buddsoddiad hwnnw a'r dyfodol hwnnw ar gyfer cynhyrchu ceir trydan a phob un o'r rhannau cydrannol ohono yma yn y DU, ac yn achos Orb, dur trydan yma yng Nghymru.