Part of the debate – Senedd Cymru am 4:45 pm ar 19 Tachwedd 2019.
A gaf i ddiolch i John Griffiths am ei gwestiynau a hefyd am ddod draw i Orb gyda'r Prif Weinidog a minnau yr wythnos diwethaf? Credais fod y drafodaeth a gawsom ni gyda Roy Rickhuss ac undeb Community a chyda gweithwyr o bob rhan o'r safle yn hynod gynhyrchiol. Wrth gwrs, gyda phosibilrwydd o golli 380 o swyddi, byddai rhai pobl yn dewis ymddeol, byddai rhai pobl yn dewis gweithio gyda chyflogwr gwahanol. Ond cefais addewid eto heddiw y byddai Tata yn ceisio dod o hyd i swydd mewn man arall o fewn teulu Tata i unrhyw un sy'n dymuno aros yn y cwmni. Ond cyn i hynny ddigwydd, rwyf wedi bod yn pwyso ar Tata ynghylch yr angen i sicrhau y rhoddir cymaint o amser ag sydd ei angen ar Community a Syndex neu, yn wir, cymaint o amser ag sydd ei angen ar unrhyw barti arall sydd â diddordeb a allai ddod ymlaen gyda'r bwriad o fod yn gyfrifol am a thrawsnewid Orb.
Wnaf i ddim nodi'n fanwl faint o amser sydd ei angen i asesu cynigion Syndex na neb arall yn llawn; rwy'n credu ei fod yn well iddyn nhw nodi hynny eu hunain. Ond rwy'n cydnabod y byddai'n golygu cost i Tata. Ond, yn gyffredinol, nid yw'r gost o drawsnewid safle Orb er mwyn iddo gynhyrchu'r mathau mwy safonol o ddur sy'n cael eu defnyddio ar gyfer cerbydau trydan yn sylweddol iawn—rhywbeth rhwng £30 miliwn a £50 miliwn. Ydy, mae'n swnio'n swm mawr o arian o'i gymharu â buddsoddiadau eraill, ond, mewn gwirionedd, byddai'r arian hwn yn sicrhau cyfleoedd enfawr yn y broses o ddatblygu a gweithgynhyrchu cerbydau trydan. Ac wrth i ni geisio'n raddol i gael gwared ar geir diesel a phetrol, mae cyfleoedd enfawr ar gyfer sector modurol y DU. Ond nid ydym ni'n mynd i wireddu'r cyfleoedd hynny os collwn ni'r gweithgynhyrchwyr dur arbenigol, os tynnwn ni ein sylw oddi ar yr heriau y mae'r sector modurol yn eu hwynebu ar hyn o bryd, ac os yw Llywodraeth y DU yn methu â sicrhau cytundebau sector pwysig fel y maen nhw'n methu gyda chytundeb y sector dur.