Part of 1. Cwestiynau i'r Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd – Senedd Cymru am 1:49 pm ar 20 Tachwedd 2019.
Fe wneuthum danamcangyfrif y ffigur wrth ddweud 41 y cant, felly rwy'n siŵr fod 45 y cant yn fwy cywir. Ond gan roi'r rhesymau i'r naill ochr, ac fe fanyloch chi ar rai ohonynt o ran sut y mae'r cyllid Ewropeaidd yn gweithio, 45 y cant yn unig yw'r ffigur o hyd, a gwn nad fi yw'r unig un sy'n pryderu am hyn; gwn fod aelodau o'r gymuned ffermio hefyd wedi mynegi pryderon. Gyda Brexit ar y gweill, mae llawer o ffermwyr wedi bod yn ymatal rhag gwneud penderfyniadau buddsoddi, felly mae cyllid fel y rhaglen datblygu gwledig wedi chwarae rhan bwysig yn sicrhau bod ffermio'n parhau i fod yn gynaliadwy.
Mae llawer o ffermwyr, Weinidog, a llawer o bobl yn ein cymunedau gwledig yn teimlo bod cyfle wedi'i golli yma. Rwy'n derbyn y gallai fod wedi'i golli mewn rhannau eraill o'r byd hefyd, ond maent yn sicr yn teimlo bod y cyfle wedi'i golli a bod y ffocws wedi'i dynnu oddi ar y rhan honno o'r agenda sy'n ymwneud â newid trawsffurfiol, a oedd yno ar y cychwyn. Yn sicr, ymddengys ei fod wedi'i lastwreiddio gan addasiadau i'r cynllun a newidiadau i'r rhwymedigaeth gydgyllido a oedd yno ar y cychwyn. Os edrychwch ar grantiau cynhyrchu cynaliadwy, ymddengys eu bod wedi eu gorgyflenwi, a gwelwyd diffyg cyfleoedd i ymgeisio am y grant cynhyrchu cynaliadwy.
O ystyried mai ffermio yw asgwrn cefn economi Cymru a rhan enfawr o'n hunaniaeth ddiwylliannol yma yng Nghymru, a'i fod mor bwysig i'r rhan fawr o Gymru sydd yn ein hardaloedd gwledig mawr, a ydych yn cytuno bod yn rhaid i Lywodraeth Cymru achub ar y cyfle yn awr i ddychwelyd at y neges honno o sicrhau newid trawsffurfiol i’n diwydiant ffermio, gwneud hyn ar frys, fel y gall ffermwyr Cymru a’r bobl yn ein cymunedau gwledig fod yn hyderus o gynaliadwyedd eu diwydiant yn y dyfodol?