Part of the debate – Senedd Cymru am 5:22 pm ar 20 Tachwedd 2019.
Diolch ichi am y gefnogaeth honno, David, ar fater sy'n sicr yn uno'r gymuned leol, a gwn fod llawer o Aelodau Cynulliad wedi bod yn rhan o'r gwaith hwnnw.
Hoffwn innau hefyd adleisio'r hyn a ddywedodd Delyth am y cyswllt rheilffordd i deithwyr o Lynebwy i Gasnewydd, oherwydd mae'n fater a fu ar y gweill ers amser maith, ac mae bwlch mor amlwg yn y gwasanaethau lleol fel bod cymunedau, unwaith eto, yn teimlo'n gryf iawn fod angen gwneud cynnydd—cynnydd amserol a chynnydd digonol. Unwaith eto, tybed a oes unrhyw ddiweddariad y gallech ei ddarparu, Weinidog.
Y mater arall yr hoffwn sôn amdano yw cyfleuster gweithgynhyrchu trenau CAF yn fy etholaeth. Fel rhan o weithgynhyrchu a diwydiant yng Nghymru, rwy'n falch iawn o ddweud bod gennym y gwneuthurwr trenau hwn yma yn awr, ac mae hynny'n werthfawr iawn yn fy marn i—mae'n llwyddiannus iawn eisoes. Mae'n olygfa wych i weld y trenau hynny'n cael eu hadeiladu yn y ffatri, ac mae trafod pethau gyda'r staff a'r rheolwyr yno yn werthfawr iawn. Maent yn ymfalchïo'n amlwg yn yr hyn sy'n digwydd yng Nghymru erbyn hyn, ac rwy'n siŵr y byddai pawb yma yn teimlo yr un fath.
Ond fel arfer, mae yna broblemau sy'n rhaid eu datrys, ac un ohonynt yw'r rheilffordd liniaru sy'n rhaid ei hadeiladu i'w gwneud hi'n bosibl cynnal profion ar drenau trydan ac sy'n bwysig iawn ar gyfer digwyddiadau mawr yng Nghaerdydd, drwy ganiatáu i drenau fod ar y rheilffordd honno yn aros i gael eu galw i ddarparu gwasanaethau ychwanegol ac atal ciwio ac anhrefn yn ein prifddinas. Felly, unwaith eto, os oes unrhyw ddiweddariad ynglŷn â phryd y caiff honno ei hadeiladu, Weinidog, buaswn yn ddiolchgar iawn, oherwydd, yn amlwg, gorau po gyntaf.
Mater arall yw fforwm ar gyfer cwmnïau rheilffyrdd yng Nghymru. Rwy'n credu ein bod yn lwcus iawn i gael y datblygiad yn CAF yng Nghasnewydd yn awr. Pe bai'r holl rai sy'n chwarae rhan yn y diwydiant rheilffyrdd yng Nghymru yn dod ynghyd mewn fforwm i rannu profiad, i rannu syniadau, i gydweithio ac i gydweithredu er budd pawb, ac i fod yn llais cryf dros y diwydiant yng Nghymru, teimlir y byddai hynny'n werthfawr, a tybed beth y gallai'r Gweinidog ei wneud i hwyluso hynny.
Un mater olaf, mewn gwirionedd, yw'r gweithlu medrus y mae CAF ei angen. Mae'n amlwg iawn pan fyddwch chi'n cerdded o amgylch y ffatri fod yno lawer iawn o ddynion, ac mae hyn yn cyferbynnu'n fawr â'r sefyllfa yng Ngwlad y Basg, lle mae pencadlys CAF, lle mae oddeutu hanner eu peirianwyr yn fenywod. Felly, fe wyddom, rwy'n gwybod eisoes, ond mae hyn o ddifrif yn dangos yr angen i newid diwylliant, i newid meddylfryd. Rwy'n gwybod mai mater i ysgolion a cholegau ydyw, ond i Lywodraeth Cymru ac i bob un ohonom hefyd, mewn gwirionedd. Oherwydd mae yna yrfaoedd gwerth chweil nad yw menywod yn mynd iddynt i'r graddau y dylent fod, yn CAF ac yn gyffredinol, ac wrth gwrs, mae cwmnïau fel CAF yn colli hanner ein poblogaeth o ran y gweithlu medrus sydd ei angen arnynt ac y byddent yn elwa ohono. Felly, mae gwaith i'w wneud ar nifer o faterion, ond rwy'n credu ei fod yn ased gwych i Gymru gael y ffatri honno yn fy etholaeth. Rwy'n lwcus iawn i'w chael yno, ac rwy'n meddwl bod Cymru fel gwlad yn lwcus iawn i'w chael hi.