8. Dadl Plaid Cymru: Strategaeth Cerbydau

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:41 pm ar 20 Tachwedd 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 5:41, 20 Tachwedd 2019

Felly, mae pwyntiau wedi cael eu gwneud ynglŷn â'r de-ddwyrain yn arbennig. Mae yna eraill wedi cysylltu efo fi o'r tu allan i'r Siambr yma yn sôn am yr angen i edrych ar Gymoedd y gorllewin hefyd—ardal Castell-nedd, Abertawe, Cwm Dulais, lle mae angen gwneud llawer mwy i gryfhau rheilffyrdd er mwyn tynnu pobl allan o'u ceir. Mae yna bryderon yn y gogledd ac yn y canolbarth hefyd, wrth gwrs.

Ond rydym ni'n sôn yn fan hyn am un mater penodol, sef pam ydym ni yn y sefyllfa yma lle dydyn ni yn dal ddim wedi cael y caniatâd i ddefnyddio'r trenau yma ar ôl diwedd y flwyddyn? Dwi yn clywed beth mae'r Gweinidog yn ei ddweud, ynghyd ag Aelodau ar ei feinciau cefn o, eu bod nhw'n disgwyl cael cyhoeddiad gan adran drafnidiaeth Llywodraeth Prydain yn fuan, ond dydyn ni ddim wedi cael hynny eto. Atebolrwydd ydy hyn—dal traed Llywodraeth Cymru at y tân, fel petai, er mwyn gwneud yn siŵr bod popeth yn cael ei wneud i ddelifro ar hyn. A'r cwestiwn sylfaenol sydd ddim wedi cael ei ateb i fi ydy: pam nad oedd yna gynllun arall? Pam nad oedd yna plan B rhag ofn y byddai yna broblem efo delivery y trenau newydd? Achos dyna'r sefyllfa yn fan hyn. Does yna neb yn awgrymu, i fi ei glywed, ein bod ni yn tynnu'r trenau yma allan o wasanaeth, fel y mae rhai wedi'i awgrymu. Na—eisiau cael, yn anffodus, ganiatâd i gario ymlaen i'w defnyddio nhw ar ôl diwedd y flwyddyn yr ydyn ni, ac yn bryderus iawn, iawn nad ydy'r caniatâd hwnnw wedi cael ei roi hyd yma, a'r broblem fel dwi yn ei gweld hi ydy bod Llywodraeth Cymru wedi methu â gofyn am y caniatâd hwnnw mewn pryd, a dyna pam yr ansicrwydd o hyd.

Rydyn ni'n gwybod bod addewidion wedi cael eu torri. Dwi yn siŵr fy mod i yn eich dyfynnu chi yn iawn unwaith eto, Hefin David, pan ddywedaf i fy mod i'n cytuno efo chi fod y Gweinidog wedi addo gormod, ac mae'n beth difrifol. Mae goraddo a than-ddelifro yn rhywbeth difrifol, achos mae o'n tanseilio hyder pobl yn yr hyn mae'r Llywodraeth yn ei wneud. Dwi'n gwybod bod y Gweinidog yn frwdfrydig iawn dros ei gynlluniau newydd ar gyfer y rheilffyrdd, ond mae goraddo, a pheidio â delifro fel sydd wedi cael ei addo, yn tanseilio hyder pobl.