Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:04 pm ar 26 Tachwedd 2019.
Diolchaf i'r Aelod am hynna. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig wrth gydnabod bod heriau gwirioneddol ym maes deintyddiaeth y GIG mewn rhai rhannau o Gymru, ein bod ni hefyd yn cydnabod yr hyn a gyflawnwyd. Mae 40,000 yn fwy o bobl yn cael triniaeth ddeintyddol y GIG yng Nghymru heddiw nag yr oedd bum mlynedd yn ôl. Yn 2014, roedd gennym ni 1,439 o ddeintyddion yn gweithio yn y GIG yng Nghymru. Heddiw, mae gennym ni dros 1,500 o ddeintyddion yn gweithio yn y GIG yng Nghymru, ac fel y dywedais yn fy ateb gwreiddiol, mae canran y plant sy'n manteisio ar ddeintyddiaeth y GIG yng Nghymru ar y lefel uchaf erioed.
Nawr, ceir rhannau o Gymru lle mae honno'n her fwy. Un o'r rhesymau pam mae'n her fwy, gan feddwl am gyfeiriad Gareth Bennett at effaith Brexit ar staff GIG, yw'n union hynny: darperir 30 y cant o ofal deintyddol y GIG yn y Deyrnas Unedig gan wladolion yr UE. Nid yw'r bobl hynny'n cael eu recriwtio yn y ffordd yr oedden nhw oherwydd oerfel Brexit, ac mae hynny wedi achosi effaith benodol ar rai o'r cwmnïau deintyddol mawr yng Nghymru, sy'n canfod nad ydyn nhw'n gallu recriwtio deintyddion o dramor fel yr oedden nhw yn gallu ei wneud ar un adeg. Ond, rydym ni yn hyfforddi deintyddion yng Nghymru. Rydym ni'n hyfforddi 75 i 80 o ddeintyddion ychwanegol bob blwyddyn, ond ceir her i'r proffesiwn yma hefyd. Dylai diwygio'r contract olygu treulio llai o amser yn gwneud gwaith mater o drefn nad oes unrhyw fudd clinigol iddo gan ryddhau amser i wneud mwy o bethau yr ydych chi angen rhywun â sgiliau deintydd i'w gwneud. Ac mae angen i ni weld y proffesiwn yn cael ei ystwytho. Mae gennym ni lawer gormod o ddeintyddion yng Nghymru sy'n darparu llenwadau ac archwiliadau deintyddol mater o drefn, nad ydych chi angen rhywun â gallu hynod fedrus deintydd i'w wneud. Rydym ni angen i'r proffesiwn deintyddol ddilyn y proffesiwn meddygol gofal sylfaenol yng Nghymru trwy ledaenu nifer y bobl a'r mathau o broffesiynau sy'n gallu darparu deintyddiaeth y GIG, ac yna, byddwn yn gallu defnyddio'r sgiliau prin hynny i gael effaith glinigol lawn ac i gynnig lefel uwch o fynediad at ddeintyddiaeth y GIG.