Os edrychaf ar leihau niferoedd y plant mewn gofal yn ddiogel, mae'r Gweinidog eisoes wedi rhoi'r ffigurau, ac rydym ni wedi clywed gan Siân yr amrywiaeth o ffactorau sy'n effeithio ar hyn, ond mae'r nifer wedi cynyddu, ac nid yw hi bob amser yn glir pam mae'r nifer hwnnw'n cynyddu. Amddifadedd; sbardunau fel cam-drin domestig—a dylwn ddweud ar Ddiwrnod y Rhuban Gwyn, mae'n ffactor pwysig iawn ac mae'n rhywbeth y mae angen ei gofio—dylanwad profiadau niweidiol yn ystod plentyndod, ond mae gwahaniaethau o ran polisi a gwahaniaethau mewn arfer hefyd, nid yn unig mewn awdurdodau lleol ond yn y llysoedd hefyd, sy'n cael effaith fawr ar y niferoedd yr ydym yn eu rhoi mewn gofal, er bod yr achosion hynny bellach yn dechrau lleihau, ond mae'r ffigur cronnus yn dal i godi. Ond fel y dywedodd y Gweinidog, mae'n bwysig nodi bod nifer yr achosion wedi dechrau lleihau.

Credaf fod comisiwn Thomas wedi gwneud sylwadau diddorol iawn am gyfiawnder teuluol, ac mae angen inni ystyried hynny. Ond, ydych chi'n gwybod, ar ddiwedd y dydd, mai'r awdurdod lleol sy'n mynd i'r llys ac yn gofyn am orchymyn llys, neu orchymyn gofal? Felly, ni allwn ni ddim ond dweud ei fod yn broblem gyda'r llysoedd teulu, er, yn amlwg, maen nhw'n goruchwylio'r arfer hon mewn ffyrdd gwahanol mewn gwahanol rannau o Gymru.

Un o'r pethau yr ydym ni wedi'i wneud i geisio deall y gwahaniaethau hyn rhwng awdurdodau lleol yw cynnal ymchwiliad gwerthfawrogol. Felly, aethom i chwe awdurdod lleol ac edrych mewn gwirionedd ar yr hyn yr oeddent yn ei wneud i leihau niferoedd a gwasanaethau ataliol, gwasanaethau ar ffiniau gofal. Rydym ni wedi dysgu gwersi gwerthfawr iawn yn hynny o beth. 

Os trof at yr hyn y mae gwir angen inni ei gyflawni, rydym ni wastad wedi gwybod bod lleoliadau o ansawdd uchel yn allweddol i wasanaethau llwyddiannus. Mae lleoliadau sefydlog sy'n agos at y cartref yn wirioneddol bwysig, ond fel y dengys ein data yn yr adroddiad blynyddol, roedd y niferoedd a fu mewn tri lleoliad neu fwy yn 2017-18, roedd hynny yn 9.6 y cant o blant, ac eleni mae 9.2 y cant yn cael tri lleoliad neu fwy. Nid yw hynny'n dderbyniol o gwbl ac mae angen inni sicrhau bod y ffigur hwnnw'n gostwng.

Os edrychwn ni ar gyrhaeddiad addysgol yng nghyfnod allweddol 2, caiff y dangosydd ei fodloni gan 60.2 y cant o blant, neu fe gafodd ei fodloni y llynedd. Eleni, mae hynny wedi gostwng ychydig i 58.3. Ond yng nghyfnod allweddol 4, pan fyddwn ni'n aml yn ymdrin â phlant ag anghenion mwy cymhleth, weithiau, a hefyd efallai eu bod wedi dod i'r system yn hwyrach, felly mae llawer o bwysau eraill ar sicrhau canlyniadau da, ond nid yw'r dangosydd hwnnw'n dda o gwbl mewn gwirionedd. Y rheini a'i cyflawnodd y llynedd, 9.5 y cant, ac eleni, ychydig o welliant sef 10.9 y cant. Felly, mae hynny'n rhywbeth i'n hatgoffa ni.

Os edrychaf ar bobl ifanc NEET, y rhai sy'n NEET ar ôl 12 mis, ar ôl gadael gofal, y llynedd, 48.6 y cant, eleni 46.5 y cant. Felly, unwaith eto, mae hwnnw'n ffigur mawr iawn. Mae awdurdodau lleol wedi gwella eu harferion wrth ddod yn debycach i fusnes teuluol a sicrhau eu bod yn gallu darparu llawer o'r cyfleoedd i'r rhai sy'n gadael gofal, ac mae hynny'n wirioneddol ddefnyddiol.

Ac rydym ni hefyd yn edrych ar dai. Nifer y bobl ifanc â phrofiad o ofal sydd wedi profi rhywfaint o ddigartrefedd yn ystod y flwyddyn ddiwethaf oedd 11.5 y cant. Felly, mae hynny'n wirioneddol broblemus.

Nid oes gennyf ddigon o amser i edrych ar feysydd eraill y gwaith heblaw dweud fy mod yn edrych ymlaen yn fawr at y grŵp gorchwyl a gorffen ar rianta corfforaethol. Un o'n tasgau yw creu term mwy trugarog, cariadus—fel y byddai Dan Pitt, ein his-gadeirydd yn ei ddweud—na 'rhianta corfforaethol '. Felly, os oes gan unrhyw un syniadau, anfonwch nhw ataf mewn e-bost. A bu llawer o arloesi hefyd. Soniodd Siân am ofal gan berthynas. Byddwn yn edrych ar y maes pwysig hwn yn fanwl. Cofrestri mabwysiadu newydd yn cael eu lansio, gweithredu'r strategaeth ar fframwaith maethu cenedlaethol, ac mae ein gofalwyr maeth mor bwysig. A dyna adroddiad 'Ffynnu' sy'n edrych ar gymorth emosiynol ac iechyd meddwl. Felly, mae llawer o bethau'n cael eu gwneud, a llawer i'w wneud eto.

Ond gadewch i mi orffen gyda'r ystadegyn hwn: mae 71 y cant o blant sydd â phrofiad o ofal yn dweud eu bod wedi cael canlyniadau cadarnhaol o'u gofal, ac mae hynny'n bwysig iawn i ni ei gofio. Mae bron i 20 mlynedd wedi mynd heibio ers cyhoeddi adroddiad Syr Ronald Waterhouse 'Ar Goll Mewn Gofal', a bydd gennym ni gynhadledd yn y Pierhead y diwrnod cyn yr etholiad cyffredinol i goffáu'r adroddiad hwnnw ac mae ambell un ohonom ni yn y Siambr yn cofio'r dyddiau pan oeddem ni ar y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol yn y Cynulliad cyntaf hwnnw, ac ym misoedd cyntaf ein gwaith yn edrych ar yr adroddiad hwnnw. Rhaid inni sicrhau nad oes neb ar goll mewn gofal, ac mae'n fraint cael cais, yn Aelod o'r wrthblaid, i gadeirio grŵp cynghori'r Gweinidog, a diolchaf i'r Llywodraeth am y cyfle a roddwyd i mi a'r ffordd adeiladol y maen nhw wedi gweithio gyda grŵp cynghori'r Gweinidog. Diolch, Llywydd.