Part of 1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth – Senedd Cymru am 2:14 pm ar 4 Rhagfyr 2019.
A gaf fi ddweud wrth y Gweinidog fod pobl ym mhob gorsaf o Faesteg i Gaerdydd yn edrych ymlaen yn fawr at weld y cerbydau 170 wedi'u hadnewyddu yn cael eu cyflwyno, a'r gwasanaeth ar ddydd Sul o ganol y mis hwn ymlaen? Bydd yn hwb gwirioneddol i'r rheilffordd honno ac i amlder gwasanaethau, yn enwedig ar ddydd Sul. A diolch iddo am yr ateb ysgrifenedig a gefais ganddo heddiw ar fy ymgyrch nesaf, sef trenau hwyrach o Gaerdydd i bob gorsaf ar hyd y rheilffyrdd i Faesteg.
Ond a gaf fi ddweud, mae tri o fy nghymoedd—ac rwy'n dweud hyn dro ar ôl tro—cymoedd Garw, Ogwr a'r Gilfach, yn cael eu gwasanaethu'n llwyr gan drafnidiaeth bws. Nawr, er enghraifft, yng nghwm Garw Uchaf, heb—. Mae bron i 30 y cant o bobl yng nghwm Garw Uchaf heb fynediad at drafnidiaeth breifat, a 15 y cant yn fwy na'r cyfartaledd cenedlaethol wedi'u categoreiddio'n weithwyr lled-fedrus, gweithwyr llaw heb sgiliau neu mewn swyddi ar raddfeydd is, neu'n ddi-waith, ac yn ceisio dod o hyd i waith. Mae'r Swyddfa Ystadegau Gwladol wedi dosbarthu'r gymuned yn gymuned wledig 100 y cant ac rydym yn dibynnu'n llwyr ar fysiau. Mae 50 y cant o'r boblogaeth yno'n teithio rhwng 10km a 30km i'r gwaith, ac maent yn dibynnu ar fysiau. Felly, a gaf fi ofyn iddo: wrth inni fwrw ymlaen â'r diwygiadau hyn, yn enwedig o ran dadwneud y weithred drychinebus o ddadreoleiddio'r bysiau ddegawdau yn ôl, pa obaith y gallaf ei roi i'r etholwyr hynny y gallwn gael gwasanaeth bysiau sydd wedi'i gynllunio'n lleol ac yn rhanbarthol, sy'n mynd i'r lleoedd y mae pobl am fynd iddynt, ar yr adeg y maent am fynd yno, gyda phrisiau tocynnau fforddiadwy y gallant fforddio talu amdanynt, gwasanaeth sydd ar gyfer y bobl ac nid er budd cyfranddalwyr?