1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 10 Rhagfyr 2019.
8. Pa gamau y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i wella cyfraddau goroesi canser yn 2020? OAQ54818
Llywydd, nodir y camau gweithredu hyn yn y cynllun cyflawni ar gyfer canser yng Nghymru. Maen nhw'n cynnwys pwyslais ar ganfod yn gynnar a chyflwyno un llwybr canser. Drwy wneud hynny, gallwn barhau i wella cyfraddau goroesi canser yng Nghymru.
Diolch i chi am yr ateb yna, Gweinidog. Y ffaith yw bod rhoi diagnosis i bobl ar y cam cynharaf yn hanfodol er mwyn rhoi'r cyfle gorau i gleifion oroesi canser. Fodd bynnag, mae pob bwrdd iechyd heblaw am un yng Nghymru yn ei chael hi'n anodd recriwtio a chadw radiograffwyr. Mae oddeutu un o bob 10 o swyddi nyrs endosgopi yn wag, ac mae rhai byrddau'n gorfod dod â thimau o Loegr i mewn i glirio ôl-groniadau. Prif Weinidog, pa gamau ydych chi'n eu cymryd i gynyddu'r lleoedd hyfforddi clinigol yn unol ag anghenion cleifion Cymru yn y presennol ac yn y dyfodol, os gwelwch yn dda?
Llywydd, dywedais yn gynharach, wrth ateb cwestiwn arall, fod Llywodraeth Cymru erbyn hyn, am chwe blynedd yn olynol, wedi buddsoddi mwy o arian bob blwyddyn yn hyfforddiant ein gweithwyr clinigol ac yn y proffesiynau sy'n gysylltiedig â meddygaeth, fel bod gennym ni'r gweithlu y mae ei angen arnom ni yma yng Nghymru. Mae hynny'n sicr yn cynnwys cynnydd yn nifer y radiograffwyr sy'n cael eu hyfforddi.
Ond, yn ogystal â bod â mwy o bobl yn cael hyfforddiant, mae'n rhaid i chi hefyd greu'r amodau lle gall y bobl hynny ymarfer a datblygu eu sgiliau, fel eu bod yn gallu gwneud y gwaith angenrheidiol sy'n galw am sgiliau penodol yn y gwasanaeth iechyd. Dyna pam yr ydym ni wedi creu academi ddigidol yma yng Nghymru, yn ardal Cwm Taf. Mae'n darparu man lle gellir gwella radiograffeg o ran nifer y bobl sy'n mynd i mewn i'r proffesiwn, ond lle gallwn ni hefyd greu'r amodau lle y bydd y sgìl arbenigol iawn hwnnw, sy'n datblygu dros amser, yn cael ei wneud yn wahanol yn y dyfodol, lle y gellir creu gweithlu'r dyfodol.
Diolch i'r Prif Weinidog.