Part of Cwestiynau i'r Dirprwy Weinidog a'r Prif Chwip – Senedd Cymru am 2:32 pm ar 10 Rhagfyr 2019.
Rwyf eisiau sôn wrthych chi am achos sy'n ymwneud â merch 14 oed yr ymosodwyd arni yn rhywiol. Plediodd y cyflawnwr yn euog ac, ym mis Medi, cafodd ddedfryd o 24 mis o garchar, wedi ei ohirio am ddwy flynedd. Gwnaed gorchymyn atal niwed rhywiol am 10 mlynedd a chafodd ei orchymyn hefyd i gofrestru fel troseddwr rhyw am 10 mlynedd. Mae'r ddedfryd ohiriedig wedi arwain at ganiatáu i'r pedoffilydd hwn sydd wedi ei euogfarnu ddychwelyd i'w gartref sy'n llai na 300 troedfedd i ffwrdd o gartref teuluol y dioddefwr. Mae ei bresenoldeb parhaus yn gwneud i'r teulu cyfan, ond yn enwedig y ferch yn ei harddegau sy'n agored i niwed, deimlo'n ofnus, yn anniogel ac i fethu â symud ymlaen. Mae'r teulu cyfan yn cael gwasanaeth cwnsela a chymorth iechyd meddwl i ddod i delerau â'r hyn sydd wedi digwydd, ond mae'r atgofion trawmatig parhaus a dyddiol am yr hyn a ddigwyddodd yn golygu bod adferiad mwy neu lai yn amhosibl.
Nid cyfiawnder yw hyn. Gwarth yw hyn. Oherwydd achosion fel hyn rwyf eisiau gweld y system cyfiawnder troseddol yn cael ei datganoli. Siawns y byddem ni'n rhoi diogelu'r dioddefwr, diogelu plant a diogelwch y cyhoedd wrth wraidd system cyfiawnder troseddol sy'n cael ei gweithredu yng Nghymru. Mae gennym ni ddeddfwriaeth yng Nghymru a ddylai gynnig amddiffyniad i'r plentyn sy'n dioddef yn yr achos hwn, ac eraill sydd mewn sefyllfa debyg. Dylai Deddf Trais yn Erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol (Cymru) 2015 fod yn un dewis i ddarparu amddiffyniad. Hefyd, mae Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn ei gwneud yn glir bod llesiant yn cynnwys yr hawl i fod yn rhydd rhag cam-drin a chael rheolaeth ar eich bywyd o ddydd i ddydd. Mae angen symud y troseddwr a euogfarnwyd yn yr achos hwn cyn y gellir gwneud mwy o niwed. Ni ddylai'r ferch hon orfod wynebu'r sawl a wnaeth ei cham-drin bob un dydd.
Dirprwy Weinidog, pa obaith y gallwch chi ei gynnig i'r teulu y cyfarfûm i â nhw yr wythnos hon?