2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:03 pm ar 10 Rhagfyr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 3:03, 10 Rhagfyr 2019

(Cyfieithwyd)

Mae'r ail fater yn ymwneud â gofal deintyddol. Rwyf mewn cysylltiad â llawer o etholwyr sy'n ei chael hi'n anodd dod o hyd i ddeintydd GIG. Ar Ynys Môn yr wythnos diwethaf, trosglwyddwyd y pryderon diweddaraf ymlaen i'r Gweinidog iechyd. Rwyf  hefyd mewn cysylltiad â deintyddion, fel mae'n digwydd, sy'n awyddus i ddod i Ynys Môn i weithio ac sy'n wynebu rhwystrau, gan gynnwys cael eu cyfarwyddo i fynd i weithio i rai o'r cwmnïau rhyngwladol mawr yn hytrach na thrwy feddygfeydd lleol, ond rwy'n mynd ar drywydd hynny mewn rhywle eraill.

Mae un achos yn benodol yn ymwneud ag etholwr diabetig. Fel sgil-effaith o gael Metformin ar bresgripsiwn, mae ei dannedd i gyd wedi dod yn rhydd. Atgyfeiriodd ei meddyg teulu hi at adran y geg yn Ysbyty Gwynedd yn ôl ym mis Mawrth. Dywedwyd wrthi fod angen atgyfeiriad deintydd arni. Yn y pen draw, bu'n rhaid iddi fynd yn breifat, ar ôl cael ei gwrthod hefyd gan uned ddeintyddol frys y GIG yn Llanfairpwll. Nawr, amcangyfrifir bod y gwaith adferol preifat yn costio tua £5,000. Mae'n teimlo ei bod yn cael ei chosbi am sgil-effaith ei diabetes a'r diffyg cyfle i fanteisio ar ddarpariaeth ddeintyddol y GIG ac nid yw mewn gwirionedd mewn sefyllfa i allu fforddio'r gwaith angenrheidiol. Rwyf wedi bod yn rhygnu ymlaen am hyn, fel y bu'r Aelodau eraill, ers imi gael fy ethol yma. Rydym yn dal i fod heb weld unrhyw arwydd o welliant mewn darpariaeth ddeintyddol yng Ngogledd Cymru. Mae angen dadl arnom ni, mae ei hangen yn amser y Llywodraeth, ac mae ei hangen arnom yn fuan.