Part of the debate – Senedd Cymru am 4:21 pm ar 10 Rhagfyr 2019.
Ydw, rwy'n hapus iawn i sicrhau Dawn Bowden ein bod yn edrych yn ofalus iawn ar hynny. Dyna un o'r rhesymau y comisiynodd y cyn Brif Weinidog yr adolygiad rhywedd, wrth gwrs, ac rydym yn bwrw ymlaen â cham 2 yr adolygiad rhywedd. Un o brif ganfyddiadau'r adolygiad rhywedd hwnnw, nad yw'n syndod i neb ohonom ni, yw bod anghydraddoldeb o ran incwm yn sbarduno anghydraddoldeb rhwng y rhywiau, sy'n sbarduno trais yn y cartref a materion eraill. Hyd nes bo menywod yn cael cyflogau digonol, heb y bwlch cyflog rhwng y rhywiau, bydd y problemau hynny'n parhau. Gadewch inni fod yn glir, rydym yn gwybod, ar draws y byd, beth yw'r ffordd fwyaf effeithiol o gael pobl allan o dlodi, a hynny yw addysgu a thalu menywod yn briodol. Ac felly mae angen i'r Llywodraeth weithredu ar hynny.
Gyda'r diwygiadau lles a gawsom ni gan Lywodraeth y DU, wrth gwrs rydym ni wedi symud arian o'r pwrs, fel roedden nhw'n arfer ei ddweud, i'r waled. Felly, rydych chi wedi cymryd arian o bocedi menywod a'i roi ym mhocedi penteulu gwrywaidd yr aelwyd. Mae hynny hefyd yn sbarduno trais yn y cartref, mae hefyd yn sbarduno anallu menyw i adael sefyllfa sy'n annioddefol iddi, ac mae'n sbarduno'r cynnydd mewn teuluoedd un rhiant, gan fod y lefelau o ddyled bersonol o dan y Llywodraeth Dorïaidd hon wedi cynyddu'n aruthrol fel na all pobl gael dau ben llinyn ynghyd. Ac mae dyled bersonol yn sbarduno iechyd meddwl ansicr ac iechyd meddwl ansicr yn sbarduno chwalfa perthynas. Ac felly nid yw'r pethau hyn yn ddamweiniol. Mae hwn yn bolisi bwriadol gan Lywodraeth sydd â'r nod o wneud pobl dosbarth gweithiol yn dlotach, gadewch i ni fod yn glir, a'r holl broblemau cysylltiedig sy'n rhan o hynny.
Felly, mae gennym ni Boris y Prif Weinidog, pan oedd yn faer etholedig Llundain, a gwtogodd nifer yr heddweision yn sylweddol iawn, ac mae bellach yn esgus ei fod yn mynd i ddadwneud hynny. Nid yw'r niferoedd yn gwneud synnwyr mewn gwirionedd. Ac yna rydym ni i gyd yn rhyfeddu bod gennym ni gynnydd mewn troseddau cyllyll. Rydym ni'n torri gwasanaethau ieuenctid, ond rydym ni'n synnu na allwn ni gael plant i fynychu ysgolion yn iawn a'r holl agweddau eraill cysylltiedig. Rydym yn torri gwasanaethau ataliol cyhoeddus hanfodol ond rydym yn synnu bod y ddarpariaeth gwasanaethau aciwt yn cynyddu.
Mae gan Mark Isherwood yr haerllugrwydd i ddyfynnu ystadegau wrthyf am lefelau cyflog yng Nghymru gan gefnogi Llywodraeth sy'n torri hawliau undebau llafur ac yn gwrthod bargeinio ar y cyd i nifer fawr o weithwyr. Byddwn yn awgrymu'n gryf iawn bod nifer o bolisïau sy'n gweithio mewn llawer o wledydd ledled y byd nad ydynt yn sbarduno anghydraddoldeb, a byddwn yn argymell yn daer i'r cyhoedd ym Mhrydain bleidleisio dros Lafur ddydd Iau er mwyn i ni allu bod yn un o'u plith.