7. Dadl: Egwyddorion Cyffredinol y Bil Anifeiliaid Gwyllt a Syrcasau (Cymru)

Part of the debate – Senedd Cymru am 7:00 pm ar 7 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 7:00, 7 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Hoffwn ddiolch i'r Aelodau am eu sylwadau a'u cyfraniadau heddiw. Rwyf eisiau i hwn fod y darn gorau o ddeddfwriaeth, felly rwy'n croesawu sylwadau a safbwyntiau pobl ynghylch sut y gallwn ei wneud yn ddarn gwell o ddeddfwriaeth ac edrychaf ymlaen at weithio gydag Aelodau yn y dyfodol.

Mae'n anodd iawn, iawn cyflwyno dadl foesegol, a chredaf—. Mae'n ddrwg gennyf glywed bod Llyr yn credu fy mod wedi 'gwneud gwaith caled iawn' ohono, ond mae'n wirioneddol anodd, oherwydd yn amlwg rhywbeth personol yw moeseg, mae'n fath o god moesol a moesegol unigol, os mynnwch chi. Mae'n farn bersonol iawn, iawn. Ond roeddwn yn gwbl ymwybodol na allem ni wneud hyn ar sail lles. Pan edrychais ar—. Wyddoch chi, un o'r manteision, os mynnwch chi, o fod y wlad olaf i wneud hynny, oedd y ffaith y gallem ni edrych ar yr hyn sydd wedi digwydd yn yr Alban, gallem edrych ar yr hyn sydd wedi digwydd yn Lloegr, sydd wedi cymryd yr un llwybrau, a buom yn ystyried yr holl ddewisiadau. Rwy'n awyddus iawn i sicrhau'r Aelodau mai dyna oedd y sefyllfa. Roedd pob llwybr deddfwriaethol yn cyflwyno risgiau a chyfleoedd ac roeddwn yn gwbl argyhoeddedig bod angen inni gyflwyno'r ddeddfwriaeth hon. Rwy'n credu mai dyma'r llwybr cywir i ni.

Ailadroddodd Mike Hedges yr hyn a ddywedais yn y pwyllgor: nid wyf eisiau i Gymru fod yn noddfa i'r ddwy syrcas yna. Mae'r ffaith bod yr Alban eisoes wedi cyflwyno'r gwaharddiad a Lloegr yn gwneud hynny yn ddiweddarach y mis hwn, yn golygu dyna'n union a allai fod wedi digwydd. Felly, rwy'n credu, er nad oes tystiolaeth o gamdriniaeth ddiweddar o anifeiliaid gwyllt mewn syrcasau teithiol, ac rwyf eisiau dweud hynny ar goedd—. Ac rwy'n gwybod y gallai hynny fod yn amhoblogaidd iawn ymhlith rhai pobl a roddodd dystiolaeth. Nid oes tystiolaeth o hynny. Rwy'n credu y bu dau achos, dau erlyniad yn ystod yr 20 mlynedd diwethaf, felly mae'n amlwg mai'r ddadl foesegol, yn ein barn ni, yw'r ffordd gywir ymlaen.

I Mick Antoniw, rwy'n gobeithio i mi roi'r eglurder yr oeddech yn gofyn amdano. Ymddiheuraf na chawsoch y llythyr gennyf mor gynnar ag y byddech wedi'i ddymuno, ond rwy'n falch fy mod wedi cael rhoi'r eglurhad hwnnw heddiw.

Cododd sawl Aelod bwyntiau tebyg. Holodd David Rowlands ynghylch y cwmpas—pam nad yw cwmpas y gwaharddiad yn ymestyn i wahardd anifeiliaid gwyllt sy'n teithio gyda syrcasau teithiol. Wel, amcan y Bil hwn yw atal y defnydd o anifeiliaid gwyllt mewn syrcasau ar sail foesegol. Felly, os yw syrcasau'n dewis cadw eu hanifeiliaid gwyllt a'u defnyddio mewn ffordd wahanol, fel y dywedais yn fy sylwadau agoriadol, eu hawl nhw yw hynny, cyn belled â'u bod yn gwneud hynny o fewn y gyfraith.

Soniodd Janet Finch-Saunders am ddyfodol anifeiliaid gwyllt. Wel, unwaith eto, gan fod yr Alban eisoes wedi cyflwyno gwaharddiad, a Lloegr yn cyflwyno un yn ddiweddarach y mis hwn, mae'n debyg y bydd penderfyniadau am ddyfodol yr anifeiliaid gwyllt wedi'u gwneud eisoes. Holodd Janet Finch-Saunders hefyd ynglŷn â beth pe bai syrcas deithiol yn ail-frandio’i hun. Rwy'n credu eich bod wedi rhoi'r enghraifft o sioe addysgol, er enghraifft. Mae'r Bil yn ymwneud yn benodol ag anifeiliaid gwyllt mewn syrcasau teithiol, ac rwy'n credu ei bod hi'n fwy priodol ein bod yn rheoleiddio'r defnydd o anifeiliaid gwyllt mewn lleoliadau eraill ar hyn o bryd, yn hytrach na cheisio ehangu cwmpas y Bil.

Gofynnodd Llyr Huws Gruffydd am y dyddiad dod i rym. Fel y dywedais, rwy'n hapus iawn i roi sylw i hynny. Yn sicr y ffordd y datblygodd y Bil—ac mae Llywodraeth y DU wedi gwneud cynnydd llawer cyflymach na'r disgwyl ac os yw hynny'n digwydd i ni yna, byddwn, byddwn yn hapus iawn i wneud hynny. Fodd bynnag, credaf fod angen inni ganfod a yw'r syrcasau'n teithio dros yr haf; fel arfer bydd y daith yn dod i ben erbyn diwedd mis Tachwedd a dyna un o'r rhesymau pam roeddem yn credu mai 1 Rhagfyr fyddai'r dyddiad cywir. Ond, fel rwyf wedi'i ddweud o'r blaen, rwy'n hapus iawn i ystyried hynny.

Gofynnodd Janet Finch-Saunders pam nad oedd pwerau gorfodi yn ymestyn i'r heddlu. Nid wyf yn rhagweld y bydd yr heddlu'n rhan o'r gwaith o orfodi'r ddeddfwriaeth hon. Os ydych yn ystyried y peth, mae'r drosedd yn debygol o ddigwydd yn gyhoeddus a byddai'n rhaid i'r anifail berfformio neu gael ei arddangos, felly rwy'n credu ei bod yn annhebygol y bydd llawer o achosion a fyddai'n gofyn am ymchwiliad wedyn. Ond petai byth angen presenoldeb yr heddlu yna mae'n amlwg y gallai swyddogion yr heddlu arfer eu pwerau presennol i fynd i mewn i leoliad i ymdrin â throsedd o'r fath.

Joyce Watson, rwy'n credu eich bod yn llygad eich lle o ran y Pwyllgor Deisebau. Os meddyliwch am y gwaharddiad ar fagiau plastig, mae wedi cyflwyno rhai syniadau gwych, ac rwyf yn talu teyrnged, fel y mae ambell un arall wedi sôn, i Linda Joyce-Jones ac ymgyrchwyr eraill. Yn sicr, rwy'n gwybod pan fydd gennych chi syrcas yn eich etholaeth chi mae cynnwys y bag post yn cynyddu oherwydd y bobl sy'n credu y dylem fod yn cyflwyno gwaharddiad. Yn sicr, yn rhinwedd fy swydd yn Weinidog, rwyf wedi derbyn gohebiaeth bob tro y daw syrcas i Gymru.

Gofynnodd Janet Finch-Saunders hefyd am y rhestr o anifeiliaid. Nid wyf yn credu ei bod yn ymarferol rhoi rhestr o anifeiliaid gwyllt, nac anifeiliaid dof o ran hynny, ar wyneb y Bil oherwydd, yn amlwg, gallent newid. Felly, rwy'n credu bod angen i ni sicrhau bod hynny'n cael ei ystyried mewn mannau eraill.

Felly, rwy'n diolch o waelod calon i'r Aelodau am eu cyfraniadau ac yn edrych ymlaen yn fawr iawn, gobeithio gyda chefnogaeth y Siambr, at weld yr egwyddorion cyffredinol yn mynd rhagddynt i'r cam nesaf. Diolch.