Waw, ble mae dechrau? Soniwn am y gair 'diogelwch', sydd wedi cael ei ddefnyddio unwaith neu ddwy, ond gadewch inni fod yn glir, y gwelyau yn Hywel Dda—mae'r llawdriniaethau wedi'u canslo oherwydd bod y ward orthopedig yn Ysbyty'r Tywysog Philip wedi'i chau i driniaeth orthopedig, i lawdriniaeth ddewisol, ac maent yn rhoi achosion meddygol i mewn yno. Mae hynny'n cynnwys nifer enfawr o broblemau gyda llawdriniaeth ddewisol. Ceir diffyg eglurder gan reolwyr Hywel Dda y siaradais â hwy heddiw ynglŷn â pham y canslwyd llawdriniaethau yn ysbytai Bronglais, Llwynhelyg a Glangwili, ond maent yn eglur iawn ynglŷn â pham y cawsant eu canslo yn Ysbyty'r Tywysog Philip. Mae wardiau llawdriniaeth ddewisol y Tywysog Philip yn cael eu defnyddio ar gyfer achosion meddygol am eu bod yn dweud eu bod wedi cael mwy o gynnydd mewn achosion meddygol.

Nawr, pan siaradais â'r prif weithredwr yn gynharach, a thrafod hyn gydag ef, un o'r pethau a deimlais yn gryf iawn oedd fy mod yn derbyn bod cynlluniau pwysau'r gaeaf ar waith gyda phob un o'r byrddau iechyd, ond ni chredaf eu bod yn ddigon dychmygus nac yn adeiladu digon o gapasiti wrth gefn. Gwyddom beth yw'r tueddiadau; gwyddom beth yw'r tueddiadau trwy gydol y flwyddyn. Weinidog, fe wnaethoch ofyn iddynt gyflwyno cynlluniau pwysau'r gaeaf. Fe roesoch chi £30 miliwn ychwanegol. Ond wrth wrando, ac fe wnes i wrando'n ofalus, mae'n ymddangos bod yna 'nid wyf yn gwybod beth yw'r pwysau' go iawn o ran a oeddent yn teimlo nad oedd ganddynt gyllid i'w wneud, neu a oedd yn fater o 'beth am inni gynhyrchu'r cynllun gaeaf a gawsom y llynedd. Fe chwythwn y llwch oddi arno, ei gynyddu ychydig a'i ail-lunio'. Ond mae'n fater—llawer iawn ohono—o ddiffyg cynllunio wrth gefn, y braster ychwanegol yn y system, lle rydym wedi gorfod cau wardiau triniaethau dewisol cyfan.

Byddai gennyf ddiddordeb mawr mewn deall gennych beth y gellir ei wneud i sicrhau bod y data'n cael ei ddadansoddi go iawn. Oherwydd, unwaith eto, pan siaradais â'r prif weithredwr, dywedodd y byddent yn edrych ar yr hyn sydd wedi digwydd—byddent yn edrych i weld pam yr achoswyd y sefyllfa hon, ond fe wnaeth rhywun y penderfyniad i atal y llawdriniaethau ddydd Llun a dydd Mawrth ac eto heddiw. Felly, mae rhywun eisoes yn gwybod y data hwnnw. Felly, ni allaf ddeall pam nad yw'r data ar gael ar hyn o bryd o ran beth yw'r rheswm sylfaenol.

Tybed a allech geisio annog y bwrdd iechyd, a Betsi Cadwaladr yn awr, i sicrhau bod rhaglen gref iawn yn cael ei sefydlu i ddal i fyny â llawdriniaethau dewisol. A gadewch i ni fod yn glir, gyfeillion: nid sôn am gluniau a phengliniau yn unig a wnawn; yn Hywel Dda, mae rhestr aros o 19.4 mis ar gyfer hynny eisoes. Felly, dychmygwch eich bod yn meddwl eich bod yn mynd i gael eich pengliniau wedi'u gwneud, a pwff, mae'n rhaid i chi aros eto. Ond mae'n cynnwys llawdriniaeth torgest fentrigl, llawdriniaeth fariatrig, llawdriniaeth wrth-adlifo—mae pob math o lawdriniaethau dewisol wedi cael eu canslo gyda rhestri aros o hyd at 15 mis. Felly, rydym yn mynd i wneud ein rhestrau aros yn hirach. Felly, Weinidog, a allech edrych ar yr hyn y gellid ei wneud yn y byrddau iechyd lle maent wedi gorfod canslo llawdriniaethau er mwyn iddynt allu cyflymu rhaglen dal i fyny fel y caiff ein hamseroedd aros gyfle i wella yn hytrach na'u hymestyn?

Yn olaf, rwy'n credu mai'r eliffant yn yr ystafell yw bod angen i wasanaethau cymdeithasol fod ar alwad saith diwrnod yr wythnos drwy'r flwyddyn, fel ein gwasanaethau iechyd. Ar alwad o ran gallu lleddfu oedi wrth drosglwyddo gofal, oherwydd, eto, wrth siarad â'r bwrdd iechyd, maent yn dweud na allant gael pobl allan o'r ysbyty, oherwydd er bod ganddynt berthynas dda â gwasanaethau cymdeithasol, yn ystod cyfnodau fel y Nadolig a'r flwyddyn newydd a gwyliau banc, mae pobl yn cael gwyliau wrth gwrs, ac yn briodol felly. Nid oes neb yn dweud, 'Mae'n rhaid i chi weithio drwy'r amser', ond mae'n rhaid inni gael system ar waith lle ceir staff wrth gefn fel bod y gwaith arferol o ryddhau pobl, a fyddai yn ei dro yn rhyddhau gwelyau i alluogi pobl sy'n dod i mewn drwy'r drws blaen i fynd i'r ysbyty, yn gallu parhau'n ddiymdroi. Oherwydd, unwaith eto, yr hyn a ddywedwyd wrthyf yw mai rhan o'r broblem yw na allant gael pobl oddi yno. Mae angen i hynny fod yn rhan o'r cynllunio ar gyfer y gaeaf lle ceir ychydig mwy o weithwyr gofal cymdeithasol ar ddyletswydd i sicrhau bod pobl yn cael eu rhyddhau. Hoffwn glywed eich barn ar hynny.

Ac yn olaf, hoffwn ychwanegu fy mod yn credu bod y staff wedi gwneud gwaith gwych a hoffwn ddweud bod y prif weithredwr yn hollol glir, yn fy sgwrs gydag ef yn gynharach, fod staff wedi dod i mewn, eu bod wedi dod i mewn ar eu dyddiau gwyliau, maent wedi gweithio goramser, maent wedi cyfyngu ar eu gwyliau er mwyn ceisio helpu gyda hyn. Felly, nid yw'n ymwneud â'r ymdrech a'r ymrwymiad a'r ymroddiad rheng flaen, mae'n ymwneud â sicrhau bod yr ochr gynllunio a'r ochr gynllunio wrth gefn yn well ac yn fwy ystwyth er mwyn atal hyn rhag digwydd y flwyddyn nesaf.