7. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Adfywio Cymunedol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:20 pm ar 8 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative 5:20, 8 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Rwy'n llongyfarch yr Aelod ar ei waith dros gyfnod hir o amser, yn cyflwyno'r achos dros drefi glan môr, ac rwy'n llongyfarch y Ceidwadwyr, sy'n cynrychioli ychydig yn fwy, ar lefel San Steffan o leiaf, nag y gwnaent o'r blaen. Ond nid yw pob tref glan môr yn ddifreintiedig. Nid wyf yn siŵr a fyddwn yn clywed gan David Melding—efallai y bydd yn cyflwyno'r achos dros Benarth, ond nid wyf yn siŵr, fel categori, fod trefi glan môr o reidrwydd yn fwy difreintiedig, ac nid wyf yn deall y cysylltiad â threfi marchnad. Efallai y bydd ehangu cwmpas y cynnig yn cael mwy o gefnogaeth ar draws y grŵp Ceidwadol, ond ar y cyfan, nid wyf yn cysylltu trefi marchnad fel rhai sydd, ar gyfartaledd, ac nid y gair cyntaf sy'n dod i fy meddwl mewn perthynas â threfi marchnad, yw amddifadedd. Rwy'n siŵr bod pocedi o amddifadedd mewn trefi marchnad, ac rwy'n siŵr bod rhai trefi marchnad yn fwy difreintiedig nag eraill, ond rwy'n pryderu bod y syniad o sefydlu cronfa newydd arbennig ar gyfer trefi glan môr a threfi marchnad, (1) yn fiwrocrataidd, ac efallai fod cronfa a strwythur newydd ar gyfer gwneud hyn yn mynd dros ben llestri, a (2) a yw'r holl drefi glan môr a threfi marchnad—a ydym am weld y budd hwnnw'n cael ei ledaenu ar y sail eu bod yn ddifreintiedig?

Felly, beth yw'r trefi marchnad? Rydym angen diffiniad. Mae gennym restr gan Croeso Cymru o 21 o drefi marchnad, ac mae gennyf lyfr arbennig o wych adref ers rhai blynyddoedd, sef Market Town Wales, gan David Williams, ac mae yntau hefyd yn rhoi rhestr, o 25 yn ei achos ef, a rhyw fath o ddiffiniad. Mae'n dweud bod tua 50 o drefi yng Nghymru lle mae gennych lythrennu maint canolig ar y map. Roedd rhai'n safleoedd amddiffynnol, ac eraill—yn benodol, mae'n eithrio trefi hirfain maes glo de Cymru, cymunedau chwarelyddol Eryri, a chanolfannau diwydiannol gogledd-ddwyrain Cymru. Felly mae pob un o'r rheini wedi'u heithrio o'i ddiffiniad o drefi marchnad. Nid wyf yn siŵr a yw'r Ceidwadwyr am eu heithrio o'u diffiniad hwy, nac o'r budd a geir yn y cronfeydd hyn, ond rwy'n cwestiynu a yw'r cynnig hwn fel y'i hysgrifennwyd yn un a ddylai gael cefnogaeth, neu a gafodd ei ystyried mor drylwyr ag y gellid bod wedi'i wneud. Diolch.