7. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Adfywio Cymunedol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:52 pm ar 8 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Melding David Melding Conservative 5:52, 8 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd. A gaf fi ddiolch i bawb am gymryd rhan yn y ddadl hon? Llawer o gyfraniadau—ni lwyddaf i fynd trwyddynt i gyd.

Dechreuodd Mark gyda'i frwdfrydedd arferol a'r gafael llwyr sydd ganddo ar y pwnc am ei fod wedi golygu cymaint iddo drwy gydol ei yrfa fel Aelod o'r Cynulliad, lle mae wedi hyrwyddo'r holl gysyniad o gydgyflwyno, cydgynhyrchu a bod hynny'n ganolog i adfywio cymunedol.

Yn ddiweddarach, mewn cyfraniad braidd yn rhyfedd, rhaid i mi ddweud, gan Mark Reckless, dywedwyd wrthym nad yw 'cydgynhyrchiol' yn air. Roedd y cyfrifiadur yn dweud 'na' pan edrychodd Mark arno. [Chwerthin.] Wel, nid wyf yn gwybod ble rydych chi wedi bod dros y pedair blynedd diwethaf, Mark, ond ni allech fod wedi gwrando ar unrhyw un o gyfraniadau bendigedig Mr Isherwood. Ac mae wedi bod yn siarad am gydgynhyrchu'n llawer hwy na phedair blynedd hefyd, felly gadewch i mi ddweud wrthych, mae yno, mae wedi'i sefydlu fel idiom wych ac un y dylem ei chyflawni.

Gyda'i haelioni nodweddiadol a'i chwilio cyson am gonsensws, condemniodd Leanne haerllugrwydd Plaid Geidwadol Cymru am hyd yn oed gyflwyno'r ddadl hon a chawsom ein hatgoffa ganddi mai bai Mrs Thatcher oedd y cwbl ac yna cynigiodd rai awgrymiadau braidd yn amwys ynglŷn â sut y byddai'n ymdrin â newid strwythurol, gan anghofio y byddai annibyniaeth yn ein gosod ar ddiffyg o 25 y cant ar ein gwariant flwyddyn ar ôl blwyddyn o'r cychwyn. Ond beth bynnag, fe adawaf i'r blaid gyferbyn ymdrin â'r anghysonderau hyn.

Dywedodd Mike mai mater o economeg yw tlodi—wel, yn y bôn, nid wyf yn credu y byddai llawer yn anghytuno â hynny—ac roedd yn amheus ynglŷn â rhaglenni gwrth-dlodi unigol i geisio troi'r llanw economaidd hwnnw. Ac yna yn ei araith, aeth ymlaen i ddangos sut y gallai dulliau penodol o weithredu sicrhau manteision mawr—cynlluniau hyfforddiant dychwelyd i'r gwaith, cyrhaeddiad addysgol a llawer o rai eraill. Felly, nid oeddwn yn siŵr iawn ble roeddech ar ddiwedd eich cyfraniad, Mike, ond roeddwn yn meddwl ei fod yn dangos beth y gallai cynlluniau adfywio cymunedol cydlynol a phenodol ei wneud i uwchsgilio ein dinasyddion.

Soniodd Oscar am yr angen am strydoedd mawr prysur a'r cyfraddau uchel presennol o siopau gwag sydd gennym mewn llawer gormod o'n trefi, ac mae hyn yn rhywbeth a nodwyd gan siaradwyr eraill hefyd.

Mewn rhan arall o'i gyfraniad, canmolodd Mark y cysyniad o ddiswyddiadau, ac y dylem fod yn cyfyngu'n ddramatig ar raglenni'r Llywodraeth nad ydynt yn gweithio. Wel, wyddoch chi, mae hynny'n wir, ond roeddem yn galw am raglen adfywio cymunedol effeithiol. Roeddem yn ymwybodol iawn o'r problemau gyda chynllun Llywodraeth Cymru. Felly, dyna oedd ffocws ein dadl.

Yna, gwrthododd Angela ymosodiad epistemolegol Mark ar drefi glan môr a threfi marchnad. Roedd hon yn dipyn o thema gan Mr Reckless y prynhawn yma, wrth iddo chwilio am ddiffiniadau. Ond roeddwn o'r farn fod Angela wedi ymdrin ag ymarferoldeb y materion hyn, ac wedi cyfeirio at yr adroddiad ardderchog hwnnw gan bwyllgor dethol Tŷ'r Arglwyddi, ac yna'r angen i farchnata cyrchfannau. Mae'r straeon llwyddiant yn anhygoel, a'r trefi sydd heb gyflawni hynny eto—mae ganddynt botensial mawr i wneud yr un peth. Cawsom awgrym o hyn gan Huw, rwy'n credu, pan oedd yn sôn am ailddatblygu neuadd y dref Maesteg, a'i statws fel canolbwynt. Mae'n fy atgoffa o fy nhref enedigol, Castell-nedd—nid neuadd y dref, ond Neuadd Gwyn, lle gwelwyd enghraifft wych o hynny yn fy marn i.

Dywedodd Janet fod 40 y cant o boblogaeth Cymru'n byw mewn trefi bach. Nid oes gennyf syniad a yw hynny'n wir, ond fe wnaeth yr honiad argraff fawr arnaf beth bynnag, ac mae'n ein hatgoffa pa mor bwysig yw hyn i'n bywyd cymunedol. Mae'r Ffederasiwn Busnesau Bach wedi dweud pa mor bwysig yw trefi i'n dyfodol economaidd, ac rydym i gyd yn cytuno. Ymhellach ar y thema hon, efallai, soniodd Jenny Rathbone pa mor bwysig yw cynllunio da a sut y mae ei angen wrth fynd ati i adfywio a datblygu trefi, ac rwy'n sicr yn cytuno â hynny.

Yna gorffennodd y Gweinidog gydag amddiffyniad digyffro o bolisi'r Llywodraeth, ac rwy'n diolch iddi am ei hymagwedd. Roedd yn un eithaf adeiladol, ac rwy'n siŵr eich bod wedi gwrando ar y ddadl y prynhawn yma, ac rwy'n gobeithio y gallwn weld adfywio cymunedol mwy effeithiol, a fyddai'n ennyn cefnogaeth ar bob ochr i'r Cynulliad wrth gwrs.