Part of Cwestiynau i'r Dirprwy Weinidog a'r Prif Chwip – Senedd Cymru am 2:24 pm ar 28 Ionawr 2020.
Wel, diolchaf i chi, Jenny Rathbone, am y cwestiwn yna, ac mae'n dda iawn clywed bod y pwyllgor newid hinsawdd yn cynnal yr ymchwiliad hwn i fynd i'r afael â thlodi tanwydd. Yr hyn sy'n hollbwysig yw bod yn rhaid i fyrddau gwasanaethau cyhoeddus gael eu dwyn i gyfrif am y gwaith y maen nhw'n ei wneud ac, yn wir, maen nhw'n destun y craffu hwnnw trwy bwyllgor craffu awdurdod lleol, sy'n adolygu trefniadau llywodraethu'r bwrdd gwasanaethau cyhoeddus a'i benderfyniadau. Ac, yn wir, mae gan Lywodraeth Cymru gynrychiolydd ar bob un o'r byrddau gwasanaethau cyhoeddus i wneud yn siŵr bod cysylltiad rhwng cyd-destun lleol a chenedlaethol. Wrth edrych ar faterion polisi, mae'n hanfodol bod BGCau yn deall materion cymhleth ac yn mynd i'r afael â nhw.
Ond, rwy'n credu bod rhai adroddiadau calonogol o'r hyn y mae'r byrddau yn ei wneud o ran gwneud tlodi tanwydd yn flaenoriaeth i'w hardal. Hoffwn sôn am Gwm Taf, sydd, yn ôl a ddeallaf, yn mynd i'r afael â thlodi tanwydd drwy hyrwyddo'r rhaglen Cartrefi Cynnes, cynlluniau ynni cymunedol ac inswleiddio cartrefi. Mae gan Fro Morgannwg, fy etholaeth i fy hun, mae'n rhaid i mi ddweud, nod hirdymor o ddatblygu dull cydgysylltiedig o fynd i'r afael â thlodi tanwydd, ac maen nhw'n ymgysylltu ag arbenigedd a chyfraniad landlordiaid cymdeithasol cofrestredig.
Yng Nghaerdydd, mae gan eich bwrdd gwasanaethau cyhoeddus gamau penodol i helpu pobl allan o dlodi, gyda thlodi tanwydd yn ddangosydd canlyniadau, y maen nhw'n mynd i'w defnyddio i fesur effaith byrddau gwasanaethau cyhoeddus. Felly, mae hwnnw'n gyfle gwirioneddol i weld a all Caerdydd brofi effaith cyfraniad pwysig y byrddau gwasanaethau cyhoeddus o ran mynd i'r afael â thlodi tanwydd.