2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:59 pm ar 28 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Isherwood Mark Isherwood Conservative 2:59, 28 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Roeddwn i'n mynd i alw am ddatganiad yn diweddaru'r sefyllfa ym mwrdd Betsi Cadwaladr; sylwaf fod Darren Millar, fy nghyd-Aelod, wedi gwneud hynny eisoes. Fe wnaethoch chi ddweud y bydd y Gweinidog iechyd yn gwneud datganiad ar 25 Chwefror. A allaf i ofyn ichi ei wahodd i sicrhau bod hynny'n ymdrin â'r adroddiad y cyfeiriodd Darren Millar ato, ar yr adolygiad o therapïau seicolegol yn y Gogledd gan yr ymgynghoriaeth gydweithredol TogetherBetter, sef adroddiad annibynnol? Oherwydd, yn ogystal â'r canfyddiadau y tynnodd Darren sylw atynt, mae'n sôn am ddiffyg gweledigaeth gyffredin ynglŷn â'r hyn yr ydych chi'n ceisio ei gyflawni, diffyg eglurder a goruchwyliaeth strategol ar lefelau byrddau iechyd ac is-adrannol, a diffyg data enfawr. Ac, yn anffodus, fel y dywedodd Cyngor Iechyd Cymuned Gogledd Cymru, ar ôl bron pum mlynedd mewn mesurau arbennig, roedd llawer ohono'n ymwneud â materion iechyd meddwl, mae'r canfyddiadau hyn yn hynod siomedig. Dylid bod wedi mynd i'r afael â'r argymhellion allweddol yn 2015-16 pan gafodd y Bwrdd Iechyd ei gymryd i fesurau arbennig gyntaf. Mae'n anfoddhaol clywed bod y materion sylfaenol hyn heb eu datrys bron i bum mlynedd ar ôl hynny.

A allech chi hefyd ofyn i'r Gweinidog iechyd gynnwys cyfeiriad penodol at wasanaethau fasgwlaidd yn y Gogledd sy'n ymwneud â chlefydau'r pibellau gwaed, y rhydwelïau a'r gwythiennau a system gylchredol y corff? Mae ein cyngor iechyd yn y Gogledd wedi cynnal pedwar allan o'r 11 digwyddiad lleoliad-diogel ledled y rhanbarth, ac maen nhw'n clywed yn glir bod ymddiriedaeth y cyhoedd yng ngwasanaeth fasgwlaidd y Gogledd wedi cael ei gyfaddawdu'n ddifrifol. Dywedant fod llawer o bobl wedi dweud eu bod wedi ysgrifennu at y bwrdd iechyd yn gofyn am wybodaeth o dan ryddid gwybodaeth, ond heb gael unrhyw beth yn ôl. Y farn yw pe bai'r ffigurau'n gadarnhaol, byddai'r bwrdd iechyd yn awyddus i'w rhyddhau, a bod y cyngor iechyd cymuned eu hunain wedi ysgrifennu yn gofyn am ddata perfformiad a bod y cyngor iechyd cymuned wedi cael ei wrthod hefyd ar sail y ffaith y bydd yn cael ei ddarparu yn y pen draw fel rhan o adolygiad y gwasanaethau fasgwlaidd, sydd, yn eu tyb hwy, yn gwbl groes i'r ddeddfwriaeth a'r rheoliadau sy'n ymwneud â hawliau cynghorau iechyd cymuned i gael gwybodaeth. Mae gweithrediaeth Cyngor Iechyd Cymuned Gogledd Cymru wedi ystyried y mater hwn ac yn argymell yn gryf y dylid cyflwyno rhywfaint o allanoldeb nawr i'r adolygiad fasgwlaidd sy'n adlewyrchu hyn.

Dyma ddau o'r materion allweddol sy'n codi ledled y rhanbarth, ac un ohonyn nhw oedd y trobwynt tyngedfennol o ran mesurau arbennig. Mae'n annerbyniol dros ben y dylem ni, bum mlynedd yn ddiweddarach, fod yn clywed adroddiadau fel hyn, a gobeithio y cytunwch chi felly i ofyn i'ch cyd-Weinidog fynd i'r afael â'r rhain yn benodol ynghyd â'r materion ehangach y gall ef ddewis eu cyflwyno inni ar 25 Chwefror.