Rydych chi'n dechrau eich datganiad gyda'r cyhoeddiad, y cawsom ni, wrth gwrs, ein hysbysu'n gyhoeddus amdano ymlaen llaw drwy'r cyfryngau, am becyn pellach o gefnogaeth i ganol trefi gwerth bron i £90 miliwn yn rhan o'ch agenda trawsnewid trefi. Beth yw'r amserlen y mae'r £90 miliwn hwnnw yn berthnasol iddi? Ai blwyddyn yw hi, neu ai'r bwriad yw parhau â hi yn y tymor Senedd nesaf? Ar ôl arwain dadl dair wythnos yn ôl yma, yn galw ar Lywodraeth Cymru i sefydlu cronfa trefi glan môr a threfi marchnad i gefnogi adfywio mewn cymunedau ledled Cymru, a chyhoeddi mai dyna'n union y byddai'r Ceidwadwyr Cymreig yn ei wneud, gallwn ddweud mai dynwared yw'r math mwyaf diffuant o edmygedd, er nid wyf yn amau na fyddwch wrth gwrs yn gwadu'n llwyr fod gan hyn unrhyw beth i'w wneud ag ef. Fodd bynnag, roedd ein cynigion yn cynnwys y datganiad y bydd hyn yn galluogi cymunedau i benderfynu sut y caiff y gronfa ei buddsoddi yn eu hardal leol—mewn geiriau eraill, nid dim ond cyrff cyhoeddus a busnesau. Fel y mae Sefydliad Bevan wedi dweud, os yw pobl yn teimlo bod polisïau'n cael eu gorfodi arnynt, nid yw'r polisïau'n gweithio, ac mae angen inni felly gynhyrchu rhaglenni gyda'r cymunedau eu hunain.

Y bore yma, fe wnaethoch chi gyhoeddi eich egwyddor o roi canol trefi Cymru'n gyntaf, a daeth hyn i ben gyda'r datganiad y dylai penderfyniadau cymesur a gwerth gorau gynnwys ystyried pwysigrwydd cefnogi canol trefi yn unol â gofynion Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015. Ac, wrth gwrs, mae'r pum ffordd o weithio ar gyfer cyrff cyhoeddus o fewn y Ddeddf honno yn cynnwys cydweithio, gweithio gydag eraill, gan gynnwys cyrff trydydd sector a chymunedau, i helpu i gyflawni nodau sydd wedi'u penderfynu ar y cyd, a chynnwys mor gynnar â phosibl y bobl y bydd gwasanaethau neu weithgareddau o fudd iddynt neu'n effeithio arnynt. Sut fydd eich cynigion, felly, yn mynd i'r afael â hynny, oherwydd nid yw'r datganiadau a welais hyd yma wedi cyfeirio'n benodol at hyn, a ddylai fod yn amlwg yn greiddiol, nid yn unig oherwydd deddfwriaeth, ond hefyd oherwydd, os ydych yn mynd i fuddsoddi arian, dyma'r ffordd orau i gael y canlyniadau y mae bob un ohonom ni eisiau eu gweld?

Rydych chi'n cyfeirio at 22 o ardaloedd gwella busnes ac yn dweud:

Mae ymgysylltu â'r gymuned a rhanddeiliaid yn allweddol i fywiogrwydd tref.

Pan es i chwilio am wybodaeth am ardaloedd gwella busnes, dywed gwefan Llywodraeth Cymru ar hyn o bryd mai dim ond 24 o'r rhain sy'n bodoli neu sy'n cael eu datblygu, y daw'r cymorth hwnnw i ben ym mis Mawrth eleni ac mai dim ond hyd at £30,000 o gyllid sydd ar gael ar gyfer pob ardal. Felly, tybed a wnewch chi ymhelaethu—a yw hynny'n dal i fod yn wir neu a fydd yr ardaloedd gwella busnes yr ydych chi'n cyfeirio atyn nhw yn y fan yma yn parhau y tu hwnt i fis Mawrth ac a allai alluogi ardaloedd gwella busnes i fynd y tu hwnt i'r £30,000 y cyfeirir ato.

Rydych chi'n cyfeirio at Ymddiriedolaeth Carnegie yn gweithio gyda chi i greu offeryn data deall lleoedd Cymru, ac, wrth gwrs, fel y mae Ymddiriedolaeth Carnegie eu hunain yn datgan, mae cael data cadarn yn ofyniad sylfaenol ar gyfer cefnogi adfywio, ac felly, wrth gwrs, rydym yn croesawu hyn. Ond pa ystyriaeth ydych chi hefyd wedi ei rhoi i'r gwaith helaeth a wnaed gan Ymddiriedolaeth Carnegie ar weddnewid trefi ac ar y wladwriaeth alluogol? Maen nhw'n dweud yn eu hadroddiadau niferus, gan gynnwys 'Turnaround Towns' bod:

dyfodol ein trefi'n ymwneud â mwy na'r stryd fawr yn unig, mae hefyd yn ymwneud â sut all trigolion newid pethau a'u gallu i ddylanwadu ar benderfyniadau lleol.

Ac maent yn dweud bod dull y wladwriaeth alluogol yn ymwneud â:

ein symud ni o sefyllfa lle mae'r wladwriaeth yn ddarparwr lles tuag at ddull mwy galluogol o lywodraethu. Yng nghyd-destun newid yn y berthynas rhwng dinasyddion, y gymuned a'r wladwriaeth yn awgrymu:

dylai'r Llywodraeth, ynghyd â hybu perfformiad gwasanaethau cyhoeddus, alluogi cymunedau i wneud yr hyn a wnânt orau lle mae cymunedau:

yn y sefyllfa orau i ddod â chyfoeth o wybodaeth leol ac egni ar y cyd i'r penderfyniadau sy'n effeithio arnynt.

Dau gwestiwn arall. Byddwch yn ymwybodol bod Llywodraeth y DU wedi cyhoeddi £3.6 biliwn ar gyfer ei chronfa drefi i gefnogi trefi ledled Lloegr i adeiladu dyfodol llewyrchus, rhoi mwy o lais i gymunedau yn eu dyfodol ar ôl Brexit, wedi'i dargedu at leoedd nad ydynt wedi rhannu yn y manteision twf yn yr un ffordd â rhannau mwy llewyrchus o'r wlad. Felly, faint, os o gwbl—ac nid wyf yn gwybod a yw hyn yn arian a gaiff ei ddyrannu o dan fformiwla Barnett—o'r £3.6 biliwn a fydd yn canfod ei ffordd neu sydd wedi canfod ei ffordd i Gymru? Os yw'n dod i Gymru nawr neu yn y dyfodol—ac rwy'n sylweddoli bod hyn yn mynd y tu hwnt i 2021—a fydd Llywodraeth Cymru'n dyrannu hynny'n llawn i weddnewid trefi yng Nghymru ai peidio?

Ac, yn olaf, mewn ymateb i'ch sylw i drawsnewid trefi yn y cyfryngau, dywedodd Ffederasiwn Busnesau Bach Cymru, sy'n cefnogi busnesau, ei bod hi'n bryd dechrau ailfeddwl ynghylch sut olwg fydd ar y stryd fawr. Felly, sut ydych chi'n ymateb i'w hymchwil sy'n adnabod y tueddiadau sylweddol allweddol sy'n effeithio ar drefi yng Nghymru a'r awgrymiadau a wnaethant, gan gynnwys cyhoeddi strategaethau tref ym mhob tref, gan sicrhau perchenogaeth leol a bod busnesau a'r sectorau gwirfoddol a chyhoeddus yn cael eu cynnwys; ystyried sefydlu cofrestr eiddo lle mae ymyriadau yn aml yn methu gyda landlordiaid absennol neu rai na ellir eu hadnabod, meithrin sail ar gyfer ymgysylltu; ac ailystyried swyddogaeth ardrethi busnes mewn trefi, gan efelychu'r gostyngiad a gyhoeddwyd yn ddiweddar yn Lloegr i fusnesau'r stryd fawr, a fydd, yn eu barn nhw, yn ddechrau da, ond, yn y tymor hwy, bydd angen rhoi gwell ystyriaeth i effaith trethi yn ein trefi? Diolch.