1. Pa drafodaethau y mae'r Gweinidog wedi'u cael ynghylch gweithrediadau Swyddfa'r Post yng Nghymru? OAQ54982

Rwy'n cydnabod y gwasanaethau gwerthfawr y mae swyddfeydd post lleol yn eu darparu i'r cymunedau y maent yn eu gwasanaethu ledled Cymru. Mae Llywodraeth Cymru yn cysylltu'n rheolaidd â Swyddfa'r Post Cyf er mwyn sicrhau ein bod yn ymwybodol o unrhyw faterion sy'n effeithio ar gymunedau yng Nghymru a'n bod yn gallu dwyn unrhyw broblemau i'w sylw.

Mae swyddfeydd post yn dal i fod yn ganolog i'n cymunedau, yn enwedig lle mae'r gangen olaf o fanc wedi cau. Yn ystod blynyddoedd rhaglen Llywodraeth y DU i gau swyddfeydd post rhwng 2007 a 2009, dywedwyd wrthym dro ar ôl tro yma—a hynny'n gwbl briodol—fod yn rhaid i swyddfeydd post fod yn gynaliadwy a bod hynny'n cynnwys datblygu gwasanaethau ariannol.

Fis Hydref diwethaf, cyhoeddwyd bod Swyddfa'r Post wedi cytuno ar fframwaith bancio newydd gyda 28 o fanciau'r DU, gan sicrhau bod cwsmeriaid banciau'n parhau i gael mynediad am ddim at wasanaethau bancio bob dydd ym mhob cwr o Gymru. Roedd hefyd yn sicrhau cydnabyddiaeth ariannol deg a chynaliadwy i is-bostfeistri. Sut y mae Llywodraeth Cymru felly yn ymgysylltu â Swyddfa'r Post yng nghyd-destun y cytundeb fframwaith bancio hwn, er mwyn sicrhau nad yw ei chynigion ar gyfer banc cymunedol yn cystadlu â'r gwasanaethau hynny sydd ond yn llenwi'r bwlch, fel y gallwn sicrhau bod ein rhwydwaith swyddfeydd post yma yfory a'r wythnos nesaf, y flwyddyn nesaf a chenedlaethau'r dyfodol?

Diolch. Fel y mae'r ddau ohonom—. Rwy'n credu y bydd pawb yma yn cytuno ar y rôl y mae swyddfeydd post yn ei chwarae yn ein cymunedau ac yng nghalonnau ein trefi ledled y wlad yn ogystal, gan gyflawni swyddogaeth a rôl ymarferol yn ogystal â swyddogaeth gymdeithasol hefyd. Er nad yw materion yn ymwneud â swyddfeydd post wedi'u datganoli i Weinidogion Cymru, mae'n amlwg fod gennym rôl i'w chwarae yn y ffordd y mae'r materion hynny'n effeithio ar ddinasyddion Cymru.

Cafodd swyddogion eu cyfarfod diweddaraf â Swyddfa'r Post Cyf yn gynharach y mis hwn ac mewn gwirionedd roedd codi ymwybyddiaeth o'r ymrwymiad a'r fframwaith bancio yn uchel ar yr agenda, o ran sut y gallwn weithio gyda hwy, gyda'r gwaith rydym yn ei wneud ar draws y Llywodraeth i sicrhau bod dinasyddion Cymru'n gallu cael gafael ar y gwasanaethau y maent eu hangen.