Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:36 pm ar 12 Chwefror 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:36, 12 Chwefror 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy'n gwybod am Kuvan yn fras—mae'n fater rwyf wedi'i weld mewn rhywfaint o'r ohebiaeth rwyf wedi'i chael—ond nid wyf yn credu y gallwn ymrwymo i benderfynu ar ganlyniad. Fodd bynnag, os yw'r gweithgynhyrchwyr eisiau cyflwyno arfarniad drwy ein proses arfarnu ein hunain—Grŵp Strategaeth Feddyginiaethau Cymru—maent yn rhydd i wneud hynny. Rwy'n credu bod yr her sy'n ymwneud â Jeremy Hunt yn galw ar Matt Hancock i wneud rhywbeth yn dweud rhywbeth wrthoch chi am y perygl o gael cyn Weinidogion ar feinciau cefn. Ond llwyddwyd i gael Orkambi, nid drwy swyn, ond drwy sgwrs galed, fasnachol, oherwydd nid oedd gweithgynhyrchwyr y cyffur hwnnw'n barod i symud cyn yr ymgyrch hir, niweidiol ac annymunol iawn a gafwyd—ymgyrch a niweidiodd nifer o deuluoedd yn y broses yn fy marn i—i newid y cynnig roeddent yn barod i'w wneud i'r gwasanaeth iechyd gwladol mewn gwirionedd.

Ac nid mewn perthynas ag un math penodol o feddyginiaeth yn unig y mae hon yn broblem. Mae'n eithaf cyffredin, nid yn unig ar gyfer triniaethau newydd at gyflyrau mwy cyffredin, os mynnwch, ond yn sicr at gyflyrau mwy anghyffredin hefyd. Ac mewn gwirionedd, yn y gronfa triniaethau newydd, lle rydym yn dathlu tair blynedd o wneud gwahaniaeth go iawn, mae llawer o'r triniaethau a gyflwynir yn rhai ar gyfer cyflyrau prin—cyflyrau prin sydd bellach yn cael eu cefnogi oherwydd bod arfarniad gan y Sefydliad Cenedlaethol dros Ragoriaeth mewn Iechyd a Gofal. Ac yn aml, mae'n ymwneud â'r gost gychwynnol honno i fyrddau iechyd, lle ceir her y mae'r gronfa triniaethau newydd yn helpu gyda hi i sicrhau bod y driniaeth ar gael yn fwy eang o fewn y gwasanaeth. A byddwn yn wynebu'r her hon yn y dyfodol gyda therapïau uwch hefyd. Felly, rwy'n fwy na hapus os yw'r Aelod eisiau ysgrifennu ataf, a byddaf yn onest ynglŷn â lle rydym arni yn y broses arfarnu a'r pethau y gallwn eu gwneud ac rydym yn barod i'w gwneud yma yng Nghymru. Ac rwy'n fwy na bodlon cynnal y lefel honno o onestrwydd gyda hi, o fewn y Siambr a thu hwnt.