Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:29 pm ar 12 Chwefror 2020.
Diolch, Lywydd. Weinidog, anhwylder metabolig genetig prin iawn yw ffenylcetonwria, a alwn yn PKU oherwydd ei fod yn llawer haws, sy'n effeithio ar oddeutu un o bob 10,000 o bobl yn y DU. Nid yw cleifion sy'n byw gyda PKU yn gallu metaboleiddio ffenylalanin, sef asid amino a welir yn y proteinau yn eich ymennydd. Ac rydych yn cael eich geni gyda'r cyflwr, a chyn gynted ag y cewch eich geni, os na fyddwch yn dechrau rheoli lefelau'r protein, gall arwain at niwed difrifol i'r ymennydd, gan effeithio ar weddill eich bywyd. Un o'r ffyrdd y gellir trin yr anhwylder hwn yw drwy fwyta deiet cyfyngedig iawn. Nawr, mae'r gymdeithas genedlaethol ar gyfer dioddefwyr ffenylcetonwria wedi cyflwyno nifer o argymhellion i helpu i wella bywydau dioddefwyr PKU, ac un ohonynt yw y dylai pawb sydd â PKU gael eu monitro mewn gwasanaeth metabolig, integredig, arbenigol dan arweiniad meddyg a deietegydd profiadol. Felly, Weinidog, tybed a fyddech yn rhoi rhywfaint o ystyriaeth i fabwysiadu'r argymhelliad hwn, oherwydd, er bod y niferoedd yn fach, mae'n effeithio ar grŵp sylweddol o bobl yng Nghymru, a gall effeithio'n hirdymor ac yn ddifäol iawn ar eu bywydau os nad ydynt yn cael cydbwysedd y deiet yn gywir.