1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi, Thrafnidiaeth a Gogledd Cymru – Senedd Cymru ar 26 Chwefror 2020.
2. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am effaith cau ffyrdd a rheilffyrdd yn ddiweddar yn Nyffryn Conwy? OAQ55118
Lywydd, a gaf fi ddweud fy mod yn cydymdeimlo'n llwyr â'r cymunedau yr effeithir arnynt yn etholaeth Janet Finch-Saunders? O ystyried faint o law a gawsom, diolch byth, ni chafwyd llawer iawn o darfu ar y rhwydwaith cefnffyrdd yng Nghonwy, gyda dim ond dau achos o gau ar yr A470. Fodd bynnag, mae rheilffordd Dyffryn Conwy yn dal i fod ar gau, gyda gwasanaeth bws yn lle trenau yn gweithredu rhwng Cyffordd Llandudno a Blaenau Ffestiniog.
Diolch yn fawr, a gwerthfawrogir eich cydymdeimlad yn fawr iawn. Mae llifogydd diweddar, wrth gwrs, fel y dywedoch chi, wedi difrodi’r rheilffordd yn ddifrifol, ac mae hynny’n wirioneddol drist o gofio bod buddsoddiad o £7.5 miliwn wedi’i wneud ynddi yn ddiweddar. Ond mae'r rheilffordd hon yn wynebu problemau gyda hyd yn oed y glaw ysgafnaf. Felly, pan gawn lifogydd, mae wythnosau lawer cyn ein bod mewn sefyllfa lle nad yw pobl yn gorfod defnyddio gwasanaethau bysiau yn lle trenau. Ond rydym hefyd wedi gweld yr A470 ar gau i'r gogledd o Lanrwst ormod o weithiau. Mor ddiweddar â dydd Sadwrn, roedd yn eithriadol o anodd mynd i mewn i Lanrwst o gwbl. Felly, er bod Llywodraeth Cymru yn buddsoddi mewn gwelliannau rhwng Penllwyn a Than Lan ac ym Maenan, mae'r ffordd yn dal i gau. Mae traffig yn cael ei orfodi oddi ar y gefnffordd i’r ddrysfa o lonydd a reolir gan yr awdurdod lleol ym Maenan. Ac er mwyn i mi gyrraedd Llanrwst ddydd Sadwrn, bu’n rhaid i mi fynd dros y bryn drwy Eglwys-bach a Llanddoged. Yn syml, ni all y ffyrdd hyn ymdopi ag unrhyw draffig sylweddol sy'n mynd i'r ddau gyfeiriad.
Pa gamau y byddwch yn eu cymryd i helpu i greu llwybr dichonadwy i unigolion sydd angen teithio i fyny ac i lawr dwyrain Dyffryn Conwy yn ystod yr hyn sy'n edrych yn debygol iawn bellach o fod yn llifogydd difrifol dro ar ôl tro yn y dyfodol?
A gaf fi ddiolch i Janet Finch-Saunders am ei chwestiwn, a dweud, er fy mod yn cydymdeimlo’n llwyr â'r cymunedau yr amharwyd arnynt o ganlyniad i'r llifogydd, fy mod hefyd yn ddiolchgar iawn am eu hamynedd? A hoffwn ddiolch hefyd i staff ar draws y rhwydwaith trafnidiaeth cyfan sydd wedi gweithio mor ddiflino ers i'r llifogydd ddechrau i gynorthwyo'r cyhoedd sy'n teithio. Hoffwn gofnodi fy niolch hefyd i Wasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru sydd wedi gweithio’n ddiflino i gynorthwyo pobl ac i gefnogi’r awdurdodau trafnidiaeth hefyd.
Nawr, caewyd cefnffordd yr A470, fel y nododd yr Aelod, mewn dau fan yn ystod y stormydd diweddar, gan gynnwys yn Llanrwst. Cafodd ei chau am oddeutu 0900 ddydd Sul 9 Chwefror a chafodd ei hailagor am oddeutu 0800 y bore canlynol. Nawr, credaf fod yr Aelod yn iawn fod achosion o lifogydd ar y rhwydwaith cefnffyrdd yn debygol o ddigwydd yn amlach, o ystyried y newid yn yr hinsawdd, a dyna pam fod Llywodraeth Cymru yn buddsoddi mewn cronfa cydnerthedd ffyrdd, yn benodol ar gyfer buddsoddi mewn ffyrdd sy'n debygol o gael llifogydd, a buaswn yn dychmygu y byddai'r A470 yn y ddau le’n gwneud cais da ar gyfer buddsoddi.
Ond a gaf fi hefyd rannu tristwch a siom yr Aelod gyda’r hyn sydd wedi digwydd ar reilffordd Conwy? Roeddwn yno'r llynedd yn ymweld â'r gwaith a oedd yn mynd rhagddo gan Network Rail. Roedd yn ymdrech enfawr, ac mae'n wirioneddol dorcalonnus ein bod, mor fuan ar ôl i'r gwaith hwnnw gael ei gwblhau, wedi gweld rhagor o ddifrod gan stormydd.