– Senedd Cymru am 5:43 pm ar 10 Mawrth 2020.
Y grŵp nesaf o welliannau yw'r trydydd grŵp, ac mae'r grŵp hynny'n ymwneud â'r ddyletswydd i sicrhau ansawdd mewn gwasanaethau iechyd a'r pŵer i ddyroddi canllawiau. Gwelliant 16 yw'r prif welliant yn y grŵp. Felly, dwi'n galw ar Angela Burns i gynnig y gwelliant yna, ac i siarad i'r gwelliannau—Angela Burns.
Diolch. Cynigiaf yn ffurfiol y gwelliannau a gyflwynwyd yn fy enw i. Diben y gwelliannau hyn yw rhoi dyletswydd ar Weinidogion Cymru i sicrhau ansawdd mewn gwasanaethau iechyd drwy'r egwyddor canllawiau. Maen nhw'n ceisio cefnogi argymhelliad 2 y pwyllgor, sy'n gofyn bod y Gweinidog yn cyhoeddi canllawiau statudol. Yn nhystiolaeth Cyfnod 1, tynnodd rhanddeiliaid sylw at y ffaith nad oedd y Bil yn ddigon cryf wrth nodi beth yw'r ddyletswydd ansawdd honno a sut y byddai'n cael ei mesur.
Mae'r gwelliannau hyn wedi cael eu drafftio gyda chefnogaeth Llywodraeth Cymru a'r Gweinidog, ac rydym yn ddiolchgar i'r Gweinidog am hyn. Yn y bôn, maen nhw'n dweud bod yn rhaid i Weinidogion Cymru gyhoeddi canllawiau i gyrff y GIG. Er ein bod wedi cyflwyno hyn, byddwn yn ddiolchgar hefyd pe bai'r Gweinidog yn cadarnhau y bydd y canllawiau arfaethedig yn cynnwys sut y caiff dyletswyddau byrddau iechyd lleol, ymddiriedolaethau'r GIG ac awdurdodau iechyd arbennig eu hasesu, yn ogystal â dangos canlyniadau gwell a sut y gellir rhoi arloesi a gwelliannau ar waith ledled Cymru. Mae'n ymwneud â thyfu'r blagur bychain, onid yw?
Yng Nghyfnod 2, soniais hefyd fod asesiadau'n elfennau allweddol o'r ddyletswydd ansawdd. Maen nhw'n galluogi'r awdurdodau iechyd perthnasol i ddarparu gwybodaeth unffurf inni am eu dangosyddion ansawdd, a dyma hefyd sut y maen nhw'n symud o'r hyn a feirniadwyd fel dyletswydd uchelgeisiol gan Gadeirydd bwrdd rheoli Conffederasiwn GIG Cymru i ddyletswydd real a gorfodadwy.
Yng Nghyfnod 2, nododd y Gweinidog ei fod yn cytuno â phwysigrwydd nodi sut y gall cyrff y GIG ddangos canlyniad gwell o ganlyniad i gymryd camau i gydymffurfio â'r ddyletswydd, ac roedd yn rhannu'r awydd i weld sut y gallai arloesi a gwelliannau a gynlluniwyd mewn un ardal gael eu lledaenu a'u hehangu ar draws Cymru. Fel y dywedais bryd hynny, credwn ei bod yn hanfodol cael y canllawiau'n iawn cyn i'r ddyletswydd ansawdd ddod i rym. Nid ydym yn hollol glir eto sut y bydd y canllawiau hynny yn helpu awdurdodau iechyd i gyrraedd y lefelau penodol o welliant disgwyliedig. Felly unwaith eto byddwn yn ddiolchgar pe bai'r Gweinidog yn amlinellu ychydig mwy o fanylion am y canllawiau hynny, yn enwedig o gofio ei fod yn disgwyl i'r canllawiau ar y ddyletswydd ansawdd gynnwys yr angen i ystyried sut mae corff yn gweithio mewn partneriaeth wrth ddarparu gwasanaethau mewn ffordd integredig i sicrhau gwelliannau. Fel y gwyddom i gyd, mae partneriaeth, cyd-gynhyrchu a chydweithio yn rhan bwysig iawn o godi lefel ansawdd a lefel gonestrwydd o fewn ein byrddau iechyd. Diolch.
Rwyf i hefyd yn cefnogi'r gwelliannau yn y grŵp hwn. Os ydym am gael unrhyw obaith o gyflawni'r ddyletswydd ansawdd, rhaid inni gael canllawiau statudol ar waith sy'n rhoi cyfarwyddyd i ddarparwyr iechyd a gofal cymdeithasol ynghylch sut y gallant fynd ati i weithredu'r ddyletswydd ansawdd. Heb ganllawiau statudol, byddwn yn ei adael yn agored i'w ddehongli gan y byrddau iechyd lleol a'r awdurdodau lleol. Nid yw'r ddyletswydd ansawdd yn wahanol o ranbarth i ranbarth; mae'n gofyn am gysondeb ac, felly, mae angen canllawiau cenedlaethol arnom. Bydd y gwelliannau hyn yn sicrhau un dull gweithredu cenedlaethol.
Y Gweinidog—Vaughan Gething.
Diolch ichi, Llywydd. Yn dilyn ystyriaethau yng Nghyfnod 2, rwyf wedi cael trafodaethau adeiladol gydag aelodau'r gwrthbleidiau ac rwy'n falch ein bod wedi gallu cyrraedd sefyllfa gyffredin gydag Angela Burns ar hyn. Drwy bennu yn y canllawiau statudol y dystiolaeth sydd i'w defnyddio a'r ffordd y mae tystiolaeth o'r fath wedi cael ei hasesu, bydd hynny'n ei gwneud yn ofynnol i gyrff y GIG adrodd yn agored ac yn dryloyw ar y camau y maen nhw'n eu cymryd i sicrhau gwelliannau mewn canlyniadau ansawdd. Yn bwysig iawn, wrth gynnal yr asesiad hwnnw, bydd yn ofynnol hefyd i gyrff y GIG ddangos tystiolaeth o sut y maen nhw'n ystyried y safonau iechyd a gofal a drafodwyd gennym yn y ddau grŵp cyntaf wrth gyflawni eu dyletswydd ansawdd. Mae hynny'n golygu y bydd yn rhaid i gyrff y GIG ystyried yr holl faterion a nodir yn y safonau iechyd a gofal, sy'n cynnwys materion sy'n ymwneud â'r gweithlu, gwella iechyd y boblogaeth a thegwch. Caiff hynny ei egluro yn y canllawiau statudol. Mae yna bwynt yma ynghylch y canllawiau statudol yr ydym yn ymrwymo i'w cynhyrchu ar bob un o ardaloedd y Bil: rydym eisiau gweld hynny'n cael ei gyd-gynhyrchu yn y ffordd yr ydym yn ei gyflawni, yn hytrach na chael ei gyflawni gan y Llywodraeth yn unig. Rwyf felly'n fodlon cefnogi'r holl welliannau yn y grŵp hwn yn enw Angela Burns.
Angela Burns i ymateb.
Diolch yn fawr iawn. Mae'n ddigon i ddweud bod dau air yn dod â llawenydd i'm calon. Caroline, fe wnaethoch grybwyll 'cysondeb', dyna beth sydd ei angen arnom; Gweinidog, 'tystiolaeth', dyna beth sydd ei angen arnom. Diolch yn fawr iawn am gefnogi'r gwelliannau.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 16? A oes unrhyw wrthwynebiad? Felly, derbynnir gwelliant 16.
Y gwelliant nesaf yw gwelliant 27. Angela Burns.
Diolch yn fawr—
A ydych eisiau cynnig gwelliant 27?
Mae'n ddrwg gennyf. Rwy'n ei gynnig. Nid yw fy Nghymraeg gwrando cystal ag yr oeddwn yn credu ei bod. [Chwerthin.]
Wedi ei gynnig felly.
Gwelliant 27. Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 27? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Rydyn ni'n symud felly i bleidlais ar welliant 27. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 22, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Felly, gwrthodwyd gwelliant 27.
Gwelliant 28, Angela Burns.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 28? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Felly, rydyn ni'n symud i bleidlais ar welliant 28. Agor y blediais. Cau'r bleidlais. O blaid 22, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Felly, gwrthodwyd gwelliant 28.
Gwelliant 66, Rhun ap Iorwerth.
Cynnig yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 66? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Rydyn ni'n symud i bleidlais ar welliant 66. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 21, neb yn ymatal, 29 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 66 wedi'i wrthod.
Gwelliant 67 yw'r gwelliant nesaf—Rhun ap Iorwerth.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 67? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Rŷn ni'n symud i bleidlais, felly, ar welliant 67. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 21, neb yn ymatal, 29 yn erbyn. Felly, gwrthodwyd gwelliant 67.
Gwelliant 68 yw'r gwelliant nesaf, yn enw Rhun ap Iorwerth.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 68? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Felly, rŷn ni'n symud i bleidlais ar welliant 68. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 21, neb yn ymatal, 29 yn erbyn. Felly, gwrthodwyd y gwelliant.
Gwelliant 29 yw'r gwelliant nesaf, yn enw Angela Burns.
A yw'r gwelliant yn cael ei gynnig?
Yn ffurfiol.
Felly, mae' r bleidlais nesaf ar welliant 29, yn enw Angela Burns. Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y gwelliant? [Gwrthwynebiad.] Felly, rŷn ni'n symud i bleidlais ar welliant 29. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 22, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Ac felly mae'r gwelliant wedi'i wrthod.
Gwelliant 17—Angela Burns.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 17? A oes unrhyw wrthwynebiad? Mae gwelliant 17 wedi'i dderbyn.
Gwelliant 30, Angela Burns.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 30? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Felly, rŷn ni'n symud i bleidlais ar welliant 30. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 22, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Felly, gwrthodwyd y gwelliant.
Gwelliant 31, Angela Burns.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 31? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Felly, rŷn ni'n symud i bleidlais ar welliant 31. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 22, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Felly, mae'r gwelliant wedi'i wrthod.
Gwelliant 69 Rhun ap Iorwerth yw'r gwelliant nesaf.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 69? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Rŷn ni'n symud i bleidlais, felly, ar welliant 69. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 20, neb yn ymatal, 29 yn erbyn. Felly, mae gwelliant 69 wedi'i wrthod.
Gwelliant 70, Rhun ap Iorwerth.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 70? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais ar welliant 70. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 21, neb yn ymatal, 29 yn erbyn. Ac felly, gwrthodwyd y gwelliant yna.
Gwelliant 71, Rhun ap Iorwerth.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 71? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Rŷn ni'n cynnal pleidlais, felly, ar welliant 71. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 21, neb yn ymatal, 29 yn erbyn. Felly, gwrthodwyd y gwelliant yna.
Mae'r gwelliant nesaf yn enw Angela Burns—gwelliant 32.
Yn ffurfiol, Llywydd.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 32? Unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Symudwn i bleidlais ar welliant 32. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 21, un yn ymatal, 28 yn erbyn. Ac felly, gwrthodwyd y gwelliant yna.
Y gwelliant nesaf yw gwelliant 18—Angela Burns.
Yn ffurfiol, Llywydd.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 18? Unrhyw wrthwynebiad? Felly, derbynnir gwelliant 18.
Gwelliant 33, Angela Burns.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 33? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Rŷn ni'n symud i bleidlais, felly, ar welliant 33. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 21, neb yn ymatal, 28 yn erbyn. Felly, gwrthodwyd y gwelliant yna.
Y gwelliant nesaf i bleidleisio arno yw gwelliant 34—Angela Burns.
Yn ffurfiol.
Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 34? A oes unrhyw wrthwynebiad? [Gwrthwynebiad.] Rŷn ni'n symud i bleidlais felly ar welliant 34. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 22, neb yn ymatal, 28 yn erbyn, ac felly gwrthodwyd y gwelliant.