Grŵp 18 yw'r grŵp nesaf o welliannau, yn ymwneud â chyd-weithrediad rhwng corff llais y dinesydd, awdrurdodau lleol a chyrff y gwasanaeth iechyd. Gwelliant 4 yw'r prif welliant ac dwi'n galw ar y Gweinidog i gynnig y gwelliant hwnnw a'r grŵp.

Cynigiwyd gwelliant 4 (Vaughan Gething).

Diolch, Llywydd. Rwy'n cytuno â bwrdd y cynghorau iechyd cymuned yn ei farn y gallai cyrff y GIG ac awdurdodau lleol wneud llawer i gefnogi'r corff llais y dinesydd newydd i gyrraedd cynifer o bobl ag y bo modd fel y gallant rannu eu barn a'u profiad o'r gofal a'r cymorth y maen nhw'n eu derbyn. Rwyf i wedi ystyried safbwyntiau'r Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon a rhanddeiliaid ehangach ar y pwynt hwn, ac rwy'n falch o gynnig y gwelliant hwn gan y Llywodraeth, sydd yn fy marn i yn ategu yn hytrach na thorri ar draws darpariaethau presennol yn y Bil. Mae'n ei gwneud yn ofynnol i gyrff y GIG, awdurdodau lleol a chorff llais y dinesydd wneud trefniadau i gydweithio i gefnogi ei gilydd i hyrwyddo gweithgareddau corff llais y dinesydd. Mae'n ei gwneud yn ofynnol hefyd i gyrff y GIG ac awdurdodau lleol wneud trefniadau i gydweithredu â chorff llais y dinesydd i'w gefnogi wrth geisio barn y cyhoedd ar iechyd a gwasanaethau cymdeithasol.

Ei ddiben felly yw hwyluso cydweithredu er mwyn sicrhau bod gan gorff llais y dinesydd y cymorth sydd ei angen arno gan awdurdodau lleol a'r GIG i gyrraedd y cyhoedd, a gofynnaf i'r Aelodau gefnogi'r gwelliant.

Hoffwn i gynnig gwelliant 46, a gyflwynwyd yn fy enw i, a byddaf yn gwrthwynebu gwelliant 4 y Llywodraeth er mwyn cael fy ngwelliant i, oherwydd ei fod yn welliant sydd â'r bwriad o sicrhau bod dyletswydd i gydweithredu rhwng cyrff y GIG, awdurdodau lleol a chorff llais y dinesydd o dan argymhelliad 17 o adroddiad Cyfnod 1 y pwyllgor. Mae hyn wedi ei ddwyn ymlaen o Gyfnod 2, gan ein bod ni'n cytuno â'r ethos sy'n sail i'r gwelliant.

Er fy mod i'n gwerthfawrogi bod eich gwelliant 4 yn debyg iawn, nid wyf i'n credu ei fod yn taro'r cydbwysedd sydd ei angen ar gyfer y ddyletswydd. Rwy'n dadlau yn erbyn dadl y Gweinidog yng Nghyfnod 2 bod darpariaethau o dan adrannau 17 a 18 eisoes yn rhoi'r pwerau a amlinellir yn y gwelliant hwn, gan nad yw codi ymwybyddiaeth gyda'n gilydd yn union yr un peth â chael a dadansoddi adborth gan y rhai sy'n derbyn gofal gan gyrff cyhoeddus; yn hytrach, mae'n ddarlun eithaf cul mewn gwirionedd. Yn yr un modd, er bod gwelliant 4 yn amlwg yn cytuno â'r rheidrwydd am ddyletswydd i gydweithredu, unwaith eto, mae'n canolbwyntio ar godi ymwybyddiaeth yn hytrach na chasglu adborth.

Rydym yn gyfforddus â'r ddau welliant hyn, oherwydd maen nhw'n gosod dyletswyddau ar y GIG ac awdurdodau lleol i gydweithredu gyda'r corff llais y dinesydd newydd ac maen nhw'n angenrheidiol i roi i'r corff hwnnw y pwerau byddai eu hangen arno. Byddem mewn gwirionedd yn awgrymu taw gwelliant y Ceidwadwyr yw'r cryfaf o'r ddau, gan ei bod hefyd yn ei gwneud yn ofynnol i'r GIG ac awdurdodau lleol gynorthwyo'r corff llais y dinesydd i gasglu adborth annibynnol gan bobl sy'n derbyn neu a allai dderbyn gwasanaethau iechyd neu wasanaethau cymdeithasol. Y naill ffordd neu'r llall, byddwn yn cefnogi'r ddau.

Credwn fod y ddau welliant yn y grŵp hwn yn hanfodol er mwyn i'r corff llais y dinesydd weithredu'n effeithiol. Heb ddyletswydd gyfreithiol ar gyrff y GIG ac awdurdodau lleol i gydweithredu, mae perygl na fydd llais y dinesydd yn cael ei glywed.

Y Gweinidog i ymateb i'r ddadl.

Iawn. Diolch i'r Aelodau am eu cefnogaeth gyffredinol, ar draws ystod o bobl, i welliant y Llywodraeth. Rwy'n credu ei bod werth nodi mai'r rheswm yr ydym ni'n credu bod gwelliant cyfredol y Llywodraeth yn ategu yw ei fod yn mynd at y dyletswyddau eraill sy'n bodoli eisoes, er enghraifft adran 18, y ddyletswydd ar gyrff y GIG ac awdurdodau lleol i ddarparu gwybodaeth y mae'n gwneud ceisiadau rhesymol amdanyn nhw; y ddyletswydd yn adran 17 i gyrff y GIG ac awdurdodau lleol hyrwyddo ymwybyddiaeth o weithgareddau corff llais y dinesydd; ac, wrth gwrs, y cod ymarfer ar geisiadau am fynediad yr ydym newydd ei drafod.

O'u cymryd gyda'i gilydd, mae'r darpariaethau hyn yn darparu fframwaith cryf a chydlynol ar gyfer cydweithredu. Mewn cyferbyniad, mae gwelliant 46 yn ddyletswydd eang ac amhendant ar gyrff y GIG ac awdurdodau lleol, ac nid yw'n glir sut y byddai hynny'n gweithio. Er enghraifft, o ran newidiadau mewn gwasanaethau, efallai y byddai gwahaniaeth barn ynghylch sut y byddai'r ddyletswydd honno i gydweithredu yn cael ei chyflawni, yn hytrach na'r ddyletswydd gliriach i ddarparu gwybodaeth ac i ymateb i geisiadau rhesymol am wybodaeth. Gofynnaf, felly, i bobl gefnogi gwelliant y Llywodraeth a gofynnaf i'r Aelodau beidio â chefnogi gwelliant 46.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn gwelliant 4? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Rydym ni'n symud i bleidlais, felly, ar welliant 4, yn enw Vaughan Gething. Agor y bleidlais. Cau'r bleidlais. O blaid 37, un yn ymatal, 10 yn erbyn, ac felly derbyniwyd gwelliant 4. 

Gwelliant 4: O blaid: 37, Yn erbyn: 10, Ymatal: 1

Derbyniwyd y gwelliant