Rwy'n credu bod ein meddyliau ni i gyd yn y Siambr hon ac mewn mannau eraill gyda phawb sy'n dioddef ar hyn o bryd oherwydd y feirws hwn a'r rhai sy'n credu y gallen nhw fod ond sy'n aros am ddiagnosis efallai, yn ogystal â theuluoedd y rhai a fu farw eisoes. Rwyf i o'r farn mai hwn yw un o'r bygythiadau mwyaf dychrynllyd inni ei weld i bobl ac i'r gymdeithas, yn sicr yn fy oes i. Ni allaf gofio unrhyw achlysur y bu clefyd fel hwn yn ymledu ar draws y byd ac yn heintio cynifer o bobl ac yn achosi cymaint o ddioddefaint mewn cymdeithasau ledled y byd hwn yn ei gyfanrwydd.

Rwy'n falch bod Llywodraeth Cymru yn gwrando ar arbenigwyr, ac rwy'n falch bod Llywodraeth Cymru yn dilyn y cyngor y mae ein gwyddonwyr a'n meddygon yn ei roi i ni. Mae'n gwbl hanfodol ein bod ni, wrth ymateb i'r argyfwng hwn, yn dilyn y cyngor a'r dadansoddiad gwyddonol gorau sydd ar gael ar ein cyfer ni. Rwy'n falch iawn hefyd o weld bod Llywodraeth Cymru yn gweithio'n agos gyda'r llywodraethau eraill ledled y Deyrnas Unedig i sicrhau ein bod ni'n cael y math o ymateb holistaidd sydd ei angen arnom ni. Fe fyddwn i'n dweud fy mod i o'r farn mai Llywodraeth Cymru yw'r unig weinyddiaeth, os hoffech chi, yn y wlad hon a all gydlynu'r holl ymatebion sy'n ofynnol ar draws ein holl wasanaethau cyhoeddus ni ac ar draws yr holl wahanol wasanaethau y bydd eu hangen nhw arnom ni fel gwlad i ddod drwy'r feirws hwn. Rwy'n gobeithio y bydd y Gweinidog—ni wnaeth sôn am hyn yn ei ymateb cychwynnol, ond rwy'n hyderu bod y Gweinidog yn gweithio'n agos gyda'i gydweithiwr sy'n eistedd wrth ei ymyl, y Gweinidog, rwy'n credu, sy'n gyfrifol am argyfyngau sifil, ac efallai y byddai ef yn egluro'r strwythurau y mae Llywodraeth Cymru yn eu rhoi ar waith i sicrhau'r ymateb wrth gefn llawn, sifil y bydd ei angen arnom ni.

Ond rwy'n credu y bydd llawer ohonom yn meddwl am y bobl hynny sy'n gweithio yn y Gwasanaeth Iechyd Gwladol a fydd yn dwyn baich y feirws hwn a chanlyniadau hyn i bobl. Mae llawer ohonom wedi bod yn gweld ac yn clywed ac yn darllen am yr effaith y mae hyn yn ei chael ar y gwasanaeth meddygol a'r gwasanaeth iechyd yn yr Eidal a'r effaith y mae'n ei chael ar y bobl sy'n gweithio yn y gwasanaeth iechyd yn yr Eidal sy'n gorfod gwneud penderfyniadau ar fywyd a marwolaeth, sy'n gweithio oriau hir dan bwysau anghyffredin i ymdrin ag effaith y feirws ar bobl. Yn fy mhrofiad i, un o'r argyfyngau sifil anoddaf yr ydym ni wedi ymdrin ag ef ledled y Deyrnas Unedig oedd hwnnw yn Salisbury, a'r gwenwyno a ddigwyddodd yno rai blynyddoedd yn ôl. Un o'r gwersi a ddysgwyd yno oedd yr effaith ddofn a'r dylanwad a gaiff ymateb i'r argyfyngau hyn ar bobl dros gyfnod estynedig o amser. Yn amlwg, roedd y digwyddiad yng Salisbury yn ddigwyddiad unigol, ynysig; mae hyn yn rhywbeth sy'n mynd i ddigwydd ym mhob cymuned yn y wlad hon am gyfnod estynedig o amser.

Rwy'n gobeithio—. Ac efallai y bydd y Gweinidog yn egluro wrthym y math o fesurau y mae'r Llywodraeth yn eu rhoi ar waith i amddiffyn gweithwyr y Gwasanaeth Iechyd Gwladol a sicrhau y gallwn ni gefnogi pobl sy'n gweithio yn y Gwasanaeth Iechyd Gwladol i wneud yn siŵr eu bod yn cael y cymorth sydd ei angen arnyn nhw, ond i edrych hefyd y tu allan i'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol i wneud yn siŵr bod y gofal ar gael i bobl sy'n agored i niwed, i bobl a allai fod yn byw ar eu pennau eu hunain, i bobl a allai fod yn byw gyda chyflyrau sy'n cyfyngu ar fywyd ar hyn o bryd, ar gyfer sicrhau eu bod nhw'n cael eu cadw'n ddiogel yn eu cartrefi ac yn eu cymunedau, ond cymorth i fusnesau bach hefyd. Mae hyn yn ymestyn y tu hwnt, efallai, i gyfrifoldebau'r Gweinidog hwn, ond mae'n haws i gwmni rhyngwladol wrthsefyll hyn na'r siop gornel, ac mae angen i ni sicrhau bod busnesau bach y wlad hon yn cael eu gwarchod hefyd. Mae hynny'n ein harwain ni at sicrhau bod ein gwasanaethau cyhoeddus yn cael y cymorth sydd ei angen arnyn nhw hefyd. Fe fydd Llywodraeth Leol, ymysg eraill, gydag addysg ac mewn mannau eraill, ar y rheng flaen o ran ymdrin â llawer o effaith y feirws hwn, ac mae angen sicrhau bod ein gwasanaethau cyhoeddus ni'n cael y cymorth a'r cydgysylltu sydd ei angen arnyn nhw hefyd.

Yn olaf, Gweinidog, yn eich datganiad chi, roeddech chi'n amlinellu deddfwriaeth pedair gwlad sy'n mynd i gael ei phasio gan San Steffan i ddarparu'r pwerau i Weinidogion yn y fan hon sydd eu hangen arnoch chi i ymdrin â hyn, ac rwy'n croesawu hynny'n fawr. Ond a wnewch chi ein sicrhau ni y bydd y pwerau y byddwch yn eu cael yn ddarostyngedig i gymalau machlud fel na fydd y pwerau hyn yn aros ar y llyfr statud ar ddiwedd yr argyfwng hwn, fel na fyddwn ni, bron ar hap, yn rhoi pwerau parhaol i'r Llywodraeth i reoli ein bywydau ni wedi i'r argyfwng hwn redeg ei gwrs?