Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 1. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:06 pm ar 11 Mawrth 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:06, 11 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, mae'r problemau'n wahanol mewn gwahanol fyrddau iechyd, ac wrth gwrs rwy'n siomedig, nid yn unig ynglŷn â'r methiant i gyrraedd y targed, ond am raddau'r methiant hwnnw rhwng gwahanol fyrddau iechyd eu hunain. Yn Hywel Dda, fe fyddwch yn gwybod ein bod wedi cael cyfres o ymyriadau ac adroddiadau ynghylch eu heriau a'r cyfleoedd iddynt wella. Fodd bynnag, dylid dweud, o ran perfformiad, fod Hywel Dda wedi gwneud gwelliannau gwirioneddol yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Felly, maent mewn gwell sefyllfa o ran perfformiad, ond yn Betsi Cadwaladr nid ydynt wedi cael y gafael a'r rheolaeth angenrheidiol ar berfformiad a chyllid. Felly, er bod bwrdd iechyd Hywel Dda yn gallu rhoi eu ffigurau perfformiad mewn ffordd gadarnhaol, nid yw'r un peth yn wir yng ngogledd Cymru, ac fe sylwch nad yw'r ddau gyfarwyddwr cyllid blaenorol yn eu swyddi mwyach. Mae yna gyfarwyddwr adfer sy'n cael effaith ar y ddisgyblaeth ariannol yn y sefydliad, ac wrth gwrs, erbyn hyn ceir prif weithredwr dros dro yn dilyn y newid yn yr arweinyddiaeth. Ac o ran Bae Abertawe, caiff y siom ei leddfu gan rywfaint o optimistiaeth, yn seiliedig yn y gwirionedd am y dyfodol, ac unwaith eto, y rhestr o gyfleoedd sydd ganddynt i wella'r sefyllfa ariannol.

Credaf fod angen i mi nodi ar lefel gyffredinol, os yw coronafeirws mor sylweddol ag y credwn ei fod, bydd y ffordd arferol o weithredu'r gwasanaeth iechyd yn newid yn sylweddol. Felly, bydd yn rhaid newid y ffordd arferol o ddwyn sefydliadau i gyfrif o fewn y Llywodraeth ac yn y lle hwn. Ni allaf ddisgwyl i'r gwasanaeth iechyd ymddwyn mewn ffordd wahanol iawn a blaenoriaethu niferoedd sylweddol o bobl sy'n wirioneddol sâl a ddaw drwy'r drysau, os wyf fi wedyn yn dweud hefyd, 'Rwyf am ichi beidio â cholli unrhyw fath o gynnydd mewn perthynas ag amseroedd rhwng atgyfeirio a thriniaeth, ac rwyf am i chi geisio gwneud yn siŵr fod arian yn cael ei wario mewn ffordd benodol.' Nawr, bydd rhai pwyntiau am ddisgyblaeth ariannol a chyfleoedd i arbed arian a fydd yn dal i fodoli mewn ffordd nad yw'n niweidio'r gwasanaeth, ond bydd angen gwirio'r hyn a fydd yn digwydd mewn gwirionedd, ac os cawn nifer sylweddol o achosion, beth fydd y canlyniadau mwy hirdymor ar adnoddau, yr addewidion cyffredinol y mae'r Canghellor wedi'u gwneud am yr angen i'r GIG gael unrhyw adnoddau y mae eu hangen, a beth y mae hynny'n ei olygu o safbwynt perfformiad ehangach i'r gwasanaeth iechyd geisio ei adfer a dal i fyny ag ef wedyn.