5. Datganiad gan y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:49 pm ar 17 Mawrth 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 5:49, 17 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

Mae hynny'n bwynt arbennig o wych. Nid wyf i wedi cysylltu â The Big Issue hyd yn hyn, ond rwy'n credu bod hynny ar restr y swyddogion o bethau i'w gwneud, felly byddwn ni yn awyddus i gael gwybod sut y gallwn ni eu cefnogi. Rwy'n poeni'n fawr am y syrffwyr soffa, fel y gelwir nhw, neu bobl sydd yn agos iawn at fod yn cysgu ar y stryd, yn llithro i'r sefyllfa honno, oherwydd, yn amlwg, wrth i deuluoedd hunanynysu gartref, maen nhw'n annhebygol o fod mor awyddus i dderbyn pobl yn cysgu ar eu soffa, neu beth bynnag, fel y byddan nhw fel arfer. Felly, rydym ni yn ymwybodol iawn o'r syniad y gallai fod ymchwydd sydyn o bobl sy'n cael eu hunain yn ddigartref yn gyflym, neu yn gynt nag y bydden nhw yn ei wneud fel arall. Byddwch yn gwybod y buom ni, mewn cyfnodau arferol, yn cynnal ymgyrch fawr yn ddiweddar i annog pobl i gydnabod eu bod yn ddigartref, a byddwn yn parhau i wneud hynny gymaint â phosib hefyd. Ond rydym ni yn pryderu yn fawr y bydd hynny yn wir yn digwydd.

O ran y rhai sy'n cysgu ar y stryd, byddaf i'n cyhoeddi datganiad yn ddiweddarach yr wythnos hon, ond yn y bôn yr hyn yr ydym ni'n ceisio ei wneud, yn amlwg, yw gwneud yn siŵr y gall pobl gael eu derbyn yn y mannau lle y gallan nhw gael eu derbyn, bod gennym ni wasanaethau carfan. Felly, i bob pwrpas, os ydych chi wedi eich heintio bydd gennych chi gasgliad o wasanaethau—neu os yw'n bosibl eich bod wedi eich heintio. Os nad ydych chi wedi eich heintio, bydd gennych chi gasgliad gwahanol o wasanaethau. Mae yna lawer o garfannau gwahanol yn y frawdoliaeth gysgu ar y stryd hefyd—pobl â materion eraill y bydd yn rhaid i ni wneud yn siŵr eu bod mewn carfannau ac nid wedi eu dosbarthu ar hap. Fe fydd problemau mawr ynghylch a allwn ni sicrhau llety mewn gwestai neu lety gwely a brecwast. Mewn gwirionedd, yn eironig, wrth gwrs, oherwydd y feirws, mae'r math hwnnw o lety gael iddyn nhw yn fwy nag y byddai fel arfer, felly byddwn ni yn defnyddio hynny.

A bydd carfan o bobl nad ydym ni'n gallu eu rhoi mewn llety, am bob math o resymau. Rydym ni'n gwybod bod gan rai sy'n cysgu allan broblemau gwirioneddol gyda hynny. Felly, byddwn yn ceisio sefydlu, yn enwedig yn y pedair dinas sydd â'r broblem fwyaf yng Nghymru, ardaloedd diogel ar gyfer pebyll a lle y gallwn ni osod darpariaeth iechyd a glanweithdra ac yn y blaen ar gyfer pobl pan nad ydym yn gallu eu rhoi mewn llety. Yn hollol, heb unrhyw amheuaeth, fe fydd rhai pobl yn y garfan honno. Felly, byddwn yn gwneud hynny a byddaf yn cyflwyno datganiad yn ddiweddarach yn yr wythnos pan fyddwn yn fwy sicr o'r hyn y byddwn yn ei wneud, ond byddwn yn ymateb i hynny.

Roeddwn i wrth fy modd o weld bod Gweinyddiaeth y DU newydd gyhoeddi'r cyllid cychwynnol hwn, fel y'i gelwir, o £3.2 miliwn. Byddwn yn awyddus iawn i weld faint o hynny a ddaw i ni a'r hyn y gallwn ei wneud â'r arian ychwanegol hwnnw. Felly, mae'r cyfan rwyf i wedi ei ddweud yn bethau yr ydym ni eisoes yn eu gwneud gyda'n pethau ein hunain, felly byddwn yn ystyried unrhyw beth y gallwn ni ei wneud yn ychwanegol at hynny.

Rwy'n credu bod The Big Issue yn un diddorol iawn; byddwn yn sicr yn mynd ar drywydd hynny. Fel y mae'r Prif Weinidog wedi ei ddweud dro ar ôl tro y prynhawn yma, nid ydym yn honni bod gennym ni fonopoli ar syniadau da, felly byddwn yn falch iawn o glywed unrhyw beth arall y gallwch chi feddwl amdano a allai fod yn ddefnyddiol.