2. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:40 pm ar 1 Ebrill 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lynne Neagle Lynne Neagle Labour 2:40, 1 Ebrill 2020

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddechrau drwy gofnodi fy niolch diffuant i staff y GIG yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan a staff yr awdurdod lleol? Bydd yr Aelodau wedi gweld ein bod wedi bod ynghanol yr argyfwng yng Nghymru, ac rwy'n wirioneddol ddiolchgar i bawb, ac rwy'n cynnwys pobl fel ein gweithwyr siopau, sy'n cefnogi pawb yn y gymuned.

Mae gennyf ychydig o gwestiynau i'r Prif Weinidog, roedd y cyntaf yn ymwneud â mynediad at siopa ar-lein. Fel y gŵyr y Prif Weinidog, mae etholwyr wedi codi hyn gyda mi droeon oherwydd y penderfyniad i fwrw ymlaen ar sail Lloegr yn unig â chynllun cofrestru ar gyfer siopwyr sy'n agored i niwed. Clywais yr hyn a ddywedoch chi mewn ymateb i Paul Davies am y camau sy'n cael eu cymryd i ddatrys hyn. Rwy'n credu ei bod hi'n hanfodol fod y mater yn cael ei ddatrys, oherwydd, er mor ddefnyddiol yw parseli bwyd, bydd llawer o bobl eisiau gwneud eu siopa eu hunain ar-lein. Felly, a allwch chi roi rhyw fath o amserlen ar gyfer pryd rydych yn disgwyl y bydd system debyg i'r hyn sy'n digwydd yn Lloegr ar hyn o bryd ar waith yng Nghymru?

Hoffwn egluro—rydych wedi cyfeirio at hybiau'r awdurdodau lleol—os oes pobl nad ydynt yn y grŵp sy'n agored iawn i niwed, ond na allant, am ryw reswm, ddod o hyd i rywun i'w helpu i siopa ac efallai eu bod yn aros adref gyda symptomau neu beth bynnag, a ydych yn disgwyl y bydd awdurdodau lleol yn rhoi cymorth i'r bobl hynny os nad ydynt ar y rhestr ar gyfer parseli bwyd?

Wedyn, roeddwn eisiau gofyn ychydig o gwestiynau am blant a phobl ifanc agored i niwed. Rwy'n sôn am blant a phobl ifanc agored i niwed yn yr ystyr ehangach, p'un a ydynt yn yr ysgol, p'un a ydynt yn agored i niwed oherwydd materion diogelu neu oherwydd problemau iechyd. Hoffwn ofyn pa gamau rydych yn eu cymryd i sicrhau bod anghenion plant agored i niwed yn cael eu monitro'n ofalus drwy gydol y broses hon. Rydym yn gwybod nad yw gartref yn lloches i rai plant, ac mae angen i ni wneud yn siŵr nad yw'r plant hyn yn llithro drwy'r rhwyd.

Ac yna mae fy nghwestiwn olaf i'r Prif Weinidog yn ymwneud â'r gwaith rhagorol sy'n parhau i gefnogi teuluoedd gweithwyr allweddol a rhai o'n plant agored i niwed mewn safleoedd ysgol. Unwaith eto, diolch i'r holl bobl sy'n helpu gyda hynny. A gaf fi ofyn i'r Prif Weinidog am rywfaint o sicrwydd ynglŷn â pha mor gynaliadwy fydd y trefniadau hynny wrth symud ymlaen, yn enwedig wrth i'r epidemig gyrraedd ei anterth? Diolch.