2. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:34 pm ar 8 Ebrill 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:34, 8 Ebrill 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, Llywydd, dydw i ddim yn cytuno â'r darlun dychanol o'r sefyllfa yng Nghymru y mae Delyth Jewell yn ei chynnig. Mae'n wir y cafodd nifer fach iawn o staff ym Mwrdd Iechyd Aneurin Bevan y canlyniadau anghywir, ac mae hynny'n anffodus iawn, ond sylwyd ar hynny yn gyflym iawn. Ac mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi cysylltu'n uniongyrchol â'r holl bobl hynny yn y cyfamser, ac wedi ymchwilio i'r ffaith na ddeilliodd unrhyw niwed mewn gwirionedd o'r nifer fechan honno o ganlyniadau profion. Rwy'n gresynu'n arw at y pryder y bydd hynny wedi'i achosi i'r unigolion hynny, ond mae hynny'n rhan fach iawn o ddarlun ehangach lle mae popeth y gellir ei wneud yn cael ei wneud i ddiogelu lles pobl sydd ar y rheng flaen, drwy gyfarpar diogelu personol a phrofion estynedig. Fe wnaethom ni ddechrau profi staff y GIG yng Nghymru cyn gweddill y Deyrnas Unedig. Mae ein canrannau profi staff yn parhau i fod yn well na mannau eraill. Rydym ni eisiau gwneud mwy, a dyna pam yr ydym ni'n cyflwyno mwy o brofion ar-lein, ac mae hynny er mwyn cydnabod, wrth gwrs, dewrder ac ymrwymiad rhyfeddol pobl sy'n rhoi cymorth i bobl eraill yn yr amgylchiadau mwyaf heriol.

Y lle yr wyf yn cytuno â Delyth Jewell yw y bydd goblygiadau i hyn. Bydd hyn yn effeithio ar fywydau pobl sy'n wynebu pethau ac yn gwneud penderfyniadau nad oedden nhw byth yn disgwyl y byddent yn eu hwynebu, ac weithiau'n gorfod gwneud hynny'n gynnar iawn yn eu gyrfaoedd. Mae nifer y bobl sy'n dychwelyd i weithio yn y GIG wedi creu argraff fawr arnaf, gan mai un o'r pethau sy'n eu cymell, ar ôl ymddeol, i ddychwelyd i'r maes yw gallu cynnig eu profiad a'u hoes o ymdrin ag anawsterau enfawr, i gynnig y profiad hwnnw i staff ifanc y GIG, i allu cyd-sefyll â nhw, i allu cynnig rhywfaint o'r cyngor a'r arweiniad hwnnw ac i fod yn gefn iddyn nhw yn ystod y cyfnod anodd hwn. Rwy'n credu bod hynny'n gynnig hael iawn ar ran y bobl hynny. Bydd yn rhaid i ni gael rhyw drefn i hynny ar ôl i ni oresgyn y gwaethaf o'r coronafeirws oherwydd bydd rhai o'r pethau hyn yn parhau am amser hir wedi hynny ym mywydau pobl sydd wedi bod ar y rheng flaen.